Ардханари: юрамалар арасында аерма

'''Ардханари''' яки '''Ардханаришвара''' (Санскритча: अर्धनारीश्वर, IAST:Ardhanārīśvara) — [[Андрогин (мифология)|андрогин]] [[Һинд дине]] Илаһы [[Шива]] Ходае һәм (шулай ук [[Деви]], [[Шакти]] һәм Ума буларак мәгълүм) хатыны [[Парвати]] [[Алиһә]]сенең берләштерелгән формасы. Кагыйдә буларак Илаһның уң ягы Шива буларак, ә сул ягы Парвати буларак сурәтләнә. Ардханаришвара ярым ир кеше - ярым хатын-кыз буларак сурәтләнә. Мифология Ардханаришвараның мифологиясе [[Пурана]]ларда сурәтләнә.

Ардханаришвара Илаһының чыганакларын Борынгы Һинд һәм Борынгы Юнан мәдәниятләренең [[Гермафродитизм|гермафродит]] сыннарында эзләргә кирәк. Ардханаришвараның иң борынгы сурәтләре [[Кушан патшалыгы]] чоры белән даталана. Иконография Ардханаришвараның иконографиясе даими үскән һәм [[Гуптлар]] чорында чәчәк атуына җиткән. Гәрчә Ардханаришвара Шиваит дини сәнгатендә иң популяр иконографик формаларның берсе булып калса да, бу Илаһка багышланган гыйбадәтханәләр бик әз.

Ардханаришвара Галәмнең ир һәм хатын энергияләре кеше олицетворяет синтез мужской и женской энергий вселенной ([[Пуруша|Пуруши]] һәм [[Пракрити]] синтезы чагылышы булып тора) һәм и показывает, как женская форма [[Илаһ]]ның хатын-кыз формасы — Шакти ир кеше формасы, неотделима от мужской формы — Шивадан аерылмый торган икәнен күрсәтә. Бу ике форманың берләшүе бөтен Галәмнең тамыры булып тора. Башка трактовка буенча Ардханаришвара Шиваның бөтен урынга үтеп керүнең символы булып тора.