Wikipedia

Кыргызстан: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
SieBot (бәхәс | кертем)
Ботлар
21 782 үзгәртергә
TimmingBot (бәхәс | кертем)
Ботлар
5412 үзгәртергә
Typo fixing, replaced: - → – (6), — → – (6) using AWB
Юл номеры - 34:
}}
 
'''Кыргызстан''' ([[кыргыз теле|кырг.]] Кыргыз Республикасы), рәсми атамасы '''Кыргыз Республикасы''' -– [[Урта Азия|Урта Азияның]] төньяк-көнчыгышындагы, нигездә [[Тянь-Шань|Тянь-Шаньның]] көнбатыш һәм үзәк өлешендә урнашкан дәүләт.
 
Төньякта [[Казакстан]], көнбатышта [[Үзбәкстан]], көньяк-көнбатышта [[Таҗикстан]], көньяк-көнчыгышта һәм көнчыгышта [[Кытай]] белән чиктәш.
Юл номеры - 42:
* Дәүләт башлыгы булып бар халык тарафыннан 5 елга сайлап куелган [[Кыргызстан Президенты|Президент]] тора. Соңгы сайлаулар 2009 елда узды.
* Бер палаталы [[парламент]] ([[кыргыз теле|кырг.]] Жогорку Кенеш), партия исемлекләре буенча 5 елга сайланган 90 депутаттан тора.
* Хөкүмәт башлыгы -– [[премьер-министр]]. Ул [[парламент]] тәкъдиме (50 проценттан артык мандатка ия булган партия [[депутат|депутатлары]] арасыннан) буенча президент тарафыннан билгеләнә.
 
== Географик мәгълүмат ==
[[Рәсем:KyrgyzAlatauMtns2 Kyrgyzstan.jpg|thumb|right|350px|Алатоо таулары]]
Кыргызстанның диңгезгә чыгу юлы булмаган [[дәүләт]].
Территориясенең дүрттән өченнән артык өлешен таулар алып тора. Биеклеге 7439 м булган [[Җиңү тау түбәсе]] -– илнең иң биек ноктасы.
 
Кыргызстан [[Тянь-Шань]] һәм [[Памир]] тау системаларында урнашкан. Җөмһүриятнең барлык территориясе 500 мдан югарыракта урнашкан. Яртысыннан артыгы 1000 мдан 3000 мга кадәр биеклектә һәм якынча өчтән бере -– 3000 -– 4000 м биеклектә.
 
Төньяк-көнчыгышта ярларында күпсанлы ял итү урыннары һәм туристик базалар урнашкан [[Ысык-Көл]] тау күле урнашкан.
 
== Сәяси партиялар ==
* [[«Ак юл»]] ([[кыргыз теле|кырг.]] ''«Ак-Жол»'') —– лидеры [[Курманбек Бакиев]]
* [[«Кыргызстан Социал-Демократик партиясы» (КСДП)]] ([[кыргыз теле|кырг.]] ''«Кыргызстан Социал-Демократиялык Партиясы»'') —– лидеры [[Алмазбек Атамбаев]]
* [[«Ватан»]] ([[кыргыз теле|кырг.]] ''«Ата-Мекен»'') —– лидеры [[Омурбек Текебаев]]
* [[«Кыргызстан коммунистлар партиясы»]] ([[кыргыз теле|кырг.]] ''«Кыргызстан Коммунисттер Партиясы»'') —– лидеры [[Исхак Масалиев]]
* [["Ак лачын"]] ([[кыргыз теле|кырг.]] ''«Ак-Шумкар»'') —– лидеры [[Темир Сариев]]
 
== Икътисад ==
Кыргызстан икътисадының өстенлеге -– автоном авыл хуҗалыгында. [[Алтын]] һәм [[терекөмеш]] экспортка чыгарыла. Гидроэнергетик потенциалы бар.
 
Шулай ук проблемалары да бик күп: экономикасы [[Русия|Русиягә]] бик нык бәйле, хроник [[инфляция]], [[СССР|СССРның]] соңгы елларында күзәтелгән икътисади төшү.
Юл номеры - 67:
== Халкы ==
[[Рәсем:Kyrghyzstan demography.png|350px|thumb|left|Кыргызстанның демографик кәкресе]]
Кыргызстанның халык саны —– 5,3 млн кеше (2009 елның апреле). 1960нчы елларга кадәрге халык саны миграция һәм авылдагы [[кыргыз]], [[үзбәк|үзбәкләрнең]] һәм башка [[Урта Азия халыклары|Урта Азия халыкларының]] табигый үсеше хисабына булса, 1970нче еллардан соң азая төшкән табигый үсешне рус һәм рус телле халыкларның күчеп килүе алмаштыра.
 
Халыкның 66,9 % кыргызлар, 14,14% үзбәкләр һәм 10,65% руслар, 8,31% калган халыклар.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Кыргызстан