Симон Петлюра: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Nurbot (бәхәс | кертем)
к →‎Тәрҗемәи хәл: clean up, replaced: Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге → СССР using AWB
Tegebot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: Русия → Россия (4), русия → россия (2), Аустрия → Австрия using AWB
Юл номеры - 8:
| һөнәр = сәясәтче
| туу датасы = 22.05.1879
| туу җире = [[Полтава]], [[РусияРоссия Империясе]]
| гражданлык =
| милләт =
Юл номеры - 21:
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}'''Симо́н Васи́лий улы Петлю́ра''' ({{lang-uk|Симон Васильович (Василійович) Петлюра}}, 10 (22) май 1879, [[Полтава]], [[РусияРоссия Империясе]] — [[25 май]] [[1926]], [[Париж]], [[Франция]]<ref>[http://histans.com/LiberUA/978-966-00-1142-7/978-966-00-1142-7.pdf ''Енциклопедія історії України'' 8-й том. Па—Прик.] (PDF, 86 [[Мегабайт|МБ]]){{ref-uk}}</ref>) — украин сәяси һәм хәрби эшлеклесе, [[Украин Халык Республикасы]] директориясе башлыгы ([[1919]]—[[1920]]), Гаскәрнең һәм Флотның баш [[атаман]]ы.
== Тәрҗемәи хәл ==
Симон Петлюра [[Полтава]] шәһәрендә вак буржуа гаиләсендә туган. 1895–1901 елларда Полтава рухани академиясендә укыган; революцион рухны күрсәтү сәбәпле, акдемиясеннән чыгарыла. 1900 елда Украин революцион фиркасенә ({{lang-uk|Революційна українська партія}}) керә.
Юл номеры - 27:
Арест куркынычы астында [[1902 ел]]да Кубаньга китәргә мәҗбүр була; анда ул укытучы, архивист булып эшләгән. 1904—1911 елларда [[Киев]], [[Львов]], [[Петербург]] шәһәрләрендә журналист эшчәнлеге белән шөгыльләнгән. 1911 елда Мәскәүгә күченә, {{comment|хисапчы|бухгалтер}} булып эшли, бер үк вакытта «Украинская жизнь» журналында мөхәррир булып эшли.
 
Беренче бөтендөнья сугышы вакытында [[1914]] елда РусияРоссия хөкүмәтенә гаскәрне тәэмин итүдә ярдәмне күрсәтергә өчен оештырылган «БөтенрусияБөтенроссия земстволар <ref>җирле идарә</ref> һәм шәһәрләр берлеге»ндә ({{lang-ru|Всероссийский союз земств и городов»}}) эшли.
 
Украин милли-демократик инкыйлабының актив катнашучылардан берсе: [[1917 ел]]ның мартыннан — Украин Үзәк Радасы әгъзасы, майдан - Украин Генераль Хәрби Комитетының Рәисе, июньдән — хәрби эшләре генераль сәркатибе. [[1917 ел]]ның декабрьдә, Германия белән килештерү белән риза булмау сәбәпле, {{comment|истигъфага|отставкага}} чыга.
Юл номеры - 33:
[[Павел Скоропадский|Скоропадский]] диктатурасы урнаштырудан ([[1918]]) соң аңа каршы торган. [[1918 ел]]ның ноябрендә Скоропадскийга каршы фетнәне күтәрә; 14 декабрьдә аның {{comment|әләмәне|ополчениесе}} [[Киев]]ны ала.
 
[[1919 ел]]ның февраленнән — фактик рәвештә Украинаның диктаторы. [[Украин Халык Республикасы]] гаскәрне оештыра. РусияРоссия Көньягының Кораллы Көчләренең акгвардиячел {{comment|сәргаскәрлеге|командованиесе}} белән большевикларга каршы хәрәкәтләр турында фикер алышкан ләкин уңышларны казанмаган.
 
[[1920 ел]]да [[Украин Халык Республикасы]] территориясе [[СССР|ССРБ]] һәм [[Польша]] арасында бүленгән. Петлюра [[Польша]]га китәргә мәҗбүр булган. 1920 елның ноябреннән Украин Халык Республикасы сөргендәге хөкүмәтенең эше белән җитәкчелек иткән.
 
[[1923 ел]]да ССРБ Польшадан Петлюраны кире кайтарырга таләп иткән, шул сәбәпле ул [[Маҗарстан]]га, аннан соң [[Аустрия|Австрия]]гә, [[Швейцария]]гә, һәм [[1924 ел]]ның октябрендә — [[Франция]]гә күчеп киткән.
=== Үтерү ===
Симон Петлюра [[1926 ел]]ның [[25 май]]да [[яһүд]] [[анархист]]ы Самуил Шверцбард тарафыннан үтерелгән. Аның сүзләре һәм мәхкәмәдә яклау версиясе буенча, ул Петлюрага, гаскәре тарафыннан башкарылган яһүд погромнары (талауларны) өчен үч кайтарган. Француз присяжныйлар мәхкәмәсе аны тулысынча гаепсез дип тапты.
Юл номеры - 58:
 
{{DEFAULTSORT:Семен, Петлюра}}
[[Төркем:БөтенрусияБөтенроссия оештыру җыелышы депутатлары]]