Wikipedia

Җылылык: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Tegebot (бәхәс | кертем)
Ботлар
187 006 үзгәртергә
к →‎top: clean up, replaced: Рәсәй → Россия using AWB
Тамга: кире кагылган
Dobroknig (бәхәс | кертем)
321 үзгәртергә
Төзәтмә аңлатмасы юк
Тамга: кулдан кире кайтару
Юл номеры - 1:
[[Файл:Hot Horseshoe (stevefe).jpg|350px|мини|уңда|Кызган дага төрлечә җылылык тапшыра: дага эчендә җылы үткәрүчәнлеге ярдәмендә, һавада конвекция ярдәмендә һәм бөтен фәзада җылылык һәм күренмә нурланышы ярдәмендә]]
 
'''Җылылык''' - әйләнә-тирәдәге мохит белән җылы алмашу нәтиҗәсендә җисем алган яки югалткан [[энергия]] ул.
 
Термодинамик системаның эчке энергиясе система өстеннән [[эш]] башкару яки әйләнә-тирәдәге мохит белән җылы алмашу ярдәмендә үзгәрә. Җылылык микъдары термодинамиканың беренче һәм икенче нигезләренә керә.
 
Җылы алмашу ярдәмендә системаның эчке энергиясен үзгәртү өчен [[эш]] башкарырга да кирәк, ләкин бу макроскопик эш булмый, әлеге эш микроскопик дәрәҗәдә [[ᴎᴫᴎкᴛepомагнитЭлектромагнит тәэсир итешүе|ᴎᴫᴎкᴛepомагнитэлектромагнит тәэсир итеш]]кәндә [[молекула]]лар бәрелешләрдә була.
 
Механик эштә молекулалар макроскопик дәрәҗәдә тәртипләнеп хәрәкәтләнә, ә җылылык процессында молекулалар микроскопик дәрәҗәдә тәртипсез хәрәкәтләнеп энергия тапшыра.
Юл номеры - 13:
Җылылык - халәтнең функциясе булмый, чөнки энергия тапшыру ысулына бәйле.
 
[[СИ]] системасында җылылык [[җоульджоуль (берәмлек)|җоульджоуль]] берәмлеге белән үлчәнә, [[РоссияРәсәй]]дә шулай ук кайбер тармакларда [[калория]] кулланыла.
 
 
[[Термодинамиканың беренче нигезе]] буенча:
Строка 32 ⟶ 33 :
: <math>S = \int \frac{\delta Q(T)}{T},</math>
: <math>dS = \frac{\delta Q}{T}.</math>
биредә <math>T</math> — тышкы җылылык резервуарның абсолүтабсолют [[температура]]сы
 
Квазистатик булмаган процесслар өчен бу билгеләмә дөрес түгел, мәсәлән: газ бушлыкка адиабатик киңәюе процессында:
Строка 50 ⟶ 51 :
== Әдәбият ==
 
*Базаров И. П. Термодинамика. — 5-е изд. — СПб.—М.—Краснодар: Лань, 2010. — 384 с. — (Учебники дләдля вузов. Специальная литература). — ISBN 978-5-8114-1003-3.
*Борн М. Критические замечания по поводу традиционного изложения термодинамики (рус.) // Развитие современной физики. — М.: Наука, 1964, с. 223—256.
*Вукалович М. П., Новиков И. И. Термодинамика. — М.: Машиностроение, 1972. — 671 с.
*Гиббс җДж. В. Термодинамика. Статистическая механика / Отв. ред. Д. Н. Зубарев. — М.: Наука, 1982. — 584 с. — (Классики науки).
*Гухман А. А. Об основаниях термодинамики. — Алма-Ата: Изд-во АН КазССР, 1947. — 106 с.
*Гухман А. А. Об основаниях термодинамики. — М.: Энергоатомиздат, 1986. — 384 с.
*Дьярмати И. Неравновесная термодинамика. Теория поләполя и вариационные принципы. — М.: Мир, 1974. — 304 с.
*Залевски К. Феноменологическая и статистическая термодинамика: Краткий курс лекций / Пер. с польск. под. ред. Л. А. Серафимова. — М.: Мир, 1973. — 168 с.
*Зоммерфельд А. Термодинамика и статистическая физика / Пер. с нем.. — М.: Изд-во иностр. лит-ры, 1955. — 480 с.
Строка 62 ⟶ 63 :
*Ландау Л. Д., Лифшиц Е. М. Статистическая физика. Часть 1. — 5-е изд. — М.: Физматлит, 2002. — 616 с. — (Теоретическая физика в 10 томах. Том 5). — ISBN 5-9221-0054-8.
*Леонова В. Ф. Термодинамика. — М: Высшая школа, 1968. — 159 с.
*Поулз Д. Отрицательные абсолүтныеабсолютные температуры и температуры во врашчаюшчихсәвращающихся системах координат (рус.) // Успехи физических наук. — 1964, т. 84, № 4, с. 693—713.
*Пригожин И., Кондепуди Д. Современная термодинамика. От тепловых двигателей до диссипативных структур / Пер. с англ. — М.: Мир, 2002. — 462 с.
*Сивухин Д. В. Термодинамика и молекуләрнаямолекулярная физика. — Москва: «Наука», 1990.
*Сорокин В. С. Макроскопическая необратимость и энтропия. Введение в термодинамику. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 2004. — 174 с. — ISBN 5-9221-0507-8.
*СпассᴋиСпасский Б. И. История физики Ч.I. — Москва: «Высшая школа», 1977.
*Тальма Лобель. Теплая чашка в холодный день: Как физические ошчушченияощущения влияют на наши решения = Sensation The New Science of Physical Intelligence. — М.: Альпина Паблишер, 2014. — 259 с. — ISBN 978-5-9614-4698-2.
*Трусделл К. Термодинамика дләдля начинаюшчихначинающих (рус.) // Механика. ПериодичесᴋиПериодический сборник переводов иностранных статей. — М.: Мир, 1970. — № 3 (121), с. 116—128.
 
[[Төркем:Физик зурлыклар]]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Җылылык