Монгол теле: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк
Ильвир (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{twinCYR|Mongol tele}}
{{тел
| исем = Монгол теле
| үзисем = Монгол хэл
| төс = алтай
| дәрәҗә = -
| илләр = [[Монголия]], [[Кытай]], [[Рәсәй]], [[Кыргызстан]]
| төбәкләр = Урта [[Азия]], Ерак Көнчыгыш
| сөйләшүче = 5,7 миллион
| классификация = [[Алтай телләре]]
: Монгол тармагы
:: Төньяк вә Үзәк Монгол төркеме
::: '''Монголча'''
| рәсми тел = [[Монголия|Монгол Республикасы]]
| идарә = -
| iso1 = mn
| iso2 = [http://www.ethnologue.org/show_iso639.asp?code=mon mon]
| sil = -
}}
'''Монгол теле''' ([[File:Monggol kele.svg|27px]] mongɣol xele, ''Монгол хэл'') — бу төшенчә [[Монголия]]нең [[монголлар]]ы телен вә барча Монгол төркеме телләрен аңлата. Моннан тыш "«Монгол теле"» термины белән шулай ук борынгы гомуми Монгол телен һәм иске язудагы Монгол телен атыйлар.
 
== Монгол теле тар мәгънәдә ==
Юл номеры - 32:
Төзелешләре буенча алар флективлык элементлары белән агглютинатив телләр буларак саналалар.
 
== Монгол теле һәм кирилл әлифбасы ==
== Тарихи монгол телләре ==
Монгол теле әлифбасында 35 хәреф:
 
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;"
! Поз.
! Кирилл әлифбасы
! Исем
! [[Халыкара фонетика әлифбасы|IPA]]<ref>Svantesson, Jan-Olof, Anna Tsendina, Anastasia Karlsson, Vivan Franzén. 2005. The Phonology of Mongolian. New York: Oxford University Press: 30-40.</ref>
! [[ISO 9]]
! Стандарт<br>романизация
! [[Тибет һәм Һималай китапханәсе|THL]]
! Конгресс<br>китапханәсе
|-
| 1
| [[А|Аа]]
|''а''
| {{IPA|a}}
| a
| a
| a
| a
|-
| 2
| [[Б|Бб]]
|''бэ''
| {{IPA|p, pʲ, b}}
| b
| b
| b
| b
|-
| 3
| [[В|Вв]]
|''вэ''
| {{IPA|w, wʲ}}
| v
| v
| w
| v
|-
| 4
| [[Г]] г
|''гэ''
| {{IPA|ɡ, ɡʲ, k, ɢ}}
| g
| g
| g
| g
|-
| 5
| [[Д]]д
|''дэ''
| {{IPA|t, tʲ, d}}
| d
| d
| d
| d
|-
| 6
| [[Е]]е
|''е''
| {{IPA|jɛ~jɜ, e}}
| e
| ye, yë
| ye, yö
| e
|-
| 7
| [[Ё]]ё
|''ё''
| {{IPA|jɔ}}
| ë
| yo, yö
| yo
| ë
|-
| 8
| [[Ж|Жж]]
|''жэ''
| {{IPA|tʃ, dʒ}}
| ž
| j
| j
| zh
|-
| 9
| [[З|Зз]]
|''зэ''
| {{IPA|ts, dz}}
| z
| z
| z
| z
|-
| 10
| [[И|Ии]]
|''и''
| {{IPA|i}}
| i
| i
| i
| i
|-
| 11
| [[Й|Йй]]
|''хагас и''
| {{IPA|i}}
| j
| ĭ
| i
| ĭ
|-
| 12
| ([[К|Кк]])
|''ка''
| ({{IPA|kʰ}}, {{IPA|kʰʲ}})
| k
| k
| k
| k
|-
| 13
| [[Л|Лл]]
|''эл''
| {{IPA|ɮ}}, {{IPA|ɮʲ}}
| l
| l
| l
| l
|-
| 14
| [[М|Мм]]
|''эм''
| {{IPA|m}}, {{IPA|mʲ}}
| m
| m
| m
| m
|-
| 15
| [[Н|Нн]]
|''эн''
| {{IPA|n}}, {{IPA|nʲ}}, {{IPA|ŋ}}
| n
| n
| n
| n
|-
| 16
| [[О|Оо]]
|''о''
| {{IPA|ɔ}}
| o
| o
| o
| o
|-
| 17
| [[Ө|Өө]]
|''ө''
| {{IPA|o}}
| ô
| ö
| ö
| ö
|-
| 18
| ([[П|Пп]])
|''пэ''
| ({{IPA|pʰ}}, {{IPA|pʰʲ}})
| p
| p
| p
| p
|-
| 19
| [[Р|Рр]]
|''эр''
| {{IPA|r}}, {{IPA|rʲ}}
| r
| r
| r
| r
|-
| 20
| [[С|Сс]]
|''эс''
| {{IPA|s}}
| s
| s
| s
| s
|-
| 21
| [[Т|Тт]]
|''тэ''
| {{IPA|tʰ}}, {{IPA|tʰʲ}}
| t
| t
| t
| t
|-
| 22
| [[У|Уу]]
|''у''
| {{IPA|ʊ}}
| u
| u
| u
| u
|-
| 23
| [[Ү|Үү]]
|''ү''
| {{IPA|u}}
| ù
| ü
| ü
| ü
|-
| 24
| ([[Ф|Фф]])
|''фэ'', ''фа'', ''эф''
| ({{IPA|f}})
| f
| f
| f
| f
|-
| 25
| [[Х|Хх]]
|''хэ'', ''ха''
| {{IPA|x}}, {{IPA|xʲ}}
| h
| x
| kh
| kh
|-
| 26
| [[Ц|Цц]]
|''цэ''
| {{IPA|tsʰ}}
| c
| c
| ts
| ts
|-
| 27
| [[Ч|Чч]]
|''чэ''
| {{IPA|tʃʰ}}
| č
| č
| ch
| ch
|-
| 28
| [[Ш|Шш]]
|''ша'', ''эш''
| {{IPA|ʃ}}
| š
| š
| sh
| sh
|-
| 29
| ([[Щ|Щщ]])
|''ща'', ''эшчэ''
| ({{IPA|stʃ}})
| ŝ
| šč
| shch
| shch
|-
| 30
| [[Ъ|Ъъ]]
|''хатуугийн тэмдэг''
|
| ʺ
| ı
| ʺ
| ı
|-
| 31
| [[Ы|Ыы]]
|''эр үгийн ы''
| {{IPA|i}}
| y
| y
| î
| y
|-
| 32
| [[Ь|Ьь]]
|''зөөлний тэмдэг''
| {{IPA|ʲ}}
| ʹ
| ʹ
| ĭ
| i
|-
| 33
| [[Э]]э
|''э''
| {{IPA|e}}
| è
| e
| e
| ê
|-
| 34
| [[Ю|Юю]]
|''ю''
| {{IPA|jʊ}}, {{IPA|ju}}
| û
| yu, yü
| yu, yü
| iu
|-
| 35
| [[Я|Яя]]
|''я''
| {{IPA|ja}}, {{IPA|j}}
| â
| ya
| ya
| ia
|}
 
== Шулай ук карагыз ==