Хор: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1:
{{УК}}
'''Хоры''' ({{Lang-grc|[[wikt:χορός#Древнегреческий|χορός]]}} «гавам»), шулай ук ''җырчылар төркеме'' — җырлаган кешеләрдән оешкан музыкаль ансамбль яки җырчылар тавышларының уртак яңгырашы.
Хор вокал ансамбленнән (вокаль трио, квартет, квинтет һ.б.) бер үк партияне башкаручы ким дигәндә ике яки аннан да күбрәк кеше булуы белән аерылып тора.
Хорны дирижер яки хормейстер җитәкли.
Күп очракта хор сопрано, альт, тенор һәм бас партияләреннән тора. Әмма партияләр саны нигездә чикләнмәгән, чөнки һәр шушы төп партия берничә чагыштырмача мөстәкыйль партияләргә бүленә ала (бу күренеш музыкантлар арасында divisi дип атала<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Дивизи|[[Соловьёв, Николай Феопемптович|Соловьёв Н. Ф.]]}}</ref>): Кшиштоф Пендерецкийның һәрберсе дүрт партиядән торган өч хор өчен язылган «Stabat Mater» әсәре барлыгы 12 хор партиясе тәшкил итә[[Файл:Камера хоры.jpg|мини|[[Татарстан дәүләт камера хоры]] коллективы]]Хор уен коралларына кушылып яки үзе генә мөстәкыйль җырлый ала. Хорның мөстәкыйль җырлавы a cappella дип исемләнә. Хор кушылып җырлаган инструменталь ансамбль үз эченә һәркайсы уен коралларын диярлек кертә яки тулы [[Оркестр|оркестрны]] да тәшкил итә ала. Кагыйдә буларак, репетицияләрдә хор кушылып җырлаган оркестр урынына ярдәмче уен коралы буларак фортепиано кулланыла; шулай ук фортепиано a cappella башкарылган хор әсәрләрен өйрәнүдә кулланыла.
== Тарих ==
Беренче җырчылар төркемнәреннән трагедияләрдә кулланылган борынгы грек хорларын искә алу зарур. Әмма заманча драматургия һәм театрдан аермалы буларак ул персонаж буларак түгел, гавам фикерен күрсәтүче буларак кулланыла. Борынгы грек хоры күп очракта бер тавышта җырлый, кайбер вакытта көе унисон рәвешендә кифара уен коралы белән кабатланып бара.
Иртә христианлык антик традициясен дәвам итә һәм X–XII гасырларда хор унисон яки октава рәвешендә җырлый. Аннан соң тавышларны түбән һәм югарыларга бүлү барлыкка килә, соңрак шуның нигезендә партияләр дә формалаша. XV гасырга кадәр Ауропа хорларында ир-атлар гына җырлаган (католик һәм протестант чиркәү хорларында - XVII гасырга кадәр, рус православ чиркәүләрендә - XX гасырның башына кадәр) (заһидәләр хоры искәрмә буларак күзаллана){{Sfn|Риман|2008}}.[[Файл:Chorus_of_Perm_Musical_College.JPG|уңда|мини|228x228пкс|Пермь музыка көллияте хоры]]
== Хор коллективларының төрләре ==
[[Файл:Gregoriaans_koor2.jpg|уңда|мини|228x228пкс|Грегориан Чиркәү хоры]]
| |||