Емельян Пугачёв: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к clean up, replaced: урыс → рус (5) using AWB |
к clean up, replaced: Русия → Россия (6), Пүлшә → Польша using AWB |
||
Юл номеры - 9:
| туу датасы = 1742
| туу җире = {{Туу җире|Дон Гаскәре өлкәсе|Волгоград өлкәсендә}}, [[Зимовейская]] станицасы
| гражданлык = {{байрак/
| милләт = [[рус]] яки [[украин]]
| үлем датасы = 21.1.1775
Юл номеры - 29:
Өч ел буена [[Пруссия]]гә каршы [[Җидееллык сугыш]]та катнашкан.
1763-67 елларда туган авылында хезмәт үти. 1764 елда кызы, 1768 елда улы туа. Дегет, ятьмә ише товарларны ерак җирдән очсыз хакка алып, [[Дон]] буена кайткач аларны кыйммәткә сатарга ният корган Пугачев, үзе шикелле үк елгыр казак белән бергә, Кама елгасына кадәр килеп җитә. [[
Көнгер өязенә кадәр барып китәргә ниятлиләр. Әмма бу чорда бөтен Кама буен Уралдагы заводларга йөреп эшләүдән баш тарткан крестьяннар фетнәсе чолгап алган була. "Алып сатарлар"ның юлы уңмый hәм алар Дон буена буш кул белән генә кайтып китә.
Юл номеры - 35:
1769 елда Емельян [[рус-төрек сугышы]] башлануга ике ел буена шунда катнаша. Авырып китү сәбәпле [[1771 ел]]да туган җиренә – [[Дон елгасы]] буендагы Зимовейская станицасына кайтып төшкән хорунжий /кече әфисәр/ Пугачевны казакларның югары хакимият вәкилләре ат урлауда hәм [[Кубань]]га качарга җыенуда гаеплиләр. Пугачев, чыннан да, [[Терек]] елгасы буена качып китәргә омтылыш ясый. Хакимият вәкилләре аны шуның өчен кулга алалар. Ләкин Пугачев ике-өч мәртәбә алар кулыннан качып котыла hәм бай казакларның үзен иректә калдырмаячагын аңлагач, бөтенләй Польша җиренә китәргә ниятли.
Польшага киткән качакларны патшабикә [[Екатерина II]] тарафыннан гафу итү турында указ чыгарылуга, Пугачев Добрян форпостында [[паспорт]] ала. Польшадан
Пугачев утлар-сулар кичеп йөргән чакта
Идел аръягына чыгып, Сембер провинциясенә аяк баскач, Пугачев әүвәл Малыковка авылында<ref>хәзерге [[Вольск]] шәhәре</ref> hәм [[Кызыл мәчет]] бистәсендә<ref>хәзер Сарытау өлкәсендәге [[Пугачев (шәһәр)|Пугачев]] каласы, Олы Ыргыз елгасы буенда</ref> туктала. Бу төбәктә яшәгән крестьяннарның hәм [[Җаек казаклары]]ның тормышы, кайгылары белән кызыксына.
Юл номеры - 57:
Пугачев гаскәре 1774 елның 29 июнендә [[Әгерҗе]]гә килеп җитә. Крестьяннар сугышы моңарчы күрелмәгән көч белән дөрләп китә. Әгерҗе халкы Пугачевны «үзебезнең гадел патша Петр Федорович» дип хөрмәтләп каршы ала. Мәйданның бер ягына Пугачев армиясенә кушылырга килгән крестьяннар тезелеп баса, икенче ягына тиз генә дар агачы ясап куялар. Гади халыкның күрсәтүе белән кулга алынган комсыз байларны Пугачев астырып үтертә. Крестьяннар үзләренең изүчеләреннән шулай үч алганнар.
Әгерҗедән Пугачев армиясе Алабуга, Мамадыш, Арча аркылы Казанга юл тоткан. Крестьяннарга ул, Казанны алгач, Мәскәүгә китәбез, тәхетне алып, бөтен
[[Файл:Pugachev.jpg|200px|thumb|right|Пугачев богаулы килеш төрмәдә [[1834 ел]]ны чыккан «Пугачев гыйсъяны тарихы» ([[Александр Пушкин]]) китабыннан]]
Юл номеры - 80:
== Шулай ук карагыз ==
{{Портал|Шәхесләр|Сәясәт|
* [[Казан өчен бәрелеш (1774)]]
* [[Пугачёв имәне]]
|