Сергей Витте: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
Tegebot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: Русия → Россия (23) using AWB
Юл номеры - 8:
|һөнәр = дәүләт эшлеклесе, икътисадчы, ислахчы
|туу датасы = 29.06.1849
|туу җире = [[Тбилиси|Тифлис]], [[РусияРоссия империясе]]
|гражданлык =
|милләт =
Юл номеры - 20:
|бүләк һәм премияләр = Изге Владимир ордены, Александр Невский ордены, Изге Анна ордены һәм бүтән
|сайт =
|башка мәгълүмат = РусияРоссия империясе министрлар шурасының беренче рәисе
}}
[[Файл:Sergius Witte Portrait by Ilya Repin.jpeg|250px|мини|уңда|Витте, [[Илья Репин]] рәсеме]]
Граф '''Сергей Юлий улы Витте''' ({{lang-ru|Сергей Юльевич Витте}}) (17/[[29 июнь]] [[1849]] - 28 февраль/[[13 март]] [[1915]]) - күренекле [[РусияРоссия]] дәүләт эшлеклесе, юллар элемтәсе министры ([[1892]]), финанс министры ([[1892]]—[[1903]]), министрлар Комитеты рәисе ([[1903]]—06), Министрлар Шурасы рәисе ([[1905]]—06). Бөек РусияРоссия ислахчысы. РусиядәРоссиядә "алтын стандарт" керткән (1897), РусияРоссия акчасын нык [[валюта]]сын итеп ясаган, РусиягәРоссиягә чит илләрдән инвестицияләрне җәлеп иткән, аеруча тимер юллар төзелешенә, ТрансСеб - [[Бөек Себер юлы]]ның төзелешен булдыручы, аграр ислахны иҗат итүче.
 
Витте эшчәнлеге [[РусияРоссия]] империясенең кискен сәнәгать үсешенә китерә, шуның өчен аны ''"РусиянеРоссияне сәнәгатьләштерү атасы"'' дип йөртелә.
 
Витте [[Япония]] белән сугышка каршы сәясәтче, [[Портсмут солых килешүе|Портсмут Солыхын]] төзегәндә баш сөйләшүче.
 
Витте - РусияРоссия парламентын нигезләүче, [[1905]] елның 17 октябре манифесты авторы, РусияРоссия конституцион монархиягә үзгәрешен яклаучы. Витте эшчәнлеге нәтиҗәсендә РусияРоссия тарихында беренче тапкыр матбугат иреге игълан ителә һәм [[Патша думасы|Дәүләт Думасы]] сайлавы үткәрелә.
 
Танылган истәлек китапларының авторы. [[1903]] елда Дәүләт Шурасының әгъзасы.
Юл номеры - 35:
== Императорның Александр III ышануы ==
=== Фараз һәм һәлакәт ===
[[1886]] елда Витте Көньяк-Көнбатыш тимер юл җитәкчесе булганда РусияРоссия императоры [[Александр III]] ны күрмичә аның адьютантын кискен тәнкыйтьләгән: " Әгәр сез шул тизлектә поездда барсагыз сез император башын сындырырсыз". Башта Александр III шул кискен сүзләрдән үпкәләгән, ләкин соңрак Витте фаразы дөрес булып чыккан: 1888 елда патша поезды һәлакәткә эләккән һәм император үз иңбашында поезд түбәсе тотып балаларын (шул исәптән яшь [[Николай II]]) коткарган. Витте алдан фаразы дөрес булып чыкканнан соң - һәлакәттән соң Александр III Виттегә бик ышана башлаган.
=== Таможня сугышында җиңү ===
[[Александр III]] күп очракта Виттегә ышанып аны яклаган һәм патша кешеләре көнчелегеннән, үч алуыннан коткарган.
 
[[1883]] елда Витте таможня сугышында Алманияне җиңгән. [[Алмания]] РусияРоссия товарлары өчен салымны күтәрә, Витте җавап биреп Алмания товарларына салымны да күтәрә. РусияРоссия аксөякләре, хәтта бөек кенәзләр тарафыннан Алманияне яклаучы һөҗүменә карамастан Витте бирешми һәм [[Александр III]] туганнарын тыңламыйча Виттегә ышанып аны яклаган. Нәтиҗәдә РусияРоссия шушы таможня сугышында җиңгән.
 
=== Бисмарк хөрмәте ===
 
Шушы икътисади сугыштан соң Алмания канцлеры [[Отто фон Бисмарк]] Виттене - иң көчле РусияРоссия сәясәтчесе булып атый һәм аның белән танышмакчы булган.
 
== Әтинең хөрмәте, улының патша җәбере ==
Юл номеры - 49:
Витте [[Александр III]] ны бик хөрмәтләгән, ә аның улын Николай II ны тәнкыйтьләгән, аның загыйфьлеген, ихтыярсызлыгын үз китапларында күрсәткән. [[Николай II]] хатыны Александра (Алиса) Виттене турылык өчен бик яратмаган һәм Витте үлгәнгә кадәр патша җәберендә булган.
 
Кызганычка каршы Виттенең бар фаразлары (аеруча Николай II загыйфьлеге, ихтыярсызлыгы турында) дөрес булып чыккан. Бүтән РусияРоссия ислахчысы [[Пётр Столыпин|Столыпин]] белән киеренке мөнәсәбәтләре дә булган, ләкин Столыпин ягъни Виттенең аграр ислахны үткәргән.
 
Витте [[1915]] елда менингит авыртудан үлгән. Александр-Нева лаврасында күмелгән.
Юл номеры - 62:
* Акча ислахы - алтын стандартлы сумны кертү
* Аграр ислахны эшләнгән, [[Пётр Столыпин]] шушы ислахны үткәрә башлаган
* РусияРоссия сәнәгатьләштерүе сәясәтен үткәрүче
* Исерткеч монополиясен кертүче
* Япония - РусияРоссия [[Портсмут солых килешүе|Портсмут солыхы]]н төзүче
* [[Алмания]] һәм [[Кытай]] белән уңышлы сәүдә килешүен төзүче
 
Юл номеры - 97:
 
{{DEFAULTSORT:Витте, Сергей}}
[[Төркем:РусияРоссия дәүләт эшлеклеләре]]
[[Төркем:РусияРоссия империясе хөкүмәт башлыклары]]
[[Төркем:РусияРоссия икътисадчылары]]