Контент бетерелгән Контент өстәлгән
|
|
|
|}
'''СутуарВодоро́д''', '''сутудыр''' яки '''водород''' ('''H''', {{lang-lalat|hydrogenium Hydrogenium}},[[Инглиз {{lang-enтеле|hydrogen}}ингл.]] Hydrogen) —'' – [[Менделеевның периодик таблицасы]]ның беренче элементы. [[Табигать]]тә киң таралган. СутуарныңВодородның 5 изотоптан өчесе үз исемнәрен йөртәләр: ¹H — – протий (Н), ²H — – дейтерий (D) һәм ³H — – тритий (T).
СутуарныңВодородның гади матдәсе — - җиңел төссез газ. [[Һава]] йә [[әче тудыргычкислород]] белән катнашканда янучан һәм шартлаткыч. [[Агулык|Агусыз]]. [[Этанол]] һәм [[тимер]], [[никелникель]], [[палладий]], [[платина]] кебек [[металл]]арда эрүчән.
== Исем барлыкка килү ==
«Водород» cүзе урысчадан тәрҗемә иткәндә «су тудыргыч» дигәнне аңлата, ССРБ таркалганнан соң татар телендә кыскарак атамасы сутуар кулланыла башлады. «Водород» дигән атама [[Михаил Соловьёв|М. Ф. Соловьев]] тарафыннан [[1824 ел]]да тәкъдим ителгән. [[Татар теле|Татарча]] сүгә-сүзальтернатив атамасы —атама - «сутудырма» йә «сутудыргыч», ләкин кыскарак исеме сутуар кулайрак булып тора.
{{Менделеев таблицасы}}
|
