Водород: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{исемен үзгәртергә|Водород}}
 
{{Химик элемент | next=[[Гелий|He]] |СутуарВодород / Hydrogenium (H) | 1 | төссез, тәме булмаган һәм иссез газ | 1,00794 | 79 | 1311,3 | 1s<sup><nowiki>1</nowiki></sup> | 32 | 54 (−1 e) | 2,20 | | 1, −1 |0,0000899 (при 273[[Кельвин|K]] (0&nbsp;°C)) | 14,235 | 0,1815 | 14,01 | 0,117 | 20,28 | 0,904 | 14,1 | гексагональ ||22=a=3,780 c=6,167 | 110}}
{| style="text-align: left; background-color: green; width: 100px; height: 100px;" border="0" cellpadding="4" cellspacing="0"
| style="width: 50%; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>H</big></big>
Юл номеры - 10:
| colspan="2" | '''1s<sup>1</sup>'''
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="center"
| colspan="2" | <big>'''СутуарВодород ц'''</big>
|}
 
'''СутуарВодород''' яки русча '''Водород'сутуар'' ('''H''', {{lang-la|hydrogenium}}, {{lang-en|hydrogen}})&nbsp;— [[Менделеевның периодик таблицасы]]ның беренче элементы. [[Табигать]]тә иң киң таралган элемент (88,6%). СутуарныңВодородның 5 изотоптан өчесе үз исемнәрен йөртәләр: ¹H&nbsp;— протий (Н), ²H&nbsp;— дейтерий (D) һәм ³H&nbsp;— тритий (T).
 
Бүгенге заманда сутуарВодород [[Галәм]]дә иң таралган элемент, 88,6% бөтен атом тәшкил итә, [[һелий]] 11,3%, башка элементлар нибары 0,1%.
 
СутуарВодород - [[йолдыз]]лар һәм йолдызара газның нигезе. Атомар сутуарВодород [[рекомбинация чоры]]нда барлыкка килгән.
 
Йолдызлар температурасында (мәсәлән: [[Кояш]] өслегендә ~6000 °C) сутуарВодород [[плазма]] төрендә бар, йолдызара фәзада молекулалар, атомнар, ионнар, молекуляр болытлар төрендә тора.
 
СутуарныңВодород ның гади матдәсе&nbsp;— җиңел төссез газ. [[Һава]] йә [[уттуар]] белән катнашканда янучан һәм шартлаткыч. [[Агулык|Агусыз]]. [[Этанол]] һәм [[тимер]], [[никел]], [[палладий]], [[платина]] кебек [[металл]]арда эрүчән.
 
Стандарт [[температура]]да һәм [[басым]]да сутуарВодород - төссез, тәмсез, иссез, агусыз икеатомлы газ Н<sub>2</sub>.
 
СутуарВодород күпчелек металл булмаган элементлар белән [[ковалент бәйләнеш]]ләрне яхшы төзегәнгә күрә Җирдәге сутуарВодород күбесенчә молекуляр катнашмаларда - [[су]], органик катнашмаларда бар.
 
СутуарныңВодород ның латин атамасы ''Hydrogenium'' булганга күрә H латин хәрефе белән билгеләнә.
[[Файл:Ximikcadwaltat.png|400px|мини|сулда|Химик элементлар җәдвәле]]
 
==Әдәбият==
 
*Кузьменко Н. Е., Ерёмин В. В., Попков В. А. Начала химии. Современный курс для поступающих в вузы: Учебное пособие для вузов. — М.: Издательство «Экзамен», 2005.
*Дигонский С. В., Тен В. В. Неизвестный водород. — СПб: Наука, 2006. ISBN 5-02-025114-3