Франция: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
DerslekBot (бәхәс | кертем) к Билгия, replaced: Эсвичрә → Швейцария, Франса → Франция, Нидирлан → Нидерланд, Билгия → Бельгия (2) using AWB |
"Җөмһүрият" һәм "Аурупа" сүзләрен "республика һәм "европа"га алмаштым. |
||
Юл номеры - 2:
:::::{{twinCYR|Fransiä}}
{{Дәүләт-2
|Татарча исем = Франция
|Чын исем = République française
|Дәүләт исеме = Франции
Юл номеры - 9:
|Һимн исеме = Марсельеза
|Аудио = La Marseillaise.ogg
|Идарә итү формасы = президент-парламент
|lat_dir =N |lat_deg = 46|lat_min = 51|lat_sec = 0
|lon_dir =E |lon_deg =2 |lon_min =34 |lon_sec = 0
Юл номеры - 41:
|Сәгать поясы = CET ([[UTC+01:00|UTC+1]], җәен [[UTC+2]])
}}
'''Франция''' ({{lang-fr|France}} {{IPA|[fʁɑ̃s]}}, [[Иске татар әдәби теле|иске тат.]] ''فرانسە/فرانسا'', ''Франсә/Франса, Фәрәнсә''<ref>https://docviewer.yandex.ru/?lang=tt&name=105.rtf&tm=1519934451&tld=ru&text=фәрәнсә&url=http%3A%2F%2Fold.kpfu.ru%2Ff11%2Fbin_files%2F105.rtf&lr=43&mime=rtf&l10n=ru&sign=e34c2fd3cf116a1bc6498fb2c6c3ec14&keyno=0</ref>), рәсми атамасы '''Франция
Франция атом-төш коралына ия булган ил, [[Аурупа берлеге|Европа союзы]]н оештырган илләрнең берсе, [[НАТО]] әгъзасы. [[БМО]]ның [[Иминлек шурасы|Иминлек советы]]ның биш даими әгъзаларның берсе. Дөнья сәясәтендә Франция иң актив илләрнең берсе. Биредә [[ЮНЕСКО]], [[Икътисади хезмәттәшлек һәм үсеш оешмасы]], [[Интерпол]] кебек оешмаларның штаб-фатирлары урнаша. {{Күчү|#Халыкара элемтәләр|1}}
Франция халкының саны — 65 595 620 кеше ([[2017 ел]]га фараз<ref>[https://www.insee.fr/fr/information/2411675 Population] {{ref-fr}} Institut national de la statistique et des études économiques.</ref>), диңгез арты җирләре белән бергә исәпләгәндә — 66 991 000 кеше. Аларның 90 %-ы — Франция ватандашлары. Халыкның 45 %-ы теге яки бу дин тарафдары булмавын белдерә, 45 %-ы — [[католиклар]]. Илдә мөселманнар саны арта бара, 2015 елда "Le Monde" басмасы исәпләве буенча, Франция халкының 8 %-ы — [[мөселманнар]]<ref>Alexandre Pouchard et Samuel Laurent. [https://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2015/01/21/que-pese-l-islam-en-france_4559859_4355770.html Quel est le poids de l'islam en France?] {{ref-fr}} Le Monde (21 janvier 2015).</ref>. {{Күчү|#Халык|1}}
Юл номеры - 52:
{{Төп мәкалә|Франция географиясе}} {{Төп мәкалә|Франциянең диңгез арты җирләре}}
[[Рәсем:Satellite image of France in August 2002.jpg|left|250px|thumb|Галәмдән күренеш]]
Франциянең күпчелек өлеше [[Көнбатыш Аурупа|Көнбатыш Европа]]да
Илнең гомуми мәйданы 547 мең км² (буйсынган территорияләр белән 643,4 мең км²). Франция [[Көнбатыш Аурупа|Көнбатыш Европа]]ның иң зур дәүләте булып тора, ул [[Аурупа Берлеге|Европа Союзы]] җиренең якынча биштән бер өлешен тәшкил итә, зур диңгез киңлекләренә ия. Аурупа өлешеннән тыш, Франция составына шулай ук [[Урта диңгез]]дә урнашкан [[Корсика]] утравы һәм егермедән артык диңгез арты җирләре керә. Алар арасында [[Гваделупа]], [[Мартиника]], [[Гвиана]], [[Реюньон]], [[Майотта]] кебек департаментлар; [[Сен-Мартен]], [[Сен-Бартельми]], [[Француз Полинезиясе]] кебек диңгез арты җәмгыятьләре; [[Яңа Каледония]] кебек махсус статуслы берәмлекләр дә бар.
Илнең иң биек
=== Рельеф ===
Юл номеры - 98:
Урта гасыр чорында Франция озак вакыт дәвамында көчсезләнгән һәм таркау булган. Патшаның хакимияте күбрәк административ түгел, дини көчкә ия булган. 11 гасырда кенәзләр хакимияте нык көчәйгән, Нормандия, Фландрия, Лангедок табигате буенча аерым патшалыкларга әйләнгән.
Кыйрал хакимияте кискен көчезләнгән. [[IX гасыр]]да [[викинглар]] Франциягә даими рәвештә һөҗүм итеп торалар, 911 елда алар Нормандия
Франция белән Англия арасында булган [[Йөз еллык сугыш]] (1337—1453) нәтиҗәсендә эшләп чыгару һәм сәүдә кискен кимәйгән, халык массаларының әхвале авырайган, Жакерия (1358) һ.б. халык күтәрелешләр булып үткән. 15 гасырның икенче яртысында Франция икътисады аякка баскан, кыйрал хакимияте ныгый барган.
Юл номеры - 110:
*** [[7 апрель]] — Франциядә озынлыкны үлчәү берәмлеге булып [[метр]] кабул ителә.
*** [[1 октябрь]] — [[Бельгия]] Франциягә кушыла.
* [[1807 ел]] [[7 июль]] — [[Русия|Россия]] һәм [[Наполеон]] Франциясе арасында [[Тилзит килешүе]].
* 1848—1852 — Икенче республика.
* 1870—1940 — Өченче республика.
Юл номеры - 229:
[[File:France (+overseas), administrative divisions - russian (multizoom).svg|left|thumb|221x221px|Франциянең диңгезарты биләмәләре]]
[[File:France departements regions narrow.jpg|thumb|172x172px|Франция төбәкләре]]
Франция 27 төбәккә бүленә; шуларның 21е
27 төбәк 101 департаментка, 342 бүлгегә һәм 4039 [[кантон]]га бүленә.
Шуннан тыш, Француз
== Мәдәният ==
| |||