Wikipedia

Этнос: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
CommonsDelinker (бәхәс | кертем)
3887 үзгәртергә
Replacing Papua_COA.svg with File:Coat_of_arms_of_Papua.svg (by CommonsDelinker because: File renamed: File renaming criterion #4: To harmonize the file names of a set of images: so that
IanraBot (бәхәс | кертем)
1 234 896 үзгәртергә
к using AWB
Юл номеры - 4:
'''Э́тнос''' ({{lang-el|ἔθνος}}), шулай ук '''этник төркем''':
* [[тарих]]и-[[мәдәни мирас]]лары бер, ошаш [[тел]]ләрдә [[сөйләшү]]че, бер [[төбәк]]тә [[яшәү]]че [[милләт]]ләр, йә [[халык]]ларның [[тотрыклылык|тотрыклы]] [[тупланма]]сы.{{чыганагы}}
* уртак [[мәдәният]] яки [[ватандашлык]] сыйфатларына нигезләнгән [[иҗтимагый төркем]].<ref>{{cite web|title=Ethnicity|url=http://oxforddictionaries.com/definition/english/ethnicity?q=ethnicity|work=Oxford Dictionaries|publisher=Oxford University Press|accessdate=7 January 2013}}</ref><ref>{{cite book|last=Kerry Ferris and Jill Stein|title=The Real World|year=2012|publisher=W. W. Norton & Company|location=New York}}</ref>
 
==Билгеләмә==
[[Кеше]]ләрнең берәр этноска караганнарын аларның якын яки ерак уртак [[туганлык|туган]] булган [[:en:common ancestry|борынгылар (''ингл.'')]], охшаш [[:en:human appearance|тышкы физик кыяфәте (''ингл.'')]], [[:en:cuisine|ашлары (''ингл.'')]], [[:en:dress|киенү стилләре (''ингл.'')]], бердәм [[мәдәни мирас]], [[тарих]], [[тел]] яки [[диалектология|диалект]], [[дин]], [[символ]]лары, [[:en:tradition|гореф-гадәтләр (''ингл.'')]] яки башка мәдәни факторларның уртаклыгы аркылы билгелиләр. Бер төркемне башка төркемнәрдән уртак этник [[үзенчәлек]]ләре аркасында аеру процессы, ягъни [[:en:Ethnic identity development|этник үзбилгеләү үсеше (''ингл.'')]], туктамыйча ныгытыла бара.<ref> name="ReferenceA">Camoroff, John L. and Jean Camoroff 2009: Ethnicity Inc.. Chicago: Chicago Press.</ref><ref name=Anderson,>.
''The Invention of Tradition'', Sider 1993 ''Lumbee Indian Histories''</ref><ref name=ethnic2>{{cite web|last=O'Neil|first=Dennis|title=Nature of Ethnicity|url=http://anthro.palomar.edu/ethnicity/ethnic_2.htm|publisher=Palomar College|accessdate=7 January 2013}}</ref><ref>Seidner,(1982), ''Ethnicity, Language, and Power from a Psycholinguistic Perspective'', pp. 2-3</ref><ref name=Smith>Smith 1987 pp.21-22</ref>
 
{{цитата|автор=[[Дамир Исхаков]], [[Тарих]] фәннәре докторы</br />[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|ТР ФА]]'нең [[Шиһабетдин Мәрҗани|Ш.Мәрҗани]] исемендәге Тарих институтының этнологик тикшеренүләр бүлеге төп фәнни хезмәткәре<ref>http://www.tataroved.ru/institut/etnolog/ns11/ {{ref-ru}}</ref>|Нормаль [[дәүләт]] булса, анда бер [[дәүләт теле]] була, анда бер төп [[мәдәният]] була. Шушы мәдәният эчендә яшәүчеләр бер этнос булып чыгалар.<ref name="татар-информ">{{cite web|url=http://tatar-inform.tatar/news/2016/12/16/131504/|title = Дамир Исхаков: Татарстан галимнәре татарның килеп чыгышы турында үз сүзен әйтергә тиеш|publisher=[[Татар-информ]] мәгълүмат агентлыгы|author=Рәмис Латыйпов|accessdate=[[2016 ел]]ның [[16 декабрь]]}}</ref>}}
 
Этник чыгыш төшенчәсе кешеләргә үзләрен берәр киңрәк булган төркем белән ассоциацияләргә ярдәм итә алучы әһәмиятле ысул булып тора. Көнбатышның күпсанлы иҗтимагый фәннәр галимнәре, мәсьәлән [[:en:Fredrik Barth|Фредерик Барт]] һәм [[:en:Eric Wolf|Эрик Вольф]] кебек [[антропология|антропологлар]], этник [[кемлек (иҗтимагый фәннәр)|кемлекне]] табигый феномен (универсалия) булуын санамый. Алар кешеләрнең үзләрен берәр махсус этник төркемгә кертүләрен үзеннән-үзе түгел, төркемнәр арасындагы үзенчәлекле мөнәсәбәтләр нәтиҗәсендә барлыкка килгән феномен дип белдерәләр.<ref name="FredrikBarth">Fredrik Barth, ed. 1969 ''Ethnic Groups and Boundaries: The Social Organization of Cultural Difference''; Eric Wolf 1982 ''Europe and the People Without History'' p. 381</ref>
Шундый идентификацияләүнең барлыкка килүен билгеләүче процесслар [[этногенез]] дип атала. Этник төркем вәкилләре, гомумән алганда, чорлар аша мәдәни дәвамлылыгын дәгъвалауларына карамастан, тарихчылар һәм мәдәни антропологлар үткәннәр белән бәйләүче дип саналган күп [[кыйммәт]], [[гадәт]] һәм төрле иҗтимагый нормаларның дөрестән алганда чагыштырмача якын арада барлыкка килгәнен яки кабул ителгәнен күрсәткән.<ref>Hobsbawm and Ranger (1983), ''The Invention of Tradition'', Sider 1993 ''Lumbee Indian Histories''.</ref>
 
Башка төр [[иҗтимагый төркем]]нәрдән аермалы буларак, этник төркемнәр гасырлар белән исәпләнгән озын тарихи чорлар дәвамында үзгәрә. Этногенез дәвамында берничә буын [[эндогамия|эндогам]] [[никах]]ка нигезләнгән уртак борынгы бабалары тирәсендә еш милли [[миф]]лар, төркемне башкалардан аеручы үзенчәлекләр тирәсендә этник кемлекләре барлыкка килә.<ref>Camoroff, John L. and Jean Camoroff 2009: Ethnicity Inc.. Chicago: Chicago Press.<name="ReferenceA"/ref><ref name=Anderson,>''The Invention of Tradition'', Sider 1993 ''Lumbee Indian Histories''</ref><ref name=ethnic2>{{cite web|last=O'Neil|first=Dennis|title=Nature of Ethnicity|url=http://anthro.palomar.edu/ethnicity/ethnic_2.htm|publisher=Palomar College|accessdate=7 January 2013}}</ref><ref name=Smith>Smith 1987 pp.&nbsp;21–22</ref><ref>Seidner,(1982), ''Ethnicity, Language, and Power from a Psycholinguistic Perspective'', pp.&nbsp;2–3</ref><ref name=Smith>Smith 1987 pp.&nbsp;21–22</ref>
 
== Этносларның иерархик классификациясе ==
Юл номеры - 40:
** [[Тайлылар]]
** [[Төркиләр]]
** [[ФилиппинФилипин халыклар төркеме]]
** [[Фин-угыр халыклары]]
** [[Һиндлылар]]
Юл номеры - 65:
* [http://gu.interro.ru/2005/04/28/10/ Г. К. Уразалиева. Дети перестройки. Формирование этнической идентичности]
 
[[КатегорияТөркем:Этнос]]
[[КатегорияТөркем:Халыклар]]
[[КатегорияТөркем:Этногенез]]
[[КатегорияТөркем:Этнография]]
[[КатегорияТөркем:Этнология]]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Этнос