Карма: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
A.Khamidullin (бәхәс | кертем) |
A.Khamidullin (бәхәс | кертем) |
||
Юл номеры - 20:
==Билгеләмә һәм мәгънәләр==
[[File:Karma AS.jpg|170px|thumb|right|Гамәл һәм реакция буларак карма: әгәр дә без яхшылык күрсәтәбез икән, без яхшылык урырбыз.]]
''Карма'' башкарылган "гамәл", "эш", һәм ул шулай ук "объект", "максат". [[Вильгельм Һальбфасс]]<ref name=halbfass2000>Halbfass, Wilhelm (2000), Karma und Wiedergeburt im indischen Denken, Diederichs, München, Germany</ref> карма (карман)ны аны башка Санскрит сүзе "крийя" белән контраст итеп чагыштырып карый. ''Крийя'' гамәлдә баскычлар һәм тырышлыклар белән активлык булып тора, шул ук вакытта ''карма'' шул ук активлыкның нәтиҗәсе буларак башкарылган гамәл һәм шулай ук башкарылган гамәл артында эшләүченең максаты яки планлаштырылган гамәл (кайбер галимнәр тарафыннан ул эш кылучыда метафизик калдык).<ref>[[Julius J. Lipner|Julius Lipner]] (2010), Hindus: Their religious beliefs and practices, 2nd Edition, Routledge, {{ISBN|978-0-415-45677-7}}, pp 261-262</ref> Яхшы гамәл яхшы кармага китерә, һәм шулай ук яхшы максат очрагында. Начар гамәл начар карманы барлыкка китерә, шулай ук начар максат очрагында.<ref name=halbfass2000/><br/>
Карма сүзен хәзерге [[Инглиз теле]]ндә "to create" - барлыкка китерү, ", [[Удмурт теле]]ндә "карыны" - эшләргә, [[Татар теле]]ндә "корырга", "корылма" сүзләре белән чагыштырырга мөмкин.<br/>
Карма шулай ук Һиндстанда килеп чыккан концепция принципына карый, ул еш карма принцибы дип тасвирлана, кайвакытта карма теориясе яки карма законы буларак.<ref name=karlpotter>Karl Potter (1964), The Naturalistic Principle of Karma, Philosophy East and West, Vol. 14, No. 1 (Apr., 1964), pp. 39-49</ref> Теория контекстында карма катлаулы һәм билгеләргә авыр.<ref name=wdointro>Wendy D. O'Flaherty (1980), Karma and Rebirth in Classical Indian Traditions, University of California Press, {{ISBN|978-0520039230}}, pp xi-xxv (Introduction)</ref> [[Индолог]]ларның төрле мәктәпләре борынгы Һиндстан текстларында карма концепцияләреннән төрле билгеләмәләрне алалар; аларның нәтиҗәнең кайбер комбинациясендә билгеләмәсе, ул әхлакый яки әхлакый булмаган булырга мөмкин; (2) әхлаклыштыру, ягъни яхшы яки начар гамәлләрнең нәтиҗәләре булуы һәм янә туу.<ref name=wdointro/><ref>Wendy D. O'Flaherty (1980), Karma and Rebirth in Classical Indian Traditions, University of California Press, {{ISBN|978-0520039230}}, pp 3-37</ref> Башка Индологлар карма теориясе билгеләмәсенә нәтиҗә ясаганча, ул үткәндә шәхеснең гамәлләренә караган рәвештә шәхеснең хәзерге шартларын аңлата. Бу гамәлләр шулай дип, шәхеснең хәзерге тормышында шулай булырга мөмкин, яки Һинд традицияләрнең кайбер мәктәпләрендә, мөгаен, үткән тормышларында гамәлләр булырга мөмкин; дәвам итеп нәтиҗәләр хәзерге тормышта яки кешенең киләчәк тормышта булырга мөмкин.<ref name=wdointro/><ref>Karl Potter (1980), in Karma and Rebirth in Classical Indian Traditions (O'Flaherty, Editor), University of California Press, {{ISBN|978-0520039230}}, pp 241-267</ref> Карма кануны теләсә нинди Илаһтан яки илаһи хөкемгә тарту процессына бәйсез рәвештә эшли.<ref>See:
| |||