Латеран килешүләре: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Юл номеры - 8:
| дата_подготовки =
| имза_кую_датасы = 11.02.1929
| имза_кую_урыны = [[Латеран сарае|Латеран]], [[РимРум]], [[Италия]]
| көченә_керү = 07.06.1929
| шартлар = [[Италия]] һәи [[Ватикан|Изге тәхет]] тарафыннан раслану
Юл номеры - 15:
{{байрак|Ватикан}} [[Ватикан|Изге тәхет]]
| стороны =
| саклау_урыны = [[Италия]], [[РимРум]]
| телләр = [[Итальян теле|итальян]], [[Латин теле|латин]]
| website =
| wikisource =
}}
'''1929 елгы Латеран килешүләре''' ({{lang-it|Patti Lateranensi}}; {{lang-la|Pacta Lateranensia}}) — [[1929 ел]]да [[Италия]] {{comment|кыйраллыгы|корольлеге}} белән [[Католик дине|РимРум католик чиркәвенең]] [[Ватикан|Изге тәхет]]е арасында төзелгән халыкара килешү. Ике ил арасындагы аңлашылмаучылыкларны хокукый яктан чишү, «РимРум мәсьәләсе»н юкка чыгару өчен хезмәт итә; [[Католик дине|РимРум католик чиркәвенең]] хокукларын һәм өстенлекләрен билгели, аның [[Италия|Италия дәүләте]] эчендәге халәтенә ачыклык кертә.
[[File:VaticanCity Annex.jpg|thumb|right|Латеран килешүләреннән соңгы [[Ватикан]] шәһәр-дәүләтенең чикләре]]
[[File:Vatican City map EN.png|thumbnail|[[Ватикан]] [[2013 ел]]да]]
Юл номеры - 27:
[[Файл:Benito Mussolini (primo piano).jpg|200px|thumb|right|[[Бенито Муссолини|Б. Муссолини]], Италия премьер-министры]]
[[Файл:Pietro Gasparri.jpg|200px|thumb|right|Пьетро Гаспарри, [[Ватикан|Изге тәхет]] дәүләт сәркатибе]]
[[1929 ел]]ның [[11 февраль|11 февралендә]] [[РимРум]]дә [[Латеран сарае]]нда имзаланган (''килешүнең исеме әлеге сарай исеме белән аталган''). [[Италия]] ягыннан Италия {{comment|кыйралы|короле}} [[Виктор Эммануэль III]] исеменнән ил премьер-министры [[Бенито Муссолини|Б. Муссолини]], Изге тәхет ягыннан папа [[Пий XI]] исеменнән кардинал-дәүләт сәркатибе [[Пьетро Гаспарри]] ''<small>([[:it:Pietro Gasparri|it]])</small>'' кул куйган.
 
Килешү [[1929 ел]]ның [[7 июнь|7 июнендә]] ратификацияләнгән.
Юл номеры - 40:
* Изге тәхет халыкара мөнәсәбәтләр урнаштыруда суверенитет, ягъни бәйсезлек ала (''2нче маддә'').
* [[Ватикан]] дәүләте төзелә, аның чикләре күрсәтелгән план Килешүгә кушымта итеп бирелә (''3нче маддә'').
* Үз чиратында, Изге тәхет башкаласы [[РимРум]] булган [[Италия|Италия дәүләтен]] таный.
Калган маддәләрдә административ мәсьәләләр, Ватикан дәүләте ватандашлыгы турында, Изге тәхет каршында дипломатик корпус турында һ.б. мәсьәләләр карала.
 
Юл номеры - 47:
* Үз чиратында, Изге тәхет [[Италия|Италия дәүләте]] оештырылганда барлыкка килгән финанс претензияләреннән баш тарта (''2нче маддә'').
 
'''Конкордат''' [[Католик дине|РимРум католик чиркәвенең]] Италиядәге хокукларын һәм өстенлекләрен билгели. Аның шартлары буенча,
* [[Италия|Италия дәүләте]] 10 чиркәү бәйрәмен һәм [[якшәмбе]]ләрне ял көннәре (''эшләми торган көннәр'') итеп игълан итә (''11нче маддә'').
* Изге тәхет епископлары [[Италия|Италия дәүләте]] башлыгына тугърылыкка ант итәргә тиеш була (''20нче маддә'').
Конкордатның башка маддәләре руханиларны Италия мәгърифәтен үстерүгә киңрәк җәлеп итүне, Италия дәүләте тарафыннан «Католик хәрәкәте»н тануны һ.б. мәсьәләрне ачыклауны күздә тота.
 
Латеран килешүләренең [[Италия|Италия дәүләте]] белән [[Католик дине|РимРум католик чиркәве]] арасында мөнәсәбәтдәрне ачыклауда төп рольне уйнавы турында фикер [[Италия]]нең [[1947 ел]]гы Конституциясенең 7нче маддәсендә ныгытыла.
 
[[1984 ел]]ның [[18 февраль|18 февралендә]], [[Италия]]дә «''дәүләт дине''» дигән гыйбарә бетерелгәннән соң, килешүләрнең Конкордат өлеше юкка чыгарыла.