Әл-Җәзари: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к clean up, replaced: мөһәндис → инженер (2) using AWB |
к clean up using AWB Тамга: кире кагылган |
||
Юл номеры - 6:
| рәсем язуы =
| тулы исем = Әбу Әл-Гыйз ибн Исмәгыйль Әл-Җәзари
| һөнәр =
| туу датасы =1136
| туу җире = Җизрә, {{туу җире|Месопотамия|Төркиядә}}
Юл номеры - 25:
== Тәрҗемәи хәле ==
Тормышы һәм эшчәнлеге турында мәгълүматларны үзе язган әлеге трактатта теркәп калдырган. Әл-Җәзариның исеме [[Месопотамия]]дәге җирлек исеменнән алынган. [[Төркия]] [[Көрдстан]]ы үзәге Диярбәкердә Артык бәй варислары [[Артык уллары сарае|сараенда]] (''[[:tr:Artuklu Sarayı|tr]]'') баш {{comment|
Әл-Җәзари беренче иң зур астрономик кирмән [[сәгать|сәгатен]] уйлап табучы буларак билгеле. Хәзерге заман галимнәре күзаллавынча, аның ул сәгате беренче «''программалаштырылган [[компьютер]]''» буларак бәяләнә. ''Дональд Раутлеҗ Һилл'' сүзләре буенча, «Әл-Җәзари иң катлаулы сәгатьне тасвирлаган». Әл-Җәзари [[терсәкле вал]] (''[[:ru: коленчатый вал|ru]]'') уйлап табучы да. Аның терсәкле валы беренче мәртәбә әйләнү хәрәкәтен алга җибәрү хәрәкәтенә үзгәртә алган. Әл-Җәзари [[фонтан]], клапанлы [[насос]] (''[[:ru:Насос|ru]]''), су күтәрүче (''чыгаручы'') машина һәм [[су сәгате]] (''[[:ru:Водяные часы|ru]]'') дә уйлап тапкан.
Юл номеры - 50:
* [http://www.muslimheritage.com/day_life/default.cfm?ArticleID=188&Oldpage=1 Әл-Җәзари, механика даһие] {{ref-en}} MuslimHeritage.com сайтында
* [http://www.muslimheritage.com/topics/default.cfm?ArticleID=466 Әл-Җәзари һәм Тәкый-әд-дин машиналары] {{ref-en}} MuslimHeritage.com
* [http://www.site.uottawa.ca/~oren/pubs/pubs-2001-02-Tubitak.pdf ''Advances in computer and information sciences: from Abacus to holonic agents''] Tuncer
== Искәрмәләр ==
| |||