Азәрбайҗан гимны: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Tolimbayli 1 (бәхәс | кертем)
Tegebot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: һимн → гимн (14) using AWB
Юл номеры - 1:
{{Гимн
| исеме = Азәрбайҗанның дәүләт һимныгимны<br>
<small>Чын исеме: «Азәрбайҗан маршы», {{lang-az|Azərbaycan Marşı, Азәрбајҹан маршы}}</small>
| транскрипциясе =
Юл номеры - 21:
'''Азәрбайҗан маршы''' ({{lang-az|Azərbaycan Marşı}}) — Азәрбайҗан Республикасының дәүләт гимны, Азәрбайҗан дәүләт символларының берсе. Музыкасы 1919 елда композитор [[Гозәир Хаҗибәков]] тарафыннан язылган, гимн сүзләренең авторы — {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Әхмәд Җавад|Әхмәд Җавад|az|Əhməd Cavad}}. [[1992 ел]]ның [[27 май|27 маенда]] рәсми рәвештә кабул ителгән.
 
== Һимнныңгимнның тарихы ==
[[File:%C3%9Czeyir_Hac%C4%B1b%C9%99yli_(crop).jpg |thumb|left|150px|Гозәер Хаҗибәйли]]
[[File:Ahmad_Javad.jpg|thumb|left|150px|Әхмәд Җавад]]
 
[[1920 ел]]ның [[30 гыйнвар]]ында [[Азәрбайҗан Демократик Җөмһүрияте]] Министрлар Шурасы дәүләт һимнынгимнын әзерләргә була. Һимнгимн текстына һәм музыкасына бәйге игълан ителә. Халык мәгарифе министрлыгы берничә тапкыр “Азәрбайҗан” газетасында дәүләт һимныгимны проектының шартларын бастыра. Иң яхшы һимнгимн проекты өчен 50 мең манат күләмендә премия биреләчәге билгеле була. Бәйгедә катнашучылар үз әсәрләрен шул елның 1 маена кадәр җибәрергә тиеш була. Конкурс нәтиҗәләрен игълан итү 28 майга, Азәрбайҗан Демократик Җөмһүриятенең ике еллыгына билгеләнә. Ләкин 1920 елның 28 апрелендә совет гаскәрләре Азәрбайҗанны басып ала. Дәүләт һимнынгимнын кабул итүгә рөхсәт булмый.
 
“'''Azәrbayсan marşı'''”. Тугандаш ил-дәүләтнең үз исеме белән аталган бу һимнгимн да совет заманында, империя таркалуга юл тоткан елларда ук языла башлаган була. Көйязар '''[[Гозәир Хаҗибәков|Гозәер Хаҗибәйли]]''' ('''Uzeyir Hacibәyli)''' аның көен “Азәрбайҗан маршы” дип атаган. Соңрак башка бер музыка белгече '''Айдын Азим''' ('''Аydın Аzim)''' аны хор һәм оркестр башкаруы өчен нәкъ бүгенге рәвешендә аранжировкалаган. Азәрбайҗан Җөмһүриятенең бәйсезлеге игълан ителгәннән соң ярты ел үткәч, 1992 елның 27 маенда бу һимнгагимнга Милли Мәҗлес карары белән '''Әхмәд Җавад''' ('''Әһmәd Cavad)''' язган җыр тексты беркетелә. Шигырьнең урыс теленә тәрҗемәсен '''Сиявуш Мәмәд-задә''' ('''Siyavuş Mәmәd-zade''') эшләгән.
 
Илнең үзендәге чараларда һимнгимн гадәттә тулысы белән уйнала һәм җырлана. Халыкара вакыйгаларда башкару өчен билгеләнгән җыйнак вариантта һимнныңгимнның җиденче-ундүртенче юлларын төшереп калдыралар.
 
Хәлбуки, Гозәер Хаҗибәйли — Азәрбайҗан Совет Социалистик Җөмһүрияте һимныгимны көенең дә авторы. Ул аның музыкасын [[Төркия]]гә [[мөһаҗир]]леккә киткәч язган булган. 1944 елда аңа шагыйрь '''Сәмәд Вургун''' ('''Sәmәd Vurğun''') сүзләре беркетелгән. 1978 елда исә союздаш җөмһүрият һимныгимны текстын бераз кыскартканнар һәм үзгәрткәннәр — [[Иосиф Сталин|Сталин]] турындагы юлларны алып ташлау өчен. Шуннан соң һимнгимн бүгенге “Азәрбайҗан маршын” кабул иткәнче гамәлдә була.
 
== Азәрбайҗан маршы ==
Юл номеры - 39:
|'''Tatar telendä'''
|-
|Azәrbaycan! Azәrbaycan!
 
Ey, qәhrәman övladın şanlı Vәtәni!
 
Səndən ötrü can verməyə cümlə äzerbez!
 
Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadirbez!
 
Üç rəngli bayrağınla məs’ud yaşa!
 
Üç rəngli bayrağınla məs’ud yaşa!
 
''Minlərlə can qurban oldu,''
Юл номеры - 67:
''Sinəmdə tutmuş məkan!''
 
Namusunu hifz etməyə,
 
Bayrağını yüksəltməyə,
 
Namusunu hifz etməyə,
 
Cümlə gənclər müştaqdır!
 
Şanlı Vətən! Şanlı Vətən!
 
Azərbaycan! Azərbaycan!