Урта түбә: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Guram52 (бәхәс | кертем)
IanraBot (бәхәс | кертем)
к / using AWB
Тамга: кире кагылган
Юл номеры - 1:
{{УК}}
[[File:Вид на противоположный берег на стоянку древних людейлүдей - panoramio.jpg|thumb|300 px|Карабалыкты күленнән каршы ярдагы борынгы кешеләр торулыгы булган якка күренеш]]
'''Урта түбә'''<ref>Урта́-Тубе́ // Ульяновск — Франкфорт. — М. : СоветскаяСәвитская энциклопедия, 1977. — (Большая советскаясәвитская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 27)</ref>. (рус. ''Мысовая) — [[Урал]]дагы бик борынгы палеолитик туплавык. '' Карабалыкты күленең [[көнбатыш]] ярында, [[Башкортстан]]ның [[Әбҗәлил районы]] [[Ташбулат (Әбҗәлил районы)|Ташбулат авылыннан]] ерак түгел җирдә, урнашкан. АшёльАшөль мәдәниятенең күп катламлы җирлеге булып тора.
 
== Өйрәнү тарихы ==
[[1959]]-[[1961 ел]]ларда [[Геральд МатюшинМатүшин|Г. Н. Матюшин Матүшин]] ачкан һәм тикшерү эшләрен башкарган. Ул табылган урынны Мысовая дип атаган, башкортлар исә Урта түбә дип йөртә. [[Мезолит]] һәм [[YañaYaꞑa taş ğasırƣasır|неолит]] катламнарын аерып күрсәткән (Карабалыкты VII). Урта түбә II торулыгында балчыктан эшләнгән кәтүккә охшаган әйбер, шахмат фигуралары ролен уйнаган конуслар табылган<ref>[http://lib.misto.kiev.ua/HISTORY/MATYUSHIN/archeodict.txt ''МатюшинМатүшин Г. '']</ref><ref>[http://www.archaeology.ru/Download/Matushin/Matushin_1996_Arheologicheskiy.pdf ''МатюшинМатүшин Г. Н.'' АрхеологическийАрхеологичесᴋи словарь. Москва: «ПросвещениеПросвешчение», 1996.]</ref>.
 
1962-1968 елларда [[мезолит]], [[неолит]] һәм аннан соңгы дәверләр мәдәният катламнары казылып чыгарыла.
 
1971 елда археолог ''О. Н. Бадер'' 2 метр куәтлелекле аскы палеолитик катламын тикшергән һәм ашель белән мустьер мәдәниятләренә тартым булган [[кремний]] кораллары, нуклеус һәм тапчыклар, үзенчәлекле кул кул белән кисү коралларын җыеп алган<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/143230/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0 статья в ''Большой советскойсәвитской энциклопедии'']</ref>. Ул торулыкны Урта түбә дип исемләгән.
 
== Тасвирлау ==
Юл номеры - 21:
Урта түбә туплавык табылдыклары саклана:
 
* [[Башкорт дәүләт университетыүнивирcиᴛиᴛе]] археология фондында;
* Археология һәм этнография музеенда.
 
== Әдәбият ==
*Урта-Тубе//Большая советскаясәвитская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 27-й т. — М. : СоветскаяСәвитская энциклопедия, 1969—1978.
* ''Бадер О. Н.'', ''МатюшинМатүшин Г. Н. '' Новый памятникпамәтник среднего палеолит на Южном Урале //СоветскаяСәвитская археология, 1973, № 4.
* ''МатюшинМатүшин Г. Н. '' МезолитическийМезолитичесᴋи и неолитическая комплексы поселения Мехового на Южном Урале //СоветскаяСәвитская археология, 1973, № 4.
 
== Искәрмәләр ==
Юл номеры - 34:
== Сылтамалар ==
 
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/143230/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0 статья в ''Большой советскойсәвитской энциклопедии'']
* Котов В. Г. Мысовая, Урта-Тубе // Башкирская энциклопедия — УфаƟфə: ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2015-2020. — <nowiki>ISBN 978-5-88185-306-8</nowiki>.
 
[[Төркем:Башкортстан тарихы]]
[[Төркем:Башкортстан геологиясе]]