«Айя Суфия» битенең юрамалары арасында аерма

| Гыйбадәтханә төре = Мәчет

| Татар атамасы = Айя Суфия

| Үз атамасы = {{lang-el|Αγία Σοφία}}, {{lang-tr|Ayasofya}}

| Рәсем = Aya sofya.jpg

| Рәсем язуы =

| Рәсем зурлыгы =

| Хәзерге халәте =

| Ил = Төркия

| Урнашу урыны статусы = шәһәр

| Урнашу урыны = Истанбул

| Координатлары = {{coord|41|0|31|N|28|58|48|E|type:landmark_region:TR|scale=1000}}

| lat_dir = N | lat_deg = 41 | lat_min = 0 | lat_sec = 31

| lon_dir = E | lon_deg = 28 | lon_min = 58 | lon_sec = 48

| Дин = ислам

| Мәхәллә =

| Кайсы дини агымга карый =

| Бина төре = чиркәү, соңыннан мәчет

| Архитектура стиле =

| Проект авторы =

| Төзүче = [[Milet'li İsidoros]]<br />[[Tralles'li Anthemius]]

| Нигезләүче =

| Беренче телгә алу =

| Нигезләү =

| Төп даталар =

| Юк ителгән =

| Төзелешнең башлануы =

| Төзелешнең тәмамлануы =

| Янкормалары =

| Ядкәрләре =

| Халәте = музей

| Сайт =

| Commons =

'''Айя Суфия''' ({{lang-el|Αγία Σοφία}}, {{lang-tr|Ayasofya}}) –— [[Төркия]] башкаласы [[Истанбул]]да урнашкан дөньякүләм мәшһүр [[архитектура]] истәлеге.

[[324 ел|324]]-—[[327 ел]] еллардаларда чиркәү буларак төзелгән Айя Суфия –— [[Византия]] архитектурасының киң танылган үрнәкләренең берсе, империянең “алтын чоры” билгесе булып тора. [[1453 ел]]да [[Госманлы дәүләте|Госманлы хәлифәлеге]] Константинопольне яулап алгач, чиркәү мәчеткә әйләндерелә. Дивардагы христиан «изге»ләре рәсемнәре балчык белән каплана, алар урынына гарәп каллиграфиясе язулары төшерелә. Биеклеге –— 55,6 м, гөмбәз диаметры — 31 м. [[1934 ел]]дан башлап музей статусын ала. Дини статусын югалткач, диварлардагы христиан сурәтләре яңадан ачылып, күпсанлы Аурупа туристларын җәлеп итәләр.

== Хәзерге халәте ==

[[XX гасыр]] башында Госманлы империясе таркалганнан соң Анатулыда яңа милли дәүләт барлыкка килә –— Төркия җөмһүрияте. Аңа нигез салучы [[Мостафа Кәмал Ататөрек]] иҗтимагый тормышта дөньявилык игълан итә һәм төрле яклап динне кысрыклау кампаниясен башлый. Аның кысаларында Айя Суфия да үзгәрешкә дучар була –— [[1935 ел]]да Кәмал-паша карары белән мәчет музейга әйләндерелә. Шул көннән бирле ул илгә зур күләмдә табыш китерә башлый –— берүк вакытта ике мәдәният һәм ике дингә бәйле булган бина дөньяның төрле почмакларында яшәгән мөселман, христиан һәм башка диндәге туристларны җәлеп итә. Керү билеты 15 доллар. Елга аны якынча 3 миллион кеше зиярәт кыла.

== Кызыклы факт ==

== Чыганаклар ==