Wikipedia

Симон Петлюра: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
IanraBot (бәхәс | кертем)
1 234 896 үзгәртергә
DerslekBot (бәхәс | кертем)
Ботлар
12 122 үзгәртергә
к Эсвичрә, replaced: Эсвичрә → Швейцария, Франса → Франция (3), Питырбур → Петербург, Пүлшә → Польша (2) using AWB
Юл номеры - 12:
| милләт =
| үлем датасы = 25.05.1926
| үлем җире = [[Париж]], [[Франса|Франция]]
| әти =
| әни =
Юл номеры - 21:
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}'''Симо́н Васи́лий улы Петлю́ра''' ({{lang-uk|Симон Васильович (Василійович) Петлюра}}, 10 (22) май 1879, [[Полтава]], [[Русия Империясе]] — [[25 май]] [[1926]], [[Париж]], [[Франса|Франция]]<ref>[http://histans.com/LiberUA/978-966-00-1142-7/978-966-00-1142-7.pdf ''Енциклопедія історії України'' 8-й том. Па—Прик.] (PDF, 86 [[Мегабайт|МБ]]){{ref-uk}}</ref>) — украин сәяси һәм хәрби эшлеклесе, [[Украин Халык Республикасы]] директориясе башлыгы ([[1919]]—[[1920]]), Гаскәрнең һәм Флотның баш [[атаман]]ы.
== Тәрҗемәи хәл ==
Симон Петлюра [[Полтава]] шәһәрендә вак буржуа гаиләсендә туган. 1895–1901 елларда Полтава рухани академиясендә укыган; революцион рухны күрсәтү сәбәпле, акдемиясеннән чыгарыла. 1900 елда Украин революцион фиркасенә ({{lang-uk|Революційна українська партія}}) керә.
 
Арест куркынычы астында [[1902 ел]]да Кубаньга китәргә мәҗбүр була; анда ул укытучы, архивист булып эшләгән. 1904—1911 елларда [[Киев]], [[Львов]], [[ПитырбурПетербург]] шәһәрләрендә журналист эшчәнлеге белән шөгыльләнгән. 1911 елда Мәскәүгә күченә, {{comment|хисапчы|бухгалтер}} булып эшли, бер үк вакытта «Украинская жизнь» журналында мөхәррир булып эшли.
 
Беренче бөтендөнья сугышы вакытында [[1914]] елда Русия хөкүмәтенә гаскәрне тәэмин итүдә ярдәмне күрсәтергә өчен оештырылган «Бөтенрусия земстволар <ref>җирле идарә</ref> һәм шәһәрләр берлеге»ндә ({{lang-ru|Всероссийский союз земств и городов»}}) эшли.
Юл номеры - 35:
[[1919 ел]]ның февраленнән — фактик рәвештә Украинаның диктаторы. [[Украин Халык Республикасы]] гаскәрне оештыра. Русия Көньягының Кораллы Көчләренең акгвардиячел {{comment|сәргаскәрлеге|командованиесе}} белән большевикларга каршы хәрәкәтләр турында фикер алышкан ләкин уңышларны казанмаган.
 
[[1920 ел]]да [[Украин Халык Республикасы]] территориясе [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге|ССРБ]] һәм [[Пүлшә|Польша]] арасында бүленгән. Петлюра [[Пүлшә|Польша]]га китәргә мәҗбүр булган. 1920 елның ноябреннән Украин Халык Республикасы сөргендәге хөкүмәтенең эше белән җитәкчелек иткән.
 
[[1923 ел]]да ССРБ Польшадан Петлюраны кире кайтарырга таләп иткән, шул сәбәпле ул [[Маҗарстан]]га, аннан соң [[Аустрия|Австрия]]гә, [[Эсвичрә|Швейцария]]гә, һәм [[1924 ел]]ның октябрендә — [[Франса|Франция]]гә күчеп киткән.
=== Үтерү ===
Симон Петлюра [[1926 ел]]ның [[25 май]]да [[яһүд]] [[анархист]]ы Самуил Шверцбард тарафыннан үтерелгән. Аның сүзләре һәм мәхкәмәдә яклау версиясе буенча, ул Петлюрага, гаскәре тарафыннан башкарылган яһүд погромнары (талауларны) өчен үч кайтарган. Француз присяжныйлар мәхкәмәсе аны тулысынча гаепсез дип тапты.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Симон_Петлюра