Июль кризисы: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Тамга: кире кагылган
MBHbot (бәхәс | кертем)
Тамга: кире кайтару
 
Юл номеры - 2:
'''Июль кризисы''' яки '''июль көннәре, июль баш күтәрүе''' - [[1917]] елның 3-5 (16-18) июлендә [[Петроград]] шәһәрендә узган хакимияткә каршы ризасызлык, баш күтәрүнең төп сәбәбе - [[Беренче бөтендөнья сугышы]]ның һөҗүмендә җиңелү һәм хөкүмәт кризисы (кадетлар хөкүмәттән китүе).
[[Файл:Iyul'skaya 1917 demonstraciya v Petrograde.jpg|300px|мини|уңда|Июль ризасызлыгы, Петроград, 1917]]
Июль вакыйгалары [[Вакытлы хөкүмәт]] һәм [[ПетросәвитПетросовет]] арасындагы ("ике хакимиятлек") тынычлыкны боза.
 
== Тарих ==
[[Файл:Muchedumbre-levantamiento-bolchevique--insiderussianrev00dorrrich.png|300px|мини|уңда|Баш күтәрү, Нева проспекты]]
Ризасызлык 1-нче [[Уксибәр]] полкы, [[Петроград]] завуᴛларыныңзаводларының эшчеләре, [[Кронштадт]] матрослары тарафыннан "Вакытлы хөкүмәтне китү һәм хакимиятне СәвитларгаСоветларга тапшыру таләпләре" шигарьләре астында башлана. Баш күтәрүне анархистлар башлый, соңрак аларга кайбер большевиклар кушыла. Ләкин [[Ленин]] һәм аның тарафдарлары ул вакытта хакимиятне алырга әзер булмый, шулай ук эсер фиркасе шул ниятләрдән баш тарта.
 
Нәтиҗәдә вакыйгалар 3-4 июльдә кан кою белән тәмамлана, уң көчләр, юнкерлар баш күтәрүне бастыра.
Юл номеры - 16:
[[Ленин]], Зиновьев Петроградтан эзәрлекләүдән качарга мәҗбүр була һәм яшерен торышка китә.
 
Июль вакыйгалары кыска вакытта "ике хакимиятлек" тәртибен туктата, СәвитСовет кысрыклап чыгарыла.
 
Кенәз [[Георгий Львов]] хөкүмәт рәисе вазифасыннан китә, аның урынына хәрби министр [[КеренcкᴎКеренский]] килә, аның йогынтысы бик арта. Иҗтимагый фикер бик кискенләшә, уң көчләр тәэсире арта.
 
[[Большевиклар]] яшерен эшчәнлеген дәвам иттерә, Вакытлы хөкүмәтнең киләчәк уңышсызлыклары Ленинның популәрлыгынпопулярлыгын арттыра, уң-консерватив көчләр үз чыгышын әзерли башлый ([[Корнилов фетнәсе]]).
 
== Сәяси үзгәрешләр ==
 
[[Лев Троцкий]] һәм 800 большевик кулга алына. 21 июльдә [[КеренcкᴎКеренский]] [[Вакытлы хөкүмәт]]нең яңа рәисе итеп билгеләнә һәм [[Таврия сарае]]ннан патшалар [[Кышкы сарай|Кышкы сарае]]на күчә, большевиклар Ксешинская утарыннан куып чыгарыла, алар [[Смольный институты]]на качып китә, соңрак нәкъ Смольный институты (элекке ''Затлы нәселдән булган кызлар институты'') - [[YктәбеpОктябрь инкыйлабы]]ның штабы була.
 
[[Корнилов фетнәсе]]н бастыру вакытында [[большевиклар]] Корниловка каршы булганга күрә, синтəбердәсентябрьдә кулга алынган большевиклар, 7 синтəбердәсентябрьдә [[Лев Троцкий]] азат ителә, киресенчә [[Лавр Корнилов|Корнилов]] тарафдарлары, янарaлитетгенералитет, уң көчләр кайбер вәкилләре кулга алына.
 
== Әдәбият ==
* [http://www.hrono.ru/dokum/191_dok/19170606b.html О подготовке вооруженной демонстрации. Протокол заседания ПитьıрбурскогоПетербургского Комитета РСДРП(б)]
* [http://www.hrono.ru/dokum/191_dok/19170704vremen.php Из журнала заседания Временного правительства № 125 1) о реорганизации правительства и принәтиипринятии мер против участников июльского выступления]
* [http://www.hrono.info/dokum/191_dok/19170705vrem.php Из журнала заседания Временного правительства № 126 о принәтиипринятии обрашченияобращения к народам России и мер по ликвидации июльского кризиса в стране]
* Дни затмения. ГПИБ, 1999. Глава «Июльское восстание большевиков». Стр 129—183.
* Кронштадт и Питер в 1917 году. Политиздат, 1990. Глава VII. Июльские дни.
* Б. В. Никитин [http://www.dk1868.ru/history/nikitin4.htm Роковые годы. Глава 12. Июльское восстание.]
* [http://www.hrono.ru/dokum/191_dok/19170706chai.html А. В. Чаянов. ПетроградcкᴎПетроградский кошмар]
* Георгий Злоказов. [http://scepsis.ru/library/id_1935.html Материалы Особой следственной комиссии Временного правительства об июльских событиях 1917 года]