Мәхмүт Аипов: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: Хәрби эшлеклесе → Хәрби эшлекле using AWB
Timlesj (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 14:
|бүләкләр ={{Алтын Йолдыз медале}} {{Ленин ордены}}
}}
'''Мәхмүт Аипов''' (12.7.[[1920 ел|1920 елның]] [[12 июль|12 июле]], хәзерге [[Сембер өлкәсе]]нең [[Иске Кулаткы районы]] [[Киреавыл (Сембер өлкәсе)|Киреавыл]] - 22.4.[[1945 ел|1945 елның]] [[22 апрель|22 апреле]], Каульсдорф, Германия[[Алмания]]), — [[Советлар Берлеге Каһарманыкаһарманы|Советлар (31.5.1945,Берлеге вафатыннан соң)Каһарманы]], рядовой.
 
==Тәрҗемәи хәл==
Мәхмүт Аипов 1920 елның 12 июлендә [[Татарлар|татар]] крестьян гаиләсендә туа<ref name="sh">{{cite web|author=Шакиров Рәшид|title=Умелый автоматчик — в депо, героический автоматчик — на фронте|url=http://samtatnews.ru/2014/05/29/умелый-автоматчик-в-депо-героически/|date=29 мая 2014|publisher=Самарские татары|accessdate=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171021085556/http://samtatnews.ru/2014/05/29/%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8B%D0%B9-%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%87%D0%B8%D0%BA-%D0%B2-%D0%B4%D0%B5%D0%BF%D0%BE-%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8/|archivedate=2017-10-21}}</ref>. Балачагын Костычи авылында үткәрә, анда башлангыч белем ала. Мәктәпне тәмамлагач, [[Куйбышев тимер юлы|Куйбышев тимер юлының]] Батрак станциясендә слесарь, соңрак вагон депосында белгеч-тимер юлчы булып эшли башлый.
Аипов Мәхмүт Ильяс улы [[1942 ел]]ның маеннан Кызыл Армиядә. 1942 нең июненнән [[Бөек Ватан сугышы]] фронтларында, 5 нче удар армиянең 230 нчы укчылар дивизиясе 990 нчы укчылар полкы укчысы. Сталинград, Көньяк-Көнбатыш, Көньяк, 3 нче Украина һәм 1 нче Белоруссия фронтлары гаскәрләре составында [[Сталинград сугышы]]нда (1942-43), Украинаны, Молдавияне, Польшаны азат итү сугышларында, Берлин операциясендә катнаша. [[Берлин өчен сугыш|Берлин өчен барган сугышта]] батырлык күрсәтә. [[Берлин]] янындагы Каульсдорф бистәсе янында һәлак була. Ленин ордены, медальләр белән бүләкләнә.
 
Аипов Мәхмүт Ильяс улы [[1942 ел]]ның маеннан [[Эшче-крестьян Кызыл Гаскәре|Кызыл Армиядә]]. 1942 неңелның июненнән [[Бөек Ватан сугышы]] фронтларында, 5 нче удар армиянең 230 нчы укчылар дивизиясе 990 нчы укчылар полкы укчысы. [[Сталинград фронты|Сталинград]], Көньяк-Көнбатыш, [[Көньяк фронт (Бөек Ватан сугышы)|Көньяк]], [[3-нче Украин фронты|3 нче УкраинаУкраин]] һәм [[1-нче Беларус фронты|1 нче БелоруссияБеларус]] фронтлары гаскәрләре составында [[Сталинград сугышы]]нда (1942-431942—1943), Украинаны, Молдавияне, Польшаны азат итү сугышларында, Берлин операциясендә катнаша. 1944 елда [[БерлинСоветлар өченБерлеге сугыш|Берлинкоммунистик өчен барган сугыштафиркасе|ВКП(б)]] батырлыкга күрсәтә.керә<ref [[Берлин]] янындагы Каульсдорф бистәсе янында һәлак булаname="PN">{{Сылтама|1=http://podvignaroda.ru/?#id=150000361&tab=navDetailManAward|2=Наградной Ленин ордены,лист}} медальләр«Подвиг беләннарода» бүләкләнәсайтында</ref>.
==Әдәбият==
Батырлар китабы - Книга Героев. К., 2000; Подвиг во имя Родины. Куйбышев, 1965. Кн. 1.
==Чыганаклар==
* Татар энциклопедиясе. 2008
 
[[Берлин өчен сугыш|Берлин өчен барган сугышта]] батырлык күрсәтә. 1945 елның 22 апрелендә, [[Берлин|Берлинның]] Каульсдорф шәһәре өчен сугыш вакытында, кызылармеец Аипов яраланган пулемёт наводчигын алмаштыра. Бинаның астына бәреп кереп, пулемёттан берничә солдатны юк итә, ләкин үзе дә яралана. Дошманнарның кул белән көрәшкә күчүен күреп, гранатаны тартып ала һәм дошманнарга ташлый, тик янәдән яралана. Икенче граната белән ул калган дошманнарны юк итә. Шул ук көнне ул алган яралардан үлә. [[Польша|Польшаның]] Мендзыжеч шәһәрендә җирләнә.
 
Үзенең батырлыгы өчен 1945 елның 31 маенда, вафат булганнан соң, «Алтын Йолдыз» медале һәм Ленин ордены бирелеп, Советлар Берлеге Каһарманы исеменә лаек була.
 
== Бүләкләр ==
 
* [[Советлар Берлеге каһарманы|Советлар Берлеге Каһарманы]] (1945 елның 31 мае)<ref name="PN" />:
** [[«Алтын Йолдыз» медале (ССРБ)|«Алтын Йолдыз» медале]]
** [[Ленин ордены]]
* [[Батырлык өчен медале|«Батырлык өчен» медале]] (1944 елның 5 октябре)<ref>{{Сылтама|1=http://podvignaroda.ru/?#id=34062813&tab=navDetailManAward|2=Наградной лист}} «Подвиг народа» сайтында</ref>
 
== Әдәбият ==
* Батырлар китабы - Книга Героев. К., 2000; Подвиг во имя Родины. Куйбышев, 1965. Кн. 1.
* Татар энциклопедиясе. 2008
 
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
 
==Сылтамалар==
{{Warheroes|id=17312|name=Мәхмүт Аипов}}
{{DEFAULTSORT:Аипов, Мәхмүт}}
[[Төркем:Бөек Ватан сугышында һәлак булучылар]]
[[Төркем:«Батырлык өчен» медале белән бүләкләнүчеләр]]
[[Төркем:Ленин ордены кавалерлары]]