|
|+ align=bottom style="text-align:right;" |
|-
! style="font-weight:normal;" | DɵnyəDönyä əlifbaälifba tarixı<br />
|-
|
[[Urta Baqır Çorı əlifbasıälifbası]] m.k. 19. ƣasırğasır.
[[Berençe Keldani əlifbasıälifbası]] m.k. 14. ƣasırğasır.
* [[Ugarit əlifbasıälifbası]] m.k. 13. ƣasırğasır
* [[Finiki əlifbasıälifbası]] m.k. 11. ƣasırğasır
** [[İbrani əlifbasıälifbası]] m.k. 9. ƣasırğasır
*** [[Şumer əlifasıälifası]] m.k. 6. ƣasırğasır
** [[Aramey əlifbasıälifbası]] m.k. 9. ƣasırğasır
*** [[İbraniy əlifbasıälifbası]] m.k. 3. ƣasırğasır
*** [[Pehlewi əlifbasıälifbası]] 224
*** [[ƣərəpĞäräp əlifbasıälifbası]] 4. ƣasırğasır
** [[Grek əlifbasıälifbası]] 8. ƣasırğasır
*** [[Glagolitsa]] 862
**** [[Kiril əlifbasıälifbası]] 10. ƣasırğasır
*** [[Eski İtalik əlifbasıälifbası]] m.k. 8. ƣasırğasır
**** [[Latin əlifbasıälifbası]] m.k.7. ƣasırğasır
**** [[Run yazuı]] 2. ƣasırğasır
|}
[[Рәсем:A Specimen by William Caslon.jpg|thumb|left|200px]]
'''əlifbaÄlifba''' hərhär telneꞑtelneñ awazlarına turı kilgənkilgän xəreflərxäreflär tezemeder. "əlifbaÄlifba" süze [[ƣərəpğäräp tele]]neꞑneñ berençe ike xərefexärefe isemennənisemennän oyışqan.
[[Tatar tele]]neꞑneñ xəzergexäzerge waqıtta berniçəberniçä əlifbasıälifbası bar:
1. RəsmiRäsmi bularaq qullanışta bulƣanıbulğanı - [[Kiril əlifbasıälifbası]].
2. [[2000]]. yıllar başında kerteləkertelä başlanƣanbaşlanğan, ləkinläkin soꞑraqsoñraq RəsəyRäsäy xɵkümətexökümäte tarafınnan tıyılƣantıyılğan [[YaꞑalifYañalif]].
Yazu bilgelərebilgeläre buyınça tellərtellär ike tɵrgətörgä bülenəbülenä: [[tawışçıl tellərtellär]] (fonetik tellərtellär) həmhäm [[ideogramlı tellərtellär]]. Tawışçıl tellərdətellärdä hərhär ayırım bilgeneꞑbilgeneñ aꞑlamıañlamı bulmıy, ul berərberär awaznı ƣınağına belderəbelderä həmhäm aꞑlamnıañlamnı başqa xəreflərxäreflär belənbelän bergəbergä kilgəndəkilgändä genəgenä qazana. İdeogramlı tellərdətellärdä ƣədəttəğädättä hərhär bilge berərberär əyberneäyberne aꞑlataañlata, qayber əyberləräyberlär ike yəyä kübrəkkübräk bilge belənbelän beldereləbelderelä (ürnəgeürnäge: [[Yapon tele]]).
== ɵlkələrdəÖlkälärdä qullanıla torƣantorğan əlifbalarälifbalar ==
'''əlifbalarÄlifbalar :'''
<span style="background-color:#AAAAAA;color:black;"> Latin əlifbasıälifbası </span>,
<span style="background-color:#008080;color:white;"> Kiril əlifbasıälifbası </span>,
<span style="background-color:cyan;color:black;"> Latin da Kiril əlifbalarıälifbaları </span>,
<span style="background-color:blue;color:white;"> Yunan əlifbasıälifbası </span>,
<span style="background-color:darkblue;color:white;"> GɵrciGörci həmhäm ərmənÄrmän əlifbalarıälifbaları </span>
<br />
'''Abyatlar:'''
<span style="background-color:green;color:white;"> ƣərəpĞäräp əlifbasıälifbası </span>,
<span style="background-color:#66FF00;color:black;"> ƣərəpĞäräp həmhäm Latin əlifbalarıälifbaları </span>,
<span style="background-color:#00ff7f;color:black;"> YəhüdYähüd həmhäm ƣərəpĞäräp əlifbalarıälifbaları </span>
<br />
'''Abugidalar:'''
<span style="background-color:#800080;color:white;"> Elifba-beyli eyikli </span>
== Monı da qaraƣızqarağız ==
* [[Şakircan Tahiri]]
| 