Германия: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IlnarSelimcan (бәхәс | кертем) инглизчәдән геноцид турында бер җөмлә |
IlnarSelimcan (бәхәс | кертем) инглизчәдән бер җөмлә |
||
Юл номеры - 5:
Алмания — федератив парламент [[җөмһүрият]]е, 16 автономияле илдән (өлкәдән) тора. Мәйданы — {{сан|357386|км}}²<ref name="Fläche">{{cite web |title=Fläche und Bevölkerung |url=https://www.statistikportal.de/de/bevoelkerung/flaeche-und-bevoelkerung |website=www.statistikportal.de |language=de}}</ref>, су өлеше — {{сан|2.42|%}}. Якынча 82 миллион халкы белән [[Аурупа берлеге]]ндә халык саны буенча беренче урында. [[Башкаласы]] һәм иң [[Халык саны буенча Алмания шәһәрләре|эре]] шәһәре — [[Берлин]]. Иң эре [[конурбация]]се исә (берничә үзәкле [[шәһәр агломерациясе]]) — мәркәзләре [[Дортмунд]] һәм [[Эссен]] шәһәрләре булган [[Рур өлкәсе]]. Башка зур шәһәрләре түбәндәгеләр: [[Һамбург]], [[Мюнхен]], [[Кёльн]], [[Майндагы Франкфурт]], [[Штутгарт]], [[Дүссельдорф]], [[Лейпциг]], [[Бремен]], [[Дрезден]], [[Һанновер]] һәм [[Нүрнберг]].
Хәзерге Алманиянең төньяк өлешенә туры килүче җирләрдә [[классик антик дәвер]]дән, ягъни [[Борынгы Греция|Борынгы Грек]] һәм [[Борынгы Рим]] дәүләтләре чорыннан башлап төрле алман (герман) кабиләләре яшәгәнлеге билгеле. ''Германия'' ({{lang-lat|Germania}}) исемле өлкә б. э. к. 100 нче гасырдан әүвәл язылган [[Germania (китап)|чыганакта]] телгә алына. [[Халыкларның Бөек күченеше]] вакытында алман кабиләләре көньякка таба «киңәя». [[X гасыр]]дан башлап, алман җирләре [[Изге Рим империясе]]нең үзәк өлешен тәшкил итә<ref>Империянең латин телендәге исеме — ''Sacrum Imperium'' (`Изге империя') чыганакларда [[1157 ел]]да ук телгә алына. ''Sacrum Romanum Imperium'' (`Изге Рим империясе') атамасы [[1254 ел]]гы чыганакта теркәлгән. Дәүләтнең тулы исеме булган «Алман милләтенең Изге Рим империясе» ({{lang-de|Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation}}) 15 нче йөзьеллыкта кулланыла башлый.<br />{{cite book | last = Zippelius| first = Reinhold| title = Kleine deutsche Verfassungsgeschichte: vom frühen Mittelalter bis zur Gegenwart| trans-title = Brief German Constitutional History: from the Early Middle Ages to the Present| edition = 7th| origyear = 1994| year = 2006| publisher =Beck| language = German| isbn = 978-3-406-47638-9| page = 25}}</ref>. [[XVI гасыр]]да төньяк алман өлкәләре [[протестант реформациясе]]нең
[[1871 ел]]да алман дәүләтләренең күпчелеге, [[Пруссия]] җитәкчелеге астында, бер милли дәүләткә — [[Алман империясе]]нә [[Алманиянең берләшүе|берләшә]]. [[Беренче бөтендөнья сугышы]] һәм [[1918 ел|1918]]—[[1919 ел]]ларда булып узган [[1918—1919 елгы алман инкыйлабы|инкыйлабтан]] соң империя парламентлы [[Веймар җөмһүрияте]] белән алышына. [[1933 ел]]да [[нацистларның хакимияткә килүе]] Алманиядә [[Өченче рейх|диктаторлык]] урнашуга, [[һолокост]]ка һәм [[Икенче бөтендөнья сугышы]] башлануга китерә. Аурупада икенче дөнья сугышы [[Аурупада икенче бөтендөнья сугышының тәмамлануы|тәмамлангач]], Алманияне нацистлардан азат иткән илләр Алманияне дүрт оккупация зонасына [[Альянс оккупациясендәге Алмания|бүлә]]. Моңардан соң [[АКШ]], [[Британия]] һәм [[Франса|Франция]] оккупацияләгән җирләрдә [[Көнбатыш Алмания]], ә [[Советлар Берлеге]] контролендә булган өлкәләрдә [[Көнчыгыш Алмания]] исемле ике дәүләт төзелә. Үзәк һәм Көнчыгыш Аурупада [[1989 ел]]да булып узган антикоммунистик инкыйлаблардан соң, [[1990 ел]]ның [[3 октябрь|3 октябрендә]] Алмания янәдән [[Алманиянең берләшүе|берләшә]]<ref name="SLyE6YJEn0C page 52">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ySLyE6YJEn0C&pg=PA52|title=The Lost German East|isbn=9781107020733|author1=Demshuk|first1=Andrew|date=30 April 2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161201215323/https://books.google.com/books?id=ySLyE6YJEn0C&pg=PA52|archivedate=1 December 2016|df=dmy-all}}</ref>.
Юл номеры - 137:
1941 елның апрелендә Алмания [[Югославия кыйраллыгы|Югославия]] һәм [[Юнанстан]]ны басып ала. Шул ук елның 22 июнендә исә Алмания [[Бөек Ватан сугышы|Советлар Берлегенә һөҗүм итә]]. Сугыш башындагы уңышларга карамастан, алманнар ахыргы исәптә җиңелә. 1945 елның 2 маенда совет гаскәрләре Берлинны яулап ала. 7 майда [[Реймс]] шәһәрендә алман вәкилләре берсүзсез тәслим (капитуляция) турында актка кул куя. 8 майда совет ягы таләбе буенча, алар кабат тәслим (капитуляция) актын имзалыйлар.
Соңрак «[[холокост]]»
<!--1936—39 елларда Италия белән берлектә Испаниягә каршы интервенция оештыра. 1938 елның мартында Австрияне, шул ук елның октябрендә [[Чехословакия]]нең Судет өлкәсен басып ала. 1939 елның 1 сентябрендә Алмания Польшага һөҗүм ясап, [[икенче бөтендөнья сугышы]]н башлап җибәрә. 1940 елның сентябрендә [[Берлин]]да Алмания, [[Италия]] вә [[Япония]] хәрби берлек төзи.-->
|