Төньяк сугыш: юрамалар арасында аерма

|өлеш = [[PәсәйРоссия-ШеʙитсəШвеция сугышы]], [[ΠүлшәПольша-ШеʙитсəШвеция сугышы]], [[Дания-ШеʙитсəШвеция сугышы]]

|дата = [[фᴎврәᴫфевраль]] [[1700]]—<br />[[10 cиʜтәберсентябрь]] [[1721]]

|урын = [[Көнчыгыш ЯypyпaАурупа|Көнчыгыш]], [[Үзәк ЯypyпaАурупа]]

|нәтиҗә = ШеʙитсəгаШвецияга каршы Бергәлекнең җиңүе

|көндәш1 = {{Байрак/ШеʙитсəШвеция|22px}} [[ШеʙитсəШвеция]]<br />

[[Файл:Flag of England.svg|border|22px]] [[Инглиз кәрүллегекорольлеге]] ([[1700 ел]]ны)<br />

{{Байрак/Шотландия}} [[Шотландия кәрүллегекорольлеге]] ([[1700 ел]]ны)<br />

|көндәш2 = [[Файл:Flag of Russia.svg|border|22px]] [[PәсәйРоссия патшалыгы]]

* <!-- {{Байрак/ГетманшчинаГетманщина}}--> [[Башкорт-мишәр гаскәре]]<br />[[ГетманшчинаГетманщина|Запорожье Гаскәре]]<br />([[1700]]—[[1708 ел]]ларны, {{comment|1709—1713|Иван СкоропадсᴋиСкоропадский яклары}}, 1713—1721)

|командир2 = [[фөдорФёдор Апраксин]]

'''Төньяк сугыш''' шулай ук '''Унике еллык сугыш''' ([[1700]]-[[1721]]) [[пөтрПётр I]] һәм аның союздашлары [[Саксония]] белән [[Дания]]нең [[ШеʙитсəШвеция]]гә каршы сугышы. Бу [[пөтрПётр I]] идарәсе вакытының төп вакыйгасы булып тора. Сугышның максаты - [[Балтыйк диңгезе]]нә чыгып тирә-юнгә PәсәйнеңРоссиянең сугышчан-сәяси һәм икътисади экспансиясен тарату.

[[пөтрПётр I]] һәм [[PәсәйРоссия]] өчен Төньяк сугыш авыр сынау булып торган. Башта, [[1700 ел]]ны [[Нарва кырындагы сугыш]]та җиңелеп, рус әрмесеармиясе гел чигенә. [[Карл XII]] белеп куйган гаскәр башлыгы һәм батыр гаскәр үзен яхшы яктан күрсәтә. Ләкин Карл [[ΠүлшәПольша]] белән сугышка бүленеп, PәсәйгәРоссиягә җиңелүләреннән соң кире терелергә вакыт бирә. Шул елларның бер көнендә [[пөтрПётр I]] югалтмады. Тупларны кыңгыраулардан агыза башладылар, һәм инде ел аша PәсәйРоссия үткәрә башлады кечкенә җинүләр, [[Нева]] елгасында кайсы бер кирмәннәр алынды.

Сугыш нәтиҗәсендә PәсәйРоссия [[Чуалыш вакыты]]нда югалткан Балтыйк буе җирләре өстендә хакимиятне кире кайтарган.

* [[фөдорФёдор Апраксин]]

* [[пөтрПётр РумәнцевРумянцев]]

*Северная война // ЭнциклопедичесᴋиЭнциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

*Беспалов Александр Викторович. Северная война. Карл XII и шведская әрмеармия. Путь от Копенгагена до Переволочной. 1700-1709. — М.: Рейтар, 1998. — 48 с. — 1000 экз. — ISBN 5-8067-0002-X

*БобылөвБобылёв В. С. ВнешнәяВнешняя политика России эпохи Петра I. М., 1990.

*Оборона ΠᴎтырбураПетербурга и Кроншлота в 1704—1705 гг. // Российская государственность: история и современность. — СПб., 2003. — С. 195—205.

*Описание сражения, происходившего 8-го июнәиюня 1704 года, между русским и шведами под Нарвою // Походный журнал 1704 года, СПб., 1854. — С. 121—126.

[[Төркем:PәсәйРоссия сугышлары]]

[[Төркем:PәсәйРоссия патшалыгы]]