Александр Яшин: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Тамга: кире кагылган
MBHbot (бәхәс | кертем)
Тамга: кире кайтару
Юл номеры - 1:
{{Шәхес}}
'''Александр Яковлевич Яшин''' (чын исеме - ''Попов'' ; [[14 март]] [ 27 ] [[1913]], [[Вологда губернасы]] — [[11 июль]] [[1968]], [[Мәскәү]]) - урьıсрус сәвитсовет прозаигы, [[шагыйрь]] һәм журналист, сугыш корреспонденты. Икенче дәрәҗә Сталин премиясе лауреаты, ( [[1950 ел|1950]] ). [[1941 ел]]дан [[СәвитларСоветлар Берлеге коммунистик фиркасе|КПСУ (б)]] әгъзасы.
 
== Тормышы һәм ижаты ==
1913 елның 14 (27) мартында Блудново авылында   керəстиянкрестьян гаиләсендә (хәзерге [[Вологда өлкәсе]]нең НикольскᴎНикольский шәһәрендә туган. Әсәрләрен беренче тапкыр [[1928 ел]]да бастырып чыгара.
 
[[1931 ел]]да ул Вологда өлкәсенең Никольск шәһәрендәге педагогик коллеҗныколледжны тәмамлый, авылда укыта, күп укый, шигырь яза, Вологда һәм [[ApхангилАрхангельск]] газеталарында хезмәттәшлек итә, 1928 елда бастыра башлый. "Төньяк җырлары" шигырьләренең беренче җыентыгы [[1934 ел]]да елда [[ApхангилАрхангельск]]та дөнья күрә. СәвитСовет Язучыларының Беренче Конгрессы алдыннан ул Вологда филиалының оештыру комитеты председателе була.
 
[[1935 ел]]да ул [[Мәскәү]]гә күченә. [[А. М. Горький исемендәге Әдәбият институты]]нда укыган, аны Ул [[1941 ел]]да тәмамлаган. Шул ук вакытта ул зур тиражлы газета редакторы урынбасары булып эшли. 1939 елдан СССР Язучылар Берләшмәсе әгъзасы.
 
[[Бөек Ватан сугышы]] вакытында үз ирке белән фронтка сугыш хәбәрчесе һәм сәяси эшлеклесе булып китә <ref>[https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_kartoteka1269010559/ ПамәтьПамять народа]</ref> Ленинград һәм [[Сталинград сугышы|Сталинград]] оборонасында , Кырымны азат итеүдә катнаша. 1 нче ранглы капитан.
 
[[1942 ел|1942]] - [[1943 ел]]ларда аның "На Балтике" һәм "Город гнева" шигырьләр җыентыгы дөнья күрә.
 
Сугыштан соңгы елларда ул ил буенча бик күп сәяхәт кыла: Төньякка, [[Алтай таулары|Алтайга]], ГЭСлар төзелешенә, гыйффәтле җирләргә сәяхәт итә. Күргәннәрендәге тәэсирләр "Ватандашлар" (1946), "СәвитСовет кешесе" (1951), "Алена Фомина" (1949) шигырьләрендә тупланган.
 
СССР язучыларының II съездында (1954 елның декабре) Сталин чоры әдәбиятының ике йөзлө булуы өчен үз гәйебен дә таный, моны гражданлык батырлыгы җитешсезлеге белән аңлатып, С. А. Есенинның сәвитсовет әдәбиятына поэзиясен кире кайтарырга чакыра. Шул вакыттан Яшинның иҗаты тамырдан үзгәрә, һәр әсәрдә ул максималь намуслылыкка омтыла. Бу елларда искиткеч «ПамәтьПамять», «Не только слова» һәм башка шигырьләр, шул исәптән «Спешите делать добрые дела» (1958) язылган, ул хәзерге вакытта волонтерлык хәрәкәтләре һәм хәйриячелек һимʜынагимнына әверелгән.
 
Шәхесне партия аппараты тарафыннан бастыру турындагы «Рычаги» хикәясе (1956) үзгәртеп кору чорына кадәр яңадан бастырылмаган <ref group="К">В 1968 году в прошчальномпрощальном письме [[Александр Солженицын|А. И. Солженицын]] писал: «…авᴛыр…Автор „Рычагов“ навсегда останетсәостанется в мировой литературе, те рычаги кое-что повернули…» — {{Мәкалә|авᴛыравтор=Береснева М.|ссылка=http://krassever.ru/articles/society/memory/40449/|издание=Красный Север|тип=газета|год=2013|номер=42|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170202012524/http://krassever.ru/articles/society/memory/40449/|archivedate=2017-02-02}}</ref> .
 
[[1958 ел]]да язылган "В гостәхгостях у сына" хикәясе башка берничә хикәясе кебек [[1987 ел]]да генә бастырылган.
 
1960 елларда А.Яшин бик күп лирик поэмалар һәм проза әсәрләре яза. «Вологодская свадьба» (1962), хикәяәсендә күрсәтелгән реаль күренешләр догматик тәнкыйтьчеләр тарафыннан һөҗүмгә дусар була.
Юл номеры - 30:
* Беренче никахтан:
** улы Яков Смирницкий (хатынның фамилиясе) (1937 г. Р. );
** кызы Татьяна Смирницкая (ире буенча Чалова) (1939 елда туган) Р., Татьяна Ларина хөрмәтенә әбисе кушкан), хәзерге сәвитсовет поэзиясе мөхәррире;
** кызы Нина Яшина, ире буенча Торшина (1943 елда туган).
* Икенче никахтан:
** улы Александр Яшин (1949-1965), үзен атып үлә, ПеределкиʜадаПеределкинода күмелгән <ref>[http://bozaboza.narod.ru/yashin.html Где дремлүтдремлют мөртвыемёртвые]</ref> ;
** кызы Наталья;
** кызы Злата;
** улы Михаил Яшин (якынча 1953 елда туган) - "Балалар" мәктәп төркемендә гитарада уйный, икенче гитарачы [[Андрей Макаревич]], солистлар Лариса Кашперко һәм Нина Баранова. Музыкант була, [[Париж]]да яши <ref>официальный сайт А.Макаревича, ответы на вопросы</ref> .
 
Яшинның көчле мавыгуларының берсе - шагыйрь [[Вероника Тушнова]] <ref>{{Cite web|url=http://tushnova.ouc.ru/|title=Вероника Тушнова. Тушнова Вероника Михайловна|accessdate=2013-04-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130115010251/http://tushnova.ouc.ru/|archivedate=2013-01-15}}</ref> була (аның иң танылган шигырьләренең берсе, «Не отрекаютсәотрекаются, лүбәлюбя», мөгаен, 1944 елда, 1970 елларда язылган. музыкага композитор Марк Минков куйган һәм А. Пугачева башкарган). В. Тушнова "Сто часов счастья" шигырьләр циклын Яшинга багышлый. Шигыренә җавап итеп, Яшинның хатыны шигырь белән:«Сто часов счастья взәлавзяла и украла» дип явап бирә <ref>[http://maxpark.com/community/5786/content/2266343 Сто часов счастья — Ни много, ни мало,..]</ref> . Яшин В.Тушнова үлемен бик авыр кичерә. В. Тушнова истәлегенә аның «У надгробья», «Навсегда», «Заклинание», шигырьләре багышланган.
 
== Шагыйрь хәтерен мәңгеләштерү ==
Вологда һәм Никольск урамнары Александр Яшин исеме белән аталган.
 
А.Яшинның мемориаль комплексы (Бобришный Угор; Блудново авылы, НикольскᴎНикольский өлкәсе, Вологда өлкәсе) Вологда региональ башкарма комитеты карары белән 1989 елның 10 октәбрендәоктябрендә ачылды; ул 1962 елда төзелгән йортны һәм региональ әһәмияткә ия һәйкәл булган шагыйрь каберен үз эченә ала.
 
== Әсәрләре ==
Юл номеры - 58:
 
* [[1943 ел|1943]] — «Город гнева»
* [[1949 ел|1949]] — «АлөнаАлёна Фомина»
 
=== Кечкенә хикәяләре ===
 
* 1939 — «Самое времәвремя»
* 1954 — «Журавли»
* 1954 — «Проводы солдата»
Юл номеры - 74:
 
* 1955 — «Рычаги»
* 1960 — «Охота на мертвого глухарәглухаря»
* 1961 — «Первое путешествие Маринки»
* 1961 — «Директива»
Юл номеры - 81:
* 1962 — «Две берлоги»
* 1965 — «Подруженька»
* март 1965 — «УгошчаюУгощаю рәбинойрябиной»
* 1965 — «Перовское озеро»
 
=== пуʙисларыПовестьлары ===
 
* 1957 — «В гостәхгостях у сына» // опубликована в 1987, «Москва», № 12
* 1956—1957 — «Стечение обстоятельств»
* 1960 — «Баба Яга» // опубликована в 1985
Юл номеры - 95:
=== Көндәлекләр ===
 
* 1977 — «Дневники 1941—1945» // «YктəберОктябрь», 1975, № 4,№ 5, отд. изд.
* 1958 — «бүроБюро райкома». Из дневника писателәписателя
* 1944—1967 — «Были и небылицы». Из дневника писателәписателя
* 1980 — «Бобришный Угор». Из дневников последних лет // «YктəберОктябрь», 1980, № 1-2
* «У кабинета Ильича»
* «Спешите делать добрые дела»
* «ОрөлОрёл»
* «Обстрел»
* «ПамәтьПамять»
 
== Бүләкләре һәм премиялары ==
 
* Икенче дәрәҗә Сталин премиясе (1950) — «Алена Фомина» поэмасы өчен (1949)
* [[Кызыл Йолдыз урдᴎныордены]] (28.7.1945; , I дәрәҗә Ватан сугышы оренына тәкъдим ителгән)
* [[Сугышчан хезмәтләре өчен медале|«Сугышчан казанышлары өчен» медале]] (29.1.1943; Кызыл Йолдыз урдᴎнынаорденына тәкъдим ителгән)
* Ленинград оборонасы өчен медале
* «Сталинград оборонасы өчен» медале
Юл номеры - 115:
== Әдәбият ==
 
* урьıсскиеРусские писатели, XX век. БиобиблиографическᴎБиобиблиографический словарь: В 2 ч. Ч. 2: М—Я. — М.: ПросвешчениеПросвещение, 1998. — ISBN 5-09-006995-6(2), ISBN 5-09-006994-8 (обшчобщ.). — С. 652—655.
* ''Дравич А.'' [http://nataliamalkova61.narod.ru/index/poceluj_na_moroze/0-9 Урок сәвитскогосоветского языка. / Поцелуй на морозе]. / Пер. с пол. Н. Мальковой. — Спб., 2013. — илᴎᴋтерЭлектр. изд., испр. и доп. — С. 40—41.
 
== Аңлатмалар ==
Юл номеры - 126:
== Сылтамалар ==
 
* [https://web.archive.org/web/20120126044318/http://www.sadpoems.ru/search/label/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%20%D0%AF%D1%88%D0%B8%D0%BD Александр Яшин] «Назови менәменя именем светлым…»
* [http://www.cultinfo.ru/literature/yashin/index.htm Александр Яшин]
* [https://web.archive.org/web/20060405080901/http://www.litera.ru/stixiya/authors/yashin.html Александр Яковлевич Яшин] на [https://web.archive.org/web/20120118210513/http://www.litera.ru/stixiya/ Стихии]
* [http://er3ed.qrz.ru/yashin.htm Александр Яшин. Стихи. Биография. Фотогалерея.]
* [http://hrono.ru/biograf/bio_ya/jashin_alja.php Яшин (Попов) Александр Яковлевич] // энциклопедия ХРОНОС.
* [http://www.booksite.ru/lichnosty/index.php?action=person_page&pid=177&cid=19 Александр Яшин. Жизнь. Творчество. Аудиозаписи. Стихи в авᴛырскомавторском исполнении]
* {{Мәкалә|авᴛыравтор=|выпуск=|arxiv=|bibcode=|DOI=|issn=|isbn=|страницы=|том=|ссылка=http://45parallel.net/aleksandr_yashin/stihi/|год=|издательство=|тип=литературный журнал|издание=45-я параллель|авᴛыравтор издания=|язык=|pmid=}}
* {{Мәкалә|авᴛыравтор=Ольга Кузьмина.|ссылка=http://vm.ru/news/2016/02/10/ne-otrekayutsya-lyubya-311299.html|язык=|издание=ВечернәяВечерняя Москва|тип=газета|год=2016|том=|страницы=|DOI=|issn=}}
* Яшин, Александр Яковлевич // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : СәвитскаяСоветская энциклопедия, 1962—1978.
{{Тышкы сылтамалар}}
 
Юл номеры - 154:
[[Төркем:«1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Алманияне җиңгән өчен» медале белән бүләкләнүчеләре]]
[[Төркем:Сугышчан хезмәтләре өчен медале белән бүләкләнүчеләр]]
[[Төркем:Кызыл Йолдыз урдᴎныордены кавалерлары]]
[[Төркем:Сталин премиясе лауреатлары]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналистлар]]