Алтай телләре: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Ильвир (бәхәс | кертем)
к Викиләштерү
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Юл номеры - 3:
| үзисем =
| төс = алтай
| илләр = [[Русия]], [[Кытай]], [[ЯпонияЯпуʜстан]], [[Корея]], [[Монголия]], [[Урта Азия]] илләре, [[Төркия]], [[Иран]] һ.б.
| төбәкләр = [[Рәсем:Altaic family.png|center|300px|Алтай телләренең таралу географиясеҖәгъpафиясе]]
| сөйләшүче = як. 380 миллион
| дәрәҗә =
Юл номеры - 15:
| sil =
}}
'''Алта́й телләре''' — Алтай телләре гаиләсенә кергән, сүзлек составларысаcтафлары һәм грамматик төзелешләре охшаш үзенчәлекләргә ия булган төрки, монгол, тунгус-маньчжур телләренең гомуми атамасы.
 
Алтай телләренең килеп чыгышы һәм тугандашлыгы турында төрле фаразлар яши. Ләкин баба теленең анык системасы ачыкланмау сәбәпле, алтай телләре арасындагы генетик кардәшлек әлегә дәлилләнеп җитмәгән. Кайбер галимнәр алтай телләренә япон һәм корея телләрен дә кертә. Алтай телләренә кагылышлы фаразлар Г. И. Рамстедт, Н. Н. Поппе, Е. Д. Поливанов, В. Л. Котвич, М. Рясяненрәсәнен, Җ. Г. Киекбаев һәм башкаларның хезмәтләрендә урын алган. Алтай телләре лексикасында, сүзнең фонетик төзелешендә (фонетик тәңгәллек, сингармонизм) һәм күп кенә грамматик категорияләрнең (агглютинацияагглүтинация, тартым, җөмлә төзелеше) уртаклыгында типологик охшаш билгеләр күзәтелә.
 
Алтай телләрендә сүзнең тамыры тотрыклы аваз составысаcтафы һәм мөстәкыйльлеге белән аерылып тора. Сүз ясалышы һәм үзгәреше тамырга бердәй кушымчалар ялгау юлы белән (агглютинацияагглүтинация) башкарыла. Алтай телләре өчен алкушымчалар характерлы түгел. Барлык алтай телләренә дә диярлек [[сингармонизм]] хас. Алтай телләрендә род категориясе юк, аларның күпчелегендә тартым категориясе бар. Затланышсыз фигыль формалары (сыйфат фигыль, хәл фигыль һ. б.) еш кулланыла. Алтай телләрендә ия - җөмлә башында, хәбәр җөмлә ахырында килә. Җөмләдә сүз тәртибе гомуми кагыйдәләргә нигезләнә: ияреп килүче сүз алдагы сүзгә бәйле. Шуңа күрә алтай телләрендә предлоглар түгел, ә бәйлекләр файдаланыла. Алтай халыкларының телен, тарихын, этнографиясен һәм фольклорын өйрәнә торган фән тармагы алтаистика дип атала. (Шулай ук карагыз [[Төрки телләрнең генеалогик классификациясе]]).
 
== Классификация ==
Юл номеры - 27:
* [[Тунгус-маньчжур телләре]]
* [[Корей теле]] (''туганлык бәхәсле'')
* [[Япон-рюкюрүкү телләре]] (''туганлык бәхәсле'')
 
== Шулай ук карагыз ==