Wikipedia

Исхак Әхмәров: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Derslek (бәхәс | кертем)
33 974 үзгәртергә
Nurbot (бәхәс | кертем)
Ботлар
273 436 үзгәртергә
к clean up, replaced: Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге → СССР (7) using AWB
Юл номеры - 24:
}}
<small>{{мәгънәләр|Әхмәров}}</small>
'''Исхак Әхмәров''', Исхак Габдулла улы Әхмәров ({{lang-ru|Исхак Абдулович Ахмеров}}, ''[[1901 ел]]ның [[2 апрель|2 апреле]], [[Ырынбур губернасы]], [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] — [[1976 ел]]ның [[18 июль|18 июле]], [[Мәскәү]]'') — разведчик, [[полковник]]. [[1942 ел|1942]]-[[1945 ел]]ларда [[АКШ]]та [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр БерлегеСССР|совет]] агентурасы җитәкчесе. «Уайт» (''[[1941 ел]]да [[Ерак Көнчыгыш]]та «икенче фронт» ачылу — [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр БерлегеСССР|ССРБ]] белән [[Япония]] арасында сугыш башлану куркынычын юкка чыгару'') яшерен операциясе авторларыннан берсе.
 
== Тәрҗемәи хәле ==
Юл номеры - 31:
[[ТАССР|Татарстан мохтар җөмһүриятенең]] азык-төлек халык комиссариатында эшләгән, [[әрме|гаскәрне]] тәэмин итү идарәсе башлыгы, соңрак [[Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы|мәгариф халык комисссариатында]] тәэмин итү идарәсе башлыгы булган. [[1920 ел]]да [[Казан]] шәһәр шурасы депутаты булып сайланган.
 
[[1930 ел]]дан [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр БерлегеСССР|ССРБ]] хәвефсезлек органнарында (ОГПУ, [[НКВД]]) эшли. [[1930 ел|1930]]-[[1931 ел]]ларда [[Урта Азия]]дә (''[[Бохара]]'') [[басмачылык]]ка каршы көрәштә катнаша. [[1932 ел|1932]]-[[1935 ел]]ларда [[Төркия]]дә [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр БерлегеСССР|ССРБ]] генераль консуллыгында сәркатип, соңрак генераль консул вазифасында була. [[1935 ел]]да [[Кытай]]га җибәрелә, анда америка көллиятендә укый, [[Кытай]]дагы [[япон]] эшмәкәрләре белән бәйләнеш урнаштыра. [[Урыс теле|Урыс]], [[татар теле|татар]] телләреннән башка, [[Инглиз теле|инглиз]], [[француз теле|француз]], [[төрек теле|төрек]] телләрен камил белә<ref>[http://svr.gov.ru/history/ah.htm Ахмеров Исхак Абдулович]. Страница на сайте Службы внешней разведки РФ</ref>.
 
[[1935 ел]]да [[АКШ]]ка җибәрелә (''псевдонимы'' Юнг). Анда [[Колумбия университеты]]на укырга керә, легаль булмаган разведка җитәкчесе Базаровның урынбасары булып тора. 12 ел [[Америка]]да совет резидентурасы җитәкчесе була. Сәяси, фәнни-техник, хәрби мәгълүматларны җыю белән шөгыльләнә. Америка хәрбиләренең [[Мәнһәттен проекты]] серен ачуда һәм совет [[атом-төш коралы]]н булдыруны тизләтүдә өлеше зур<ref>''Анастасия Позняк''. [http://www.карта74.рф/tourism/articles/ishak_ahmerov_shpion_bez_prikras/ Исхак-Ахмеров- шпион без прикрас]. Чиләбе өлкәсенең туристлар порталы, 13.05.2015</ref>.
 
[[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр БерлегеСССР|Совет]] разведкасы тарихында иң яхшы операцияләрнең берсе саналган «White» ''(Уайт, «Ак (Кар)»'') операциясен тормышка ашыручыларның берсе (разведчик Виталий Павлов белән бергә) — [[Икенче бөтендөнья сугышы]] чорында [[Ерак Көнчыгыш]]та «икенче фронт» – [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр БерлегеСССР|ССРБ]] белән [[Япония]] арасында сугыш башланмауны тәэмин итүче, япон милитаристларының агрессиясен [[Америка]]га каршы юнәлтүче (''[[Пөрл-Һарбор]]'').
 
[[1946 ел]]дан [[Мәскәү]]дә. [[1946 ел|1946]]-[[1955 ел]]ларда легаль булмаган разведка бүлеге башлыгы урынбасары. Берничә мәртәбә [[Аурупа]]га, [[Африка|Төньяк Африка]] һәм [[Латин Америкасы]]на махсус бурычлар (''шул исәптән нацист җинаятьчеләрне эзләп табу бурычын'') үтәргә бара. [[Икенче бөтендөнья сугышы|Сугыштан]] соңгы сәфәрләре турындагы документларыннан «Яшерен» грифы алынмаган<ref>[https://ivm.sursau.ru/content/podrazdeleniya/tehnikum/nashi-zemlyaki-ishak-abdulovich-ahmerov.htm Наши земляки – Ахмеров Исхак Абдулович]. Сайт Института ветеринарной медицины ЮУрГАУ, 31.03.2011</ref>.
Юл номеры - 50:
 
== Гаиләсе ==
Хатыны Һелен Джон Лаури (''[[:en:Helen Lowry|en]]'') ({{lang-en|Helen Lowry}}, {{lang-ru|Елена Ивановна (Эльза Джоновна) Ахмерова}}, ''[[1910 ел|1910]]-[[1981 ел|1981]]''), [[АКШ]] ватандашы, [[1940 ел]]дан [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр БерлегеСССР|ССРБ]] ватандашы. [[АКШ]]та И. Г. Әхмәровның ярдәмчесе була, [[Мәскәү]]дә [[КГБ]] уку йортында [[инглиз теле]] укыта. Балалары:<br/>
кызы Маргарита (''[[1944 ел|1944]]-?''), игезәкләр Екатерина (''[[1947 ел|1947]]''), Елена (''[[1947 ел|1947]]''), ''улы'' Михаил (''[[1947 ел|1947]]-[[1966 ел|1966]], [[әрме|армия]]дә вафат була'').
 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Исхак_Әхмәров