Бали һинд дине: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 6:
[[File:Cérémonie au temple de Goa Lawah.jpg|thumb|right|Балида Гоа Лаваһ Гыйбадәтханәсендә церемония]]
Һинду йогынтылары [[Индонезия архипелагы]]на беренче гасырда барып җиткән.<ref name=jgonda>[[Jan Gonda]], The Indian Religions in Pre-Islamic Indonesia and their survival in Bali, in {{Google books|X7YfAAAAIAAJ|Handbook of Oriental Studies. Section 3 Southeast Asia, Religions|page=1}}, pp. 1-54</ref><ref name=mark1>Mark Juergensmeyer and Wade Clark Roof, 2012, [https://books.google.com/books?id=B105DQAAQBAJ&pg=PA557 Encyclopedia of Global Religion], Volume 1, pages 557–558</ref> Һиндстаннан мәдәни һәм рухи үтеп керү турында тарихи шәһадәтнамәләр билгеле түгел. Ява риваятьләре Сака чорына карый, безнең эраның 78 елы. [[Маһабһаратам]] эпосыннан хикәяләр Индонезия утрауларында 1-енче гасырдан бирле булуы билгеле; аның юрамалары хәзер көньяк-көнчыгыш Һиндстан юрамаларын чагылдыра (хәзерге [[Тамилнад]] һәм көньяк [[Андһра Прадеш]]).<ref name=jgonda/> 14-нче гасыр Ява проза эше ''[[Танту Пагеларан]]'' да Индонезия борынгы хикәяләре, сәнгатьләре һәм һөнәрләре тупланмасы булып тора һәм киң рәвештә [[Санскрит]] сүзләрен, Һинд Илаһлары исемнәре һәм дини концепцияләре керә. Охшаш рәвештә Явада һәм көнбатыш Индонезия утрауларында казып чыгарылган ''[[Индонезия чандилары]]'' һәм шулай ук Индонезиядә табылган 8-нче гасыр [[Чанггал язмалары]] 1-нче меңьеллык уртасыннан ахырына кадәр киң таралган  [[Шива]] лингам иконографиясен, аның хатыны [[Парвати]], шулай ук [[Ганеша]], [[Вишну]], [[Брахма]], [[Арджуна]] һәм башка Һинду Илаһларның киң таралуына шәһадәт булып тора.<ref>Kenneth Hall (2011), A History of Early Southeast Asia, Rowman & Littlefield, {{ISBN|978-0742567610}}, Chapter 4 and 5</ref> [[Фасян]]ның 414 елда [[Цейлон]]нан [[Кытай]]га сәфәреннән кайтуының борынгы Кытай язмаларында Явада Һинд диненең ике мәктәбе искә алына,<ref name=jgonda/> шул ук вакытта 8-енче гасыр Кытай документларында Патша Санджаяның Һинду патшалыгы ''Һолинг'' дип атала, һәм ул "шактый бай дип әйтелә," һәм ул Ява утравында [[Кеду Үзәне]]ндә Сайлендра хөкемдары һәм Буддачылык тарафдарлары белән тыныч яшәве турында әйтелә.<ref>Kenneth Hall (2011), A History of Early Southeast Asia, Rowman & Littlefield, {{ISBN|978-0742567610}}, pp. 122-123</ref>
Безнең эраның якынча 1400 елында Индонезия утрауларына яр буенда урнашкан Мөселман армияләре һөҗүм иткән.<ref name=mark1/> 15-нче һәм 16-нчы гасырларда Солтаннар җиткләгән мөселман кампаниясе максат итеп Һинду-Буддачылык патшалыкларын һәм Индонезия архипелагының төрле җәмәгатьләрен максат итеп тоткан, һәр солтан утрауның төбәгеннән контроль өчен кисеп алырга теләгән.<ref>Taufiq Tanasaldy, Regime Change and Ethnic Politics in Indonesia, Brill Academic, {{ISBN|978-9004263734}}</ref> Төньяк Суматрада, көньяк Суматрада ([[Ачех]]),, көнбатыш һәм үзәк Явада һәм көньяк Борнеода ([[Калимантан]]) дүрт төрле һәм каршы торган Ислам солтанатлар пәйда булган.<ref>Gerhard Bowering et al., The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought, Princeton University Press, {{ISBN|978-0691134840}}</ref> Каршылык нәтиҗәсендә Индонезиянең күп Һинду-Буддачылык патшалыклары һәм җәмәгатьләре беткән.<ref name=mark1/> Башка очракларда Һиндулар һәм Буддистлар киткән һәм саклап кала алган утрауларында җәмәгатьләр булып тупланганнар. Көнбатыш Ява Һиндулары көнчыгышка күчкәннәр һәм шуннан соң күрше утрауларга, шулай итеп Бали Һинд дине башланган.<ref name=jfox>James Fox, Indonesian Heritage: Religion and ritual, Volume 9 of Indonesian heritage, Editor: Timothy Auger, {{ISBN|978-9813018587}}</ref> Бу дини конфликт һәм Солтанат эче сугышы эрасы төргәге дәвам итеп ачыла башлагач, яңа куәт үзәкләре үз контрольләре астында төбәкләрне консолидацияләргә тырышканнар һәм Европа колониализмы килгән.<ref name=jfox/> Индонезия архипелагында шуннан соң Голландия колониаль империясе доминацияләгән булган.<ref>Wendy Doniger (2000), Merriam-Webster's Encyclopedia of World Religions, Merriam-Webster, {{ISBN|978-0877790440}}, pp. 516-517</ref> Голландия колониаль империясе динара конфликтны бетерергә ярдәм иткән һәм әкренләп аеруча Явада һәм Индонезиянең көнбатыш утрауларында Индонезиянең борынгы Һинду-Буддачылык мәдәни нигезләрен казып чыгару, аңлау һәм саклап калу процессын башлаган.<ref name="Jean Gelman Taylor pp. 21-83">Jean Gelman Taylor, Indonesia: Peoples and Histories, Yale University Press, {{ISBN|978-0300105186}}, pp. 21-83 and 142-173</ref>
Нидерланд колониаль хөкеменнән соң 1945 елның Индонезия Конституциясе барлык гражданнарына дин иреген гарантияләгән. 1952 елда Майкл Пикард раслаганча, Индонезия Дин Министрлыгы Исламистлар контроле астына төшкән, алар “дин” билгеләмәсен кырыс чикләгәннәр. Рәсми Индонезия дин буларак кабул ителер өчен министрлык "дин" дип билгеләгән, аның кодлаштырган дини законы булырга тиеш, башка таләпләр арасында пәйгамбәре һәм Изге Китабы булырга тиеш.
Бали Һиндулары “динсез кешеләр” буларак һәм башка дингә күчерергә мөмкин дип игълан ителгән. Бали Һинд дине тарафдарлары баш тартканнар, җайлашканнар һәм Һинд дине формасын монотеистик дип һәм 1952 ел төзәтмә мәкаләләре буенча канәгатьләндерерлек итеп “агама” формасында күрсәтелерлек итеп тәкъдим иткәннәр.<ref name=mcdaniel/><ref name=picard>{{cite book|author=Michel Picard|editor =Martin Ramstedt | title= Hinduism in Modern Indonesia| publisher= Routledge | isbn =978-0-7007-1533-6| year=2004 | pages=9–10, 55–57}}</ref> Моны чынга ашыру өчен Бали Һиндулары Бали һәм Һиндстан арасында Бали Һинд диненең төп принципларын формулалаштырырга ярдәм өчен ([[Чатур Веда]], [[Упанишада]]лар, [[Пурана]]лар, [[Итихаса]]лар) студент һәм мәдәни алмашу серияләрен инициацияләгән. Аеруча Балида 1950-нче еллар уртасында сәяси үз-билгеләнү хәрәкәте һәм 1958 елның берләшкән петициясе Индонезия хөкүмәтен Һинду Дһарма тануына китергән.<ref name=mramstedt/> Берләшкән петиция Һинду язмаларыннан түбәндәге Санскрит мантраны цитаталаган