Oradä: юрамалар арасында аерма

'''Oradea''' ([[Macarça]] '''Nagyvárad''', [[Almança]] '''Großwardein''') [[Romania]]dağı şähär ide, [[Bihor]] öyäzendä, [[Transylvania]]da urnaşqan. Xalqı sanı -– 206.527 keşe ([[2002]]); şähär tiräsendäge bistälär belän isäplängän xalıq sanı 220.000 keşe. Oradea Romanianıñ iñ räxätlänep yäşäwçe şähärlädän berse bula.

Oradea turında täwge iskärtmä [[Latínça]] ''Varadinum'' isemle bularaq, [[1113]]. yılda bula. Xäzerge waqıtqa çaqlı saqlanmağan Oradea Kirmäne (xäräbälär genä saqlanğan) turında täwge iskärtmä [[Mongol-Tatar yabırıluı]]na aldınnan [[1241]]. yılda bula. [[16. yöz]]kä qädär şähär üsmi. [[1700. yıllar]]dan [[Wien]] injinere [[Franz Anton Hillebrandt]] şähärne [[Baroque]] stilendä planlaştıra. [[1752]].dän başlap Rom-Katolik Cämiğ Çirkäwe, Yepiskop Sarayı häm ''Muzeul ŢăriiŢării CrişurilorCrişurilor'' (CrişCriş Cire Muzéyı).

Oradea elektän Romanianıñ iñ gärläp üsäwçe şähärlärdän berse, çönki ul Macar çige yänäşäsendä urnaşqan häm ul ilneñ Könbatış Awrupiğa qapqası. [[1989]]. yıldan soñ Oradea íqtísadí yañartu kiçerä, lâkin yañartu, ğomumän, sänäğättä tügel -– uñaylıqlarda bula.

Oradea'nıñ eşsezlek däräcäse 6,0% ide, urta Romanianıñ däräcäsennän azraq, läkin [[Bihor]] öyäzeneñ däräcäsennän 2%qa zurraq. Oradea [[Bihor]] öyäzneñ xalqınıñ 34.5% genä bularaq, öyäzeneñ sänäğät produktınıñ 63% citeşterä. Töp citeşterülär -– cíhaz, tuqıma häm kiemnär, aşamlıqlar.

* Muzeul ŢăriiŢării CrişurilorCrişurilor -– 365-täräzäle baroque muzéyı

* Catedrala barocăbarocă -– Romanianıñ baroque cämiğ çirkäwlärennän iñ zurısı

* Cetatea Oradea -– bişpoçmaqlı Oradea Kirmäne

* Biserica cu LunăLună -– Awrupıda berdänber [[Ay]] fazaların kürsätüçe çirkäw säğäte

* Pasajul 'Vulturul Negru' -– 'Black Eagle' Passage

* Muzeul 'Ady Endre' -– böyek Macar şäğirneñ yortı

* Teatrul de Stat -– Däwlät Teatrı, anıñ planın Awrupıda [[19. yöz]]dä 100läp teater tözätkän ike [[Austria]]lı arxitektorlar tözätte