Физика: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Timming (бәхәс | кертем)
кТөзәтмә аңлатмасы юк
TimmingBot (бәхәс | кертем)
Typo fixing, replaced: - → – (3), — → – (55) using AWB
Юл номеры - 1:
'''Фи́зика''' (бор. грек. φύσις - табигать)- материаль дөньяның төзелешен һәм үсешен билгеләүче фундаменталь һәм гомуми закончалыкларны өйрәнүче [[фән]].
 
"Физика" атамасы беренче тапкыр, б.э.к. IV гасырда яшәгән, борынгы грек фикер иясе - [[Аристотель]]ның хезмәтләрендә кулланыла.
 
 
== Физика сабагы ==
 
Физика - гомуми мәгънәдә [[табигать]] турында фән ([[Табигать белеме]] өлеше). Бу фән матдәне (материя) һәм [[энергия]]не, һәм, шулай ук, материяне хәрәкәткә китерүче табигатьнең фундаменталь үзара тәсир итешүен өйрәнә.
 
Кайбер закончалыклар барлык материаль системалар өчен дә уртак булып тора, мәсәлән, энергия саклану законы. Физиканы кайвакыт фундаменталь фән дип атыйлар, чөнки башка табигый фәннәр ( [[биология]], [[геология]], [[химия]] һ.б.), материаль системаларның, физика законнарына буйсынучы кайбер сыйныфларын гына өйрәнәләр. Мәсәлән, химия [[атом]]нарны һәм алардан төзелгән матдәләрне өйрәнә. Ә матдәнең химик үзлекләре атом һәм [[молекула]]ларның физик үзлекләре белән билгеләнәләр.
Юл номеры - 22:
|-
! [[Классик механика]]
| [[Ньютон законнары]] [[Лагранж механикасы]] [[Гамильтон механикасы]] [[Хаос теориясе]] [[Гидродинамика]] [[Тоташ тирәлекләр механикасы]]
| [[Матдә]] [[Урын]] [[Вакыт]] [[Энергия]] [[Хәрәкәт]] [[Масса]] [[Озынлык]] [[Тизлек]] [[Көч (механика)|Көч]] [[Егәрлек (физика)|Егәрлек]] [[Механик эш|Эш]] [[Саклану законы]] [[Инерция моменты]] [[Почмак моменты]] [[Көч моменты]] [[Дулкын]] [[Тәэсир]] [[Үлчәнеш]]
|-
! [[Электродинамика]]
| [[Электростатика]] [[Электричество]] [[Магнитостатика]] [[Магнетизм]] [[Максвелл тигезләмәләре]]
| [[Электр корылмасы]] [[Көчәнеш]] [[Ток]] [[Электр кыры]] [[Магнит кыры]] [[Электромагнит кыр]] [[Электромагнит нурланыш]]
|-
! [[Термодинамика]] һәм [[Статистик физика]]
| [[Җылылык машинасы]] [[Молекуляр-кинетик теория]]
| [[Температура]] [[Больцман даими зурлыгы]] [[Термодинамик энтропия|Энтропия]] [[Ирекле энергия]] [[Термодинамик тигезләнеш]] [[Статистик сумма]] [[Микроканоник бүленеш]] [[Зур каноник бүленеш]]
|-
! [[Квант механикасы]]
| [[Шрёдингер тигезләмәсе]] [[Фейнман интегралы]] [[Кырның квант теориясе]]
| [[Гамильтониан (квант механикасы)|Гамильтониан]] [[Тиңдәш кисәкчекләр]] [[Планк даими зурлыгы]] [[Үлчәнеш (квант механикасы)|Үлчәнеш]] [[Квант осцилляторы]] [[Дулкын функциясе]] [[Нуль-энергия]] [[Перенормировка]]
|-
! [[Чагыштырмалылык теориясе]]
| [[Махсус чагыштырмалылык теориясе]] [[Гомуми чагыштырмалылык теориясе]]
| [[Чагыштырмалылык принцибы]] [[4-вектор]] [[Урын-вакыт]] [[Яктылык тизлеге]] [[Урын-вакыт кәкрелеге]] [[Кара тишем]]
|}