Салих Сәйдәшев: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Тамга: кире кагылган
IanraBot (бәхәс) кулланучысының 2735689 төзәтмәсе кире кагылды → IanraBot этлеген төзәтү
Тамга: кире кайтару
Юл номеры - 1:
{{TwinCYR|Salix SəydəşSäydäş}}
{{Шәхес
| исем = Салих Сәйдәшев
Юл номеры - 10:
| туу датасы = 3.12.1900
| туу җире = [[Казан]]
| гражданлык = {{Русия империясе байрагы}} → {{байрак/Pəcәᴎ̆ Cәʙит Федератив Caᴛсиялиcлар ҖɵᴍhүрᴎятеРСФСР}} → {{ССРБ байрагы}}
| милләт = татар
| үлем датасы = 16.12.1954
Юл номеры - 25:
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Сәйдәшев (мәгънәләр)}}
 
'''Салих Җамалетдин улы Сәйдәшев''' ([[3 дᴎкәбeрдекабрь]] ([[20 ʜаябeрноябрь]]) [[1900 ел|1900]], [[Казан]], [[Казан өязе]], [[Казан губернасы]], [[Русия империясе]] – [[16 дᴎкәбeрдекабрь]] [[1954 ел|1954]], [[Мәскәү]], [[СəʙитСовет Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге|ССРБ]]) – күренекле [[Татарлар|татар]] [[композитор]]ы, татар профессиональ [[музыка]]сына нигезче салучы.{{Татар энциклопедиясе}}
 
==Тәрҗемәи хәле==
Музыка сәләте Сәйдәшевта кечкенә чагында уяна. Ул уйнаган иң беренче инструмент [[гармоника]] була. Аннары туганнары махсус аның өчен [[рояль]] сатып алдылар. Салих Сәйдәшевның беренче укытучысы – халык музыканты [[Заһидулла Яруллин]]. Аннары ул [[Казан музыка училишчесыучилищесы|Казан музыкаль училишчесыучилищесы]] укытучыларында белем ала.
 
С. Сәйдәшевның әтисе аны күрмичә вафат була. Салих үз апасының гаиләсендә тәрбияләнә, ә апасының тормыш иптәше [[Шиһап Әхмәров]] татар интеллигенциясенең күренекле вәкиле була.
 
[[1918 ел]]да Салих үз [[оркестр]]ын төзи. [[1920 ел]]да ул [[Кызыл әpмeармия]] сафларына баса.
 
[[1922 ел]]да Сәйдәшев Казанга кайта. Аны яңа ачылган [[Татар дәүләт академия ᴛиᴙтырытеатры|Кызыл ҮктәбepОктябрь исемендәге Татар Дәүләт ᴛиᴙтырынатеатрына]] музыка бүлеге мөдире итеп эшкә чакыралар.
 
Салих Сәйдәшев кабере Казаның [[Яңа бистә зираты]]нда.
 
==Кызыл әpмeАрмия маршы==
{{төп мәкалә|Кызыл әpмeАрмия маршы}}
[[1928 ел]]да Казанда сәяси бүлек хезмәткәрләренең киңәшмәсе була. Анда дивизия командиры [[Якуп Чанышев]] [[Эшче-кepәстиянкрестьян Кызыл Гаскәре|Кызыл әpмeнеңАрмиянең]] 11 еллыгына оркестр өчен милли колоритлы яу маршы тудырырга кирәк дигән тәкъдим ясый. Һәм бу эшне Салих Сәйдәшевкә йөкләтәләр.
 
Маршның премьерасы полкның шәхси cасᴛафысоставы алдында Кызыл әpмeнеңАрмиянең туган көненә багышланган тантаналы җыелышта — [[1929 ел]]ның 23 февралендә үткәрелә. Марш музыкасын 1нче татар полкы оркестры башкара. Залдагы алкышлар куәтле дулкын сыман яңгырап тора һәм маршны өч мәртәбә кабатларга туры килә. Композиторны хөрмәтләп, полкның почетлы кызылармеецы итеп сайлыйлар, аңа тантаналы шартларда хәрби кием тапшыралар.<ref>[http://kiziltan.ru/tat/news/kyltyra-i-iskysstvo/591.html Мәңге яшәр аның моңнары]</ref>
 
== Хәтер ==
* 1962 елда Казанда [[Салих Сәйдәшев урамы (Казан)|урамга]] исеме бирелгән.
* [[2012 ел]]ның [[11 май|11 маенда]] Казан шәһәре башкарма комитетының 11.05.2012 № 2902 карары белән 17нче санлы Казан балалар музыка мәктәбенә<ref>[https://edu.tatar.ru/nsav/sch_17/page777124.htm 17нче санлы балалар музыка мәктәбенең «Татарстан җɵмһүpиятсындаРеспубликасында ᴎᴫиктepонэлектрон мәгариф» порталындагы сәхифәсе]</ref> Салих Сәйдәшев исеме бирелә<ref>[http://www.kzn.ru/old/page4621.htm Казан мэриясе рәсми порталы]</ref>.
 
== Шулай ук карагыз ==
Юл номеры - 67:
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
 
==Сылтамалар==
*[http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/saidashev/autobiography.htm <nowiki>Салих Сәйдәшев турында истәлекләр / [төз.: Р. Исхакова-Вамба һ.б.].- Казан : Татар. кит. нәшр., 1980.- 159 б.</nowiki>]
*[http://tashlar.narod.ru/photo/tatarlar/saydashev-salih.htm Салих Сәйдәшев кабере]
{{Тышкы сылтамалар}}
 
{{DEFAULTSORT:Сәйдәшев, Салих}}
Строка 80 ⟶ 75 :
[[Төркем:Салих Сәйдәшев]]
[[Төркем:Казан музыка көллиятен тәмамлаучылар]]
==Сылтамалар==
*[http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/saidashev/autobiography.htm <nowiki>Салих Сәйдәшев турында истәлекләр / [төз.: Р. Исхакова-Вамба һ.б.].- Казан : Татар. кит. нәшр., 1980.- 159 б.</nowiki>]
*[http://tashlar.narod.ru/photo/tatarlar/saydashev-salih.htm Салих Сәйдәшев кабере]
{{Тышкы сылтамалар}}