Туфан Миңнуллин: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
к WikiArticleEditor үзгәртүләре (бәхәс) Әмир юрамасына кадәр кире кайтарылды
Тамга: кире кайтару
Derslek (бәхәс | кертем)
артык билгеләрдән чистарту
Юл номеры - 18:
| әни =
| ир =
| хатын = '''Нәҗибә Ихсанова''', Татарстанның һәм РосРу­си­я­нең ха­лык артисты, Татарстанның Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лау­ре­а­ты
| балалар = Әлфия Миңнуллина-Юнусова
| бүләк һәм премияләр = {{Тукай бүләге}}
Юл номеры - 24:
| башка мәгълүмат =
}}
'''Туфа́н Габдулла́ улы Миңну́ллин''' ([[1935 ел]]ның [[25 август]]ы, [[Олы Мәрәтхуҗа]] — [[2012 ел]]ның [[2 май|2 мае]], [[Казан]]) — күренекле [[татар]] [[драматург]]ы, [[язучы]], [[публицист]], [[җәмәгать эшлеклесе]], [[сәясәтче]]. [[Дәүләт Советы|ТР Дәүләт Шурасы]] [[депутат]]ыдепутаты, [[Дамир Сираҗиев премиясе]], [[Муса Җәлил премиясе]], [[Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе]] [[лауреат]]ы, [[Казан]]ның шәрәфле ватандашы. Татар драматургиясен, татар [[театр]]ын [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге|ССРБ]] халыклары дәрәҗәсенә күтәргән классик драматург<ref>[http://www.matbugat.ru/news/?id=5958 Ятимлек]</ref>.
 
Туфан Миңнуллин — [[1995 ел]]дан башлап [[Татарстан Дәүләт шурасы]] депутаты. Ул [[дәүләт]] дәрәҗәсендә [[татар теле]], [[мәдәният]]е [[проблема]]ларынпроблемаларын күтәреп, Дәүләт шурасында һәрдаим [[татар теле]]ндә [[чыгыш]] ясаучы азсанлы депутатлардандепутатларның берсе идебула<ref>[http://www.azatliq.org/content/article/24567164.html Туфан ага татар халкының киләчәге өчен борчылды]</ref>.
 
== Тормыш юлы ==
Туфан Габдулла улы Миңнуллин [[1935 ел]]ның [[25 август]]ында [[Татарстан]]ның [[Кама Тамагы районы]] [[Олы Мәрәтхуҗа]] [[авыл]]ында [[игенче]] [[гаилә]]сендә [[дөнья]]гадөньяга килә. Туфан Миңнуллинда [[әдәби зәвык]] [[тәрбия]]ләүдәтәрбияләүдә [[әти]]сенеңәтисенең [[тәэсир]]етәэсире зур була. Чыгышы белән ул — [[Казан]] [[кеше]]се, [[заман]]ында [[Гафур Коләхмәтов]]тан [[белем]] алган. Алар укыган [[мәктәп]]кә [[Тукай]]ның килүе, яхшы [[укучы]]ларгаукучыларга [[китап]]лар өләшүе кебек [[истәлек]]ләренистәлекләрен [[ул]]ынаулына кат-кат сөйли.
 
Габдулла агай, гомумән, кызыклы [[шәхес]] була, аның [[тормыш юлы]] да катлаулы һәм кызыклы: [[дары]] [[завод]]ы эшчесе Габдулла Миңнуллин 20 нче елларда авылга китә, авыл Советы секретаре булып эшли. Ул анда беренче мәртәбә [[радио]] керткән, [[велосипед]] алып кайткан. Беркадәр вакыт {{коммент|[[күмәк хуҗалык]]|колхоз}} [[рәис]]ерәисе булып эшләгән. Габдулла агай [[үгет]]-[[нәсыйхәт]]ленәсыйхәтле [[шигырь]]ләр язган, [[әкият]]ләр чыгарган. Малаена [[Хәсән Туфан|шул елларда дөнья шаулаткан шагыйрь исемен]] кушуы да аның [[әдәбият]]ка гашыйк булуын күрсәтә.
 
=== Белем алу ===
 
[[Башлангыч белем]]небелемне авылларында алгач, Туфан күрше [[Олы Салтык]] авылында җидееллык, [[Олы Карамалы]]да (язучы [[Ибраһим Гази]] авылы) унъеллык мәктәптә укый. [[Стена]] [[гәҗит]]ләре чыгаруда бик теләп катнаша, аларда [[өйрәнчек]] шигырьләрен бастыра. 1952 елда урта мәктәпне тәмамлый.
Белемгә [[омтылыш]] һәм әдәбиятка [[мәхәббәт]] Т. Миңнуллинны [[Казан үнивирситите|Казан университеты]]на алып килә. Әмма [[сугыш]]тансугыштан соңгы авыр [[ел]]лар, гаиләгә ярдәм итү кирәклеге яшь [[егет]]неңегетнең [[тормыш]] [[юл]]ынаюлына [[үзгәреш]]ләрүзгәрешләр кертә: ул туган авылына кайта, төрле [[эш]]ләрдәэшләрдә эшли. [[Олы Кариле]] һәм [[Кама Тамагы]] авылларында төрле [[урын]]нардаурыннарда [[хисапчы]] хезмәтен башкара. [[Казан]]да [[бухгалтер]]ларныбухгалтерларны әзерләү [[курс]]ларындакурсларында укый, соңыннан [[комсомол]] [[юллама]]сыюлламасы белән [[Казакъстан]]ның [[Кустанай өлкәсе]]ндәге бер [[совхоз]] [[кооперация]]сендәкооперациясендә баш бухгалтер булып эшли.
 
Белемгә [[омтылыш]] һәм әдәбиятка [[мәхәббәт]] Т. Миңнуллинны [[Казан үнивирситите|Казан университеты]]на алып килә. Әмма [[сугыш]]тан соңгы авыр [[ел]]лар, гаиләгә ярдәм итү кирәклеге яшь [[егет]]нең [[тормыш]] [[юл]]ына [[үзгәреш]]ләр кертә: ул туган авылына кайта, төрле [[эш]]ләрдә эшли. [[Олы Кариле]] һәм [[Кама Тамагы]] авылларында төрле [[урын]]нарда [[хисапчы]] хезмәтен башкара. [[Казан]]да [[бухгалтер]]ларны әзерләү [[курс]]ларында укый, соңыннан [[комсомол]] [[юллама]]сы белән [[Казакъстан]]ның [[Кустанай өлкәсе]]ндәге бер [[совхоз]] [[кооперация]]сендә баш бухгалтер булып эшли.
 
1956 елда университетка кабат килә, ләкин укый башлагач Мәскәүгә, театр училищесына укырга китеп бара. Шулай итеп, 1956 ел|1956-1961 елларда Туфан Миңнуллин Мәскәүдә М.С.Щепкин исемендәге театр училищесында укый. Т.Миңнуллинның әдәби [[иҗат]] белән чынлап торып шөгыльләнә башлавы да Мәскәүдә укыган елларга туры килә. Дөрес, ул язганнарын бастырырга ашыкмый, «Насыйбулла боткасы» дигән һәм башка шундый, кулдан тегеп эшләнгән «китаплар чыгару» белән чикләнә. Шулай да инде киләчәк өчен шактый «мая» туплана; мәсәлән, «Азат» исемле соңыннан аерым китап булып басылып чыккан әкият-пьесасы шул елларда ук язылган.