Бөек француз инкыйлабы: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Tegebot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: Русия → Россия (10), русия → россия, Аустрия → Австрия using AWB
Юл номеры - 9:
==Беренче Франция Җөмһүрияте==
[[Файл:Georges-Jacques Danton.jpg|250px|thumb|right|Дантон - Франция Җөмһүрияте нигез салучыларының берсе]]
Инкыйлабтан соң Франция республика дип игълан ителә, яңа Конституция, һәм Француз инкыйлабының иң зур казанышы, һәм әйтергә кирәк, бар кешелек алдындагы иң бөек казанышы, — бар кешеләрне дә, аларның милләтенә, расасына, диненә, җенесенә, социаль статусына карамыйча, тигез хокуклы дип игълан итүче «Кеше һәм ватандашларның хокуклары декларациясе» кабул ителә. Франциядәге вакыйгалар, аеруча бу илнең монархларына мәхкамә үткәрелеп, алар җәзага тартылганнан соң, Европа монархларын, аристократиясен, шул исәптән [[РусияРоссия]]некен дә, куркуга төшерә, мең ярым ел буена дәвам иткән «Ходайның үзе тарафыннан урнаштырылган тәртип"не җимерергә җөрьәт иткән бу ил белән Европаның монарх режимнары арасында сугыш башланып китә.
 
==[[Якобиннар диктатурасы]]==
Юл номеры - 24:
"Инкыйлабның башы бар, инкыйлабның очы юк" - гыйбарәсен Якобиннар һәм аларның эзеннән баручылары исбатлаганнар. Соңрак үтерүчеләр дә үтерелгән булган: Демулен, Дантон һәм үзе Робеспьер.
 
[[1794]] елның 25 июнендә Бөек француз инкыйлабы сәбәпле [[РусияРоссия империясе]]ндә француз тауарларын сату тыела.
 
==Термидориан түнтәрелеше==
Юл номеры - 36:
[[Наполеон]] вакытында французлар монархия илләренең агрессияләренә каршы торып кына да калмыйлар (сугышны «мөртәт» французларны урынына утыртырга ниятләгән Пруссия короле башлый), ә башка халыкларга да коллыктан, монархлар һәм бар казанышлары титуллары һәм фамилияләренең затлыгы гына булган аристократия изүеннән котылырга ярдәм итүгә күчәләр. Шул рәвештә [[Италия]], [[Испания]], [[Германия]] илләрендә яңа инкыйлаби режимнар урнаштырыла.
==Җөмһүрияткә каршы патшалыкларның берлеге. Наполеон сугышлары==
[[АустрияАвстрия]], [[Бөекбритания]], [[РусияРоссия]] империяләре Франциягә каршы берләшмәне төзиләр, «акылсыз» французларны акылга утыртырга маташудан гына чыккан конфликт — гомумевропа сугышына әйләнеп китә.
== Наполеон сугышларына карата төрле карашлары ==
=== Ватанның бәйсезлеге өчен сугыш ===
Наполеон Аустерлиц сугышында җиңгәннән соң бөтен Европа белән диярлек идарә итә башлаган, ләкин Бөекбритания - баш Наполеонның дошманы Европа белән сәүдә итәргә дәвам иттергән. Наполеон Британиягә каршы "Кыйтга камалышы"н игълан иткән, ләкин РусияРоссия шушы камалышны танымаган һәм Британия белән сәүдә иткән, ә РусияРоссия аркылы инглиз товарлар Европада таралган булган. Наполеон тулы икътисадый камалышны оештырырга ниятләп РусиянеРоссияне һөҗүм иткән. Шулай итеп, Наполеон РусиягәРоссиягә каршы сугышны буйсындыру максатлары белән башлаган.
 
Шулай итеп, бу караш буенча Наполеон чын агрессор булган, ләкин төрле илләрне буйсындырганда яңа тәртипны керткән.
 
Шулай итеп, 1812 елгы Ватан сугышы - РусияРоссия тарафыннан бәйсезлек өчен сугыш булган.
 
=== Искелек яңалык белән көрәш ===
Либераль карашлары буенча РусияРоссия белән Франция арасындагы бу сугыш исә, чынбарлыкта, прогресс белән регрессның, искелек белән яңалыкның (искечә, һаман да коллыкта яшәү тарафдарлары белән яңача, хөр, ирекле тормыш алып бару тарафдарлары арасында), демократия белән тоталитаризмның, ирек белән коллыкның, якты көчләр белән консерватистик кара көчләрнең бернинди компромиссыз көрәшенең соңгы этабы булган.
 
Әйтергә кирәк: бернинди Наполеонга буйсынган илдә демократик сайлаулар булмаган, анда Наполеонның туганнары һәм иптәшләре патша итеп билгәләнгәннән соң идарә иткәннәр.
==Инкыйлаб нәтиҗәләре==
Французлар беркемне дә басып алмаганнар, бары тик ирек, тигезлек, демократия идеяләрен экспортлаганнар гына. Аларның байрагында «Азатлык, тигезлек, туганлык» дип язылган булган, ирек китерүче француз солдатлары «[[Марсельеза]]"ны җырлый торган булганнар яуга кергәндә, ә русиянекеләрроссиянекеләр (шул ук вакытта аларның союздашлары да) — «Боже царя храни"ны. Француз солдатлары ирек өчен, бар кешеләрнең дә тигезлеге өчен үлемгә барганнар, ә рус солдатлары патша һәм Ходайлары өчен («За царя и бога») башларын салганнар. РусиянеңРоссиянең, аның союздашларының бу сугышта җиңүе, чынлап та бар Европа, бар дөнья өчен зур әһәмияткә ия, чөнки бу — консерватив көчләрнең җиңүе, вакытлыча гына булса да, тарих тәгәрмәченең алга таба әйләнүен тоткарларга, туктатырга маташу омтылышы.
==Түнтәрелештән Икенче Җөмһүриятенә==
Тик бу монарх режимнары үз максатларына ирешә алмыйлар, Франция — союздашлар штыклары белән анда вакытлыча Людовиклар хакимияте торгызылса да, соңыннан барыбер республика булып кала, аннан соң башка Европа илләрендә дә, шул исәптән Британиядә дә, республикалар, парламент монархияләре төзелә. Яңа дөньяда Француз инкыйлабы идеяләрен, француз республикасы төзелү принципларын өлге итеп алып, заманының иң демократик иле — [[Америка Кушма Штатлары]] оеша. АКШ-та заманының иң алдынгы конституциясе һәм «Бәйсезлек декларациясе» кабул ителә.