Габдулла Тукай: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к викиләштерү →Тукайга һәйкәлләр |
к clean up using AWB |
||
Юл номеры - 35:
=== Уральск чоры ===
[[1895 ел]]ның кышында 18 көнле юлдан соң тугыз яшьлек Апушны Уральскидагы татар бистәсенә сәүдәгәр Усманов Галиәскәр һәм аның хатыны Газизә йортына алып киләләр.
[[1905 ел|1905]]—[[1907 ел]]ларда Тукай бик кыю публицистик мәкаләләр белән чыгыш ясый.
Галиәскәр вафат булганнан соң Тукай «Мотыйгия» мәдрәсәсенә күчеп килә.
«Мотыйгыя» мәдрәсәсе каршында урыс мәктәбе эшләп килгән. Алдан Тукай урыс телен үзләштергән. Монда Тукайның урыс һәм чит ил әдәбиятына мәхәббәте уяна. Иҗат юлының башында ул — укытучысының улына Казанда «Касыймия» мәдрәсәсендә укучы [[Камил Мотыйгый|Камил Төхбәтуллинга]] бурычлы. [[1905 ел]]дагы революцион күтәрелү чоры Камилгә [[«Фикер» газетасы|«Фикер»]] гәҗите, «Уклар» һәм «Новый век» журналын бастырырга мөмкинлек тудыра. Тукай бу басмаларда үзенең шигырьләрен киң җәмәгатьчелеккә чыгара.
Юл номеры - 54:
[[Рәсем:Тукай кабере.jpg|right|150px|thumb|Тукай кабере {{coord|55.760223|49.106168}}]]
[[1913 ел]]ның башында шагыйрьнең сәламәтлеге бик нык какшый. Ләкин ул иҗат эшен туктатмый.
[[1913 ел]]ның [[15 апрель|15 апрелендә]] (иске стиль буенча [[2 апрель|2 апреле]]) бөек шагыйрь Габдулла Тукайның гомере өзелә.
== Әдәбият ==
''Төп мәкаләләр: [[Тукай шигърияте]], [[Тукай әдәбияты]]''
«Туган тел» шигъре асыл нөсхәдә:
Строка 66 ⟶ 65 :
'''''طوغان تل'''''
''!ای طوغان تل، ای ماطور تل، ئهتکهم، ئه‌نکه‌منڭ تلی''
''.دنیاده کوب نرسه بلدم، سین طوغان تل آرقلی''
''،ایڭ ئلك بو تل بله‌ن ئه‌نکه‌م بیشکده کویلگان''
''.آنناری تونلر بویی ئه‌بکه‌م حکایت سویلگان''
Строка 76 ⟶ 75 :
''ای توغان تل! هر وقتده یاردمڭ برلن سینڭ''
''.کچکنه‌دن آڭلاشلغان شادلغم، قایغم مینم''
'':ای طوغان تل! سینده بولغان ايڭ ئلك قیلفان دعام''
''«.یارلقاغل دیب اوزم هم ئهتکهم، ئه‌نکه‌منی خدام»''
Габдулла Тукайның матбугатта басылган беренче шигыре — «''Мужик йокысы''» [[урыс]] шагыйре Алексей Кольцовның (1809—1842) «''Что ты'' ''спишь, мужичок?''» (1839) шигыренә тәкълид итеп (ияреп) язылган. Тукай варианты [[Җаек]]та [[Камил Мотыйгый]]-Төхфәтуллин тарафыннан нәшер ителүче «[[Фикер (журнал)|Фикер]]» журналында [[1905 ел]]ның [[26 ноябрь|26 ноябрендә]] басыла.<ref>''Тукайга кадәр әлеге шигырьне Касыйм Биккулов «Нәмүнәи тәрәккый» (1904) җыентыгында тәрҗемә итеп бастырган була.''</ref>
Строка 686 ⟶ 684 :
== Шулай ук карагыз ==
{{Викиөзек}}
<ul>{{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1038|P1039|format=<li>%p[%r][ (%q)] </li>}}</ul>
* [[Тукай музее (Казан)]]
| |||