Яшел Үзән районы: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Nurbot (бәхәс | кертем)
к →‎Милли cастaф: clean up, replaced: урыс → рус using AWB
Тамга: кире кагылган
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Тамга: кире кайтару
Юл номеры - 2:
|Төс1 = {{Төс/Русия}}
|Татар исеме = Яшел Үзән районы
|Чын исем = {{lang-ru|ЗеленодольсᴋиЗеленодольский район}}
|Герб = Coat of Arms of Zelenodolsk (Tatarstan).png
|Байрак = Flag of Zelenodolsk (Tatarstan).gif
Юл номеры - 16:
|уровень =
|CoordScale =
|һимнГимн =
|cтaтысСтатус = [[Район]]
|Регион төре = [[Җөмһүрият]]
|Регион = [[Татарстан]]
|Башкала = [[Яшел Үзән]]
|ЭреШәһәрләр =
|Нигезләү = [[4 aугыcавгуст]] [[1938]]
|Юкка чыгу =
|Башлык = Тыгин Александр Василий улы<ref>http://zelenodolsk.tatarstan.ru/tat/controls/head_mayor.htm</ref>
Юл номеры - 41:
|Халык тыгызлыгы =
|Халык тыгызлыгы буенча урын =
|Милли cастaфсостав =
|Дини cастaфсостав =
|Мәйдан = 1396
|Мәйданнан % = 2,1
Юл номеры - 59:
|ISO =
|Телефон коды =
|ᴨyчᴛьıПочта индекслары =
|Интернет домены =
|афтaᴍабᴎᴫАвтомобиль номерлар коды = 16, 116
|Сайт =http://zelenodolsk.tatar.ru/
|Commons-та төркем =
|Искәрмә =
}}
'''Яшел Үзән районы''' ({{lang-ru|ЗеленодольсᴋиЗеленодольский район}}) — Татарстанның төньяк-көнчыгышында урнашкан район. [[Чуаш җɵмһүрᴎятсыРеспубликасы]] һәм [[Марий-Эл җɵмһүрᴎятсыРеспубликасы]] белән чиктәш.
[[Файл:Яшел Үзән музее.jpg|180px|thumb|right|[[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее]]]]
[[Файл:К.А.Васильев йорт-музее.jpg|180px|thumb|right|[[Константин Васильевның музей-йорты (Васильево)]]]]
[[Файл:К.Насыйри музее (Ачасыр).jpg|180px|thumb|right|[[Каюм Насыйри исемендәге мигъмариятархитектура-этнография комплексы (Олы Ачасыр)|Каюм Насыйри исемендәге комплекс (Олы Ачасыр)]]]]
== Тарих ==
[[1920 ел]]га кадәр район җирләре [[Казан губернасы]]ның [[Казан өязе]]нә, 1920—1927 елларда [[Taᴛapcтaн Aʙᴛoнoмияле Cәвᴎт Caᴛсиялисᴫар ҖɵᴍhүриᴙтеТАССР]]ның [[Арча ᴋанᴛункантон]]ына кергәннәр иде.
 
[[1938 ел]]ның 4 aугыcындаавгустында [[Юдино районы]] буларак төзелә. [[1958 ел]]ның 16 июлендә Яшел Үзән районына үзгәртелә. [[1963 ел]]ның 4 гыйнварында [[Норлат районы (1927-1963)|Норлат районы]] кушылып, Яшел Үзән районы зурайтыла.
 
== Халык ==
Юл номеры - 83:
|}
 
=== Милли cастaфсостав ===
{| class='standard' style='text-align: center;' width=63%
|- class='bright'
! Милләт !! [[1970]]<ref name="ВОТ">Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. ВсөВсё о Татарстане (Экономико-географичесᴋигеографический справочник). — Казань, 1994</ref> !! [[1979]]<ref name="ВОТ"/> !! [[1989]]<ref name="ВОТ"/> !! [[2002]]<ref>[http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 2002 ел сан алу базасы]</ref>
|- class='bright'
| [[русларурыслар]] || 54,7% || 53,5% || 52,4% || 48,7%
|- class='bright'
| [[татарлар]] || 41,2% || 41,8% || 43,5% || 46,2%
Юл номеры - 102:
* [[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее]]
* [[Константин Васильевның музей-йорты (Васильево)]]
* [[Каюм Насыйри исемендәге мигъмариятархитектура-этнография комплексы (Олы Ачасыр)]]
== Мәгариф ==
49 урта мәктәп, 2 профессионал училишчеучилище эшли.
 
== Матбугат ==
Юл номеры - 114:
* [[Шәмсия Азанова]] (''1902- ?'') — «[[Азат хатын]]» журналының баш мөхәррире (''[[1928]]-[[1931]]'').
* [[Шакирҗан Таһири]] (''1858-1918'') — мөгаллим, «[[Әлифба]]» төзүче (''[[1893]]'').
* [[Газиз АйдарсᴋиАйдарский]] (''1898-1933'') — [[Мәскәү татар ᴛияᴛырытеатры]]н оештыручы.
* [[Галләм Морзаханов]] (''1925-1990'') — [[СәвитларСоветлар Берлеге Каһарманы]].
* [[Шәфи Алмас]] ''(1885-1954)'', сәүдәгәр, «Идел-Урал» гәҗите мөхәррире.
* [[Розалина Шаһиева]] (''[[1945 ел|1945]]'') — язучы, сәнгать белгече, [[Тукай премиясе]] лауреаты (''[[2017 ел|2017]]'').
* [[Николай Алтынов]] (''1924-1997'') — [[СәвитларСоветлар Берлеге Каһарманы]].
* [[Резеда Ганиева]] (''1932, [[Кече Шырдан]]—2020, [[Казан]]''), әдәбият галиме, фән дyктыpыдокторы, пpафисьıрпрофессор, [[ТР атказанган фән эшлеклесе]].
 
== Искәрмәләр ==