Үрчү: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Тамга: кире кагылган
MBHbot (бәхәс | кертем)
Тамга: кире кайтару
Юл номеры - 10:
 
=== Күзәнәкләр бүленү ===
Бүленү — җенессез үрчүнең иң гади формасы. Бу бер күзәнәкле микроорганизмнарга хас. Бүленгән вакытта күзәнәк ике бер төрле кисәккә аерыла. Бүленү процессы төштән башлана, ул сузыла, озынча формага керә һәм бүленә. Ике яңа төш барлыкка килә, алар бер-берсеннән ераклашалар. Цитоплазмада бүᴫгеокруг ясала, ул акрынлап тәрәнәя һәм ике яшь организм барлыкка килә.
 
'''Амитоз''', яки '''күзәнәкнең турыдан-туры бүленүе''' (от грек{{lang-gr|α}} — кире кагу һәм грек{{lang-gr|μίτος}} — "җеп, сүс") — [[күзәнәк]]ләрнең хромосомалар ясамаяча турыдан-туры бүленеп үрчүе<ref name="ReferenceA">Русско-башкирсᴋибашкирский толковый словарь медицинских терминов (М.Т.Азнабаев, 2007)</ref>. Күзәнәкнең икегә бүленү ысулы белән [[амебалар]], эвгленалар, [[инфузорияләр]] үрчи. Ана күзәнәк тукланудан туктый, кирәкмәгән яшәү продуктларыннан арына, сузыла башлый. Башта төш бүленә. Күзәнәк озыная һәм урталай бүленә.
 
'''Митоз''' ({{lang-el|μιτος}} — җеп, сүс) — хромосомаларның икеләтә артуыннан соң күзәнәкләрнең тигез бүленүе <ref name="ReferenceB">Русско-башкирсᴋибашкирский словарь сельскохозәйственныхсельскохозяйственных терминов (Ф.С.Мурзакаев, 2001)</ref>; күзәнәк бүленешенең төп формасы; асылы хромосомнарның бүленгән күзәнәкләрдә тигез бүленеп урынлашуыннан тора<ref name="ReferenceA"/>.
 
Митозның биологик әһәмияте – хромосомаларны бүлендек күзәнәкләргә тигез бүлү һәм күзәнәкләрнең генетик әверелешсез үсешен тәэмин итү <ref name="bes">{{Китап|тираж=100 000}}</ref>.
Юл номеры - 48:
Орлык ул — орлыклы үсемлекләрнең җенси юл белән үрчү һәм таралу органы. Орлыклар шыту өчен су, һава һәм билгеле бер температура кирәк. Шытканда яралгы һәм шытым запас туклыклы матдәләр белән тукланалар. Орлык шытканда орлык өлешләре җир өстенә чыгып үсәргә яки туфракта калып үсәргә мөмкин.
 
Индивидуаль үсеш аталанудан һәм зигота яралудан башлана. Яралгы үсешендә бүᴫгеләнүокругләнү, бластула, гастула һәм нейрула стадияләре бар. Туры һәм туры булмаган үсеш була.
 
=== Гермафродитизм ===
Юл номеры - 54:
 
=== Партеногенез ===
Партеногенез — күп кенә [[бөҗәкләр]]дә, кысла сыманнарда, [[суүсемнәр]]дә һәм [[гөмбәләр]]дә ана җенес күзәнәкләрнең аталанудан башка үрчүләре <ref>ТерминологичесᴋиТерминологический словарь по зоологии. Русско-башкирсᴋибашкирский и башкирско-руссᴋирусский (Т.Г.Баишев, 1952)</ref>; күкәй күзәнәгенең атланмаяча үрчүе <ref name="ReferenceB"/>.
Апомиксис үсемлекләрнең җенессез үрчүнең төрле ысуллары <ref name="ReferenceB"/>.
Партеногенез — күкәй күзәнәкнең, җенессез үрчүдәге кебек, атланмаяча үрчү төре. Бу очракта җенессез үрчүдәге кебек, генетик мәгълүмат алмашу булмый. Үсемлекләрдә бу процесс апомиксис дип атала.
 
Партеногенез [[Гөбләләр|гөблә]], [[су борчалары]], кәлтәләр, кайбер [[балыклар]] һәм хайваннарда булуы билгеле{{Sfn|АсланәнАсланян, Солдатова|2010|страницы=17-19}}.
 
== Сылтамалар ==