Автомобиль: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Фәнзил (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Фәнзил (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 85:
ВАЗ-2101 модельеннән башлап, елына ярты миллионнан артык автомобиль җитештерә торган «Жигули» [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|СССРда]] иң беренче массакүләм шәхси автомобильләр була.
 
[[1945 ел|1945 елдан]] соң [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|СССР]] дөньякүләм җиңел машиналар җитештерүче һәм йөк автомобильләре һәм [[Автобус|автобуслар]] җитештерүче иң эре [[Предприятие|предприятиеләрнең]] берсе булды. [[1950-еллар|1950 нче елларда]] Совет автомобиль сәнәгате халык хуҗалыгының төрле ихтыяҗларын тулысынча диярлек каплый, чит илдә автотранспортны аз сатып алуны исәпкә алып, шәхси кулланыштагы җиңел автомобильләрнең эчке базарын баету бурычы да әкренләп хәл ителә. [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] җиңел һәм йөк автомобильләре зур күләмдә күп кенә чит илләргә чыгарыла, шул исәптән [[Аурупа|Көнбатыш Европа]] һәм [[Төньяк Америка]].
 
<br />
Хәзерге вакытта [[Русия|Россиянең]] автомобиль төзелеше сәнәгате, нигездә, Миллитранс корпорацияләр контроле астында булган предприятиеләр тарафыннан тәкъдим ителә, яисә чит илләрдән китерелә торган чит ил модельләрен җыю белән шөгыльләнә.
 
== Тизлек рекорды ==
 
* [[Дөнья|Дөньяда]] иң югары [[тизлек]] — җир өсте транспорты — Thrust SSC реактив автомобилендә - [[1997 ел|1997 елның]] [[15 октябрь|15 октябрендә]] [[Инглизләр|Инглиз]] Энди Грин тарафыннан күрсәтелгән.
* [[Хатын-кыз]] җыйган иң югары тизлек 843,323 км/сәг. кә тигез. Аны [[1976 ел|1976 елның]] [[Декабрь|декабрендә]] өч тәгәрмәчле S.М. автомобилендә америкалы Китти Хамблтон күрсәтте.
* 1500 ат көче, 7 литрлы мотор белән [[Бөекбритания|Британия]] суперкары Keating TKR тизлек буенча бөтендөнья рекордын куйды. Ул тизлеген 416 км/сәг. кә кадәр җиткерде. 2010 елда Bugatti Veyron Super Sport автомобиле дөньядагы иң тиз машина исемен алды.
 
== Мәдәният һәм массакүләм мәгълүмат чаралары ==
Автомобиль берничә тапкыр нәфис фильм һәм [[Мультфильм|мультикларның]] (Тачки, Дуэль, Максимальное ускорение, Кристина) төп яки икенче дәрәҗәдәге герое булып тора. Кайбер фильмнарда ул төп геройның аерылгысыз ярдәмчесе булып тора (Джеймс Бонде турындагы фильмнар, Такси, Бэтмен, Назад в будущее, Смертельные гонки 2000, Безумный Макс). Хәзерге вакытта автомобиль турында күп кенә басмалары чыгарыла. «Руль артында» беренче [[Русия|Россия]] журналы [[1928 ел|1928 елның]] [[Апрель|апрелендә]] чыга башлады
 
== Автомобильләрнең зыяны ==
[[Транспорт]] [[Атмосфера|атмосфераны]] пычратуга өлеш кертү буенча 1 нче урынны алып тора, - аңа парник газлары чыгаруның 17% ы туры килә. Берничә алдынгы климатолог юллардагы [[2030 ел|2030 елдан]] башлап эчке яну двигательләре булган теләсә нинди [[транспорт]] чараларын куллануны бөтен [[Җир|җирдә]] тыю яклы булуын әйтте. Бу [[Глобаль җылыну|глобаль җылынуның]] начар нәтиҗәләргә китермәсен өчен кирәк. Электромобиль парник газларын 44-56% ка кимрәк чыгара.
 
[[Юл-транспорт казасы|Юл-транспорт һәлакәтләрендә]] (ЮТҺ) ел саен 1,2 млн кеше һәлак була һәм 20-50 млн кеше җәрәхәтләнә. [[Юл-транспорт казасы|Юл-транспорт һәлакәтләреннән]] ел саен югалтулар 500 млрд долларга бәяләнә. [[Юл-транспорт казасы|ЮТҺ]] үлем сәбәпләренең гомуми рейтингында 9 нчы урынны һәм 19-29 яшьлекләр төркеме өчен 1 нче урынны алып тора. [[Русия|Россиядә]] [[2000 ел|2000 елдан]] башлап [[Юл-транспорт казасы|юл-транспорт һәлакәтендә]] ярты миллион кеше үлгән.
 
Автомобильне массакүләм куллану [[Төр (биология)|төрләрнең]] юкка чыгу сәбәпләренең берсе булып тора.
 
Күп кенә социологлар фикеренчә, объектларның җәяүлеләр өчен үтемлелеген югалту җирле [[Җәмгыять|җәмгыятьләрнең]] тиз арада җимерелүенә китерә. [[Шәһәр|Шәһәрләрдәге]] [[Тормыш|тормышка]] автомобиль хәрәкәтенең йогынтысын киметүнең төп чарасы булып автотранспортның үзе санын киметү тора. [[1962 ел|1962 елдан]] башлап машина кую мөмкинлекләрен елына 2-3% ка киметү сәясәте үткәрелгән [[Копенһаген|Копенгагенның]] уңыш мисалы булып тора.
 
Ел саен [[22 сентябрь|22 сентябрьдә]] Бөтендөнья автомобильсез йөрү көне үткәрелә.