Истанбул: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк |
|||
Юл номеры - 20:
|төбәк = Мармара
|төбәк җәдвәлдә = Мармара
|район төре =
|район =
|район җәдвәлдә =
|җәмгыять төре =
|җәмгыять =
Юл номеры - 72:
=== Византий ===
[[Б.э.к. 685 ел]]да [[Греция]]дәге [[Мегара]] шәһәреннән килгән [[греклар]] хәзерге Истанбул җирләрендә колонияга нигез салалар, [[б.э.к. 667 ел]]да исә бу җирдә [[Византия]] исемле шәһәр корыла.
{|class="graytable"▼
<gallery>
|+▼
| width="20%"|[[Файл:Second Court Topkapi 2007 80.JPG|center|200px]]▼
| width="20%"|[[Файл:Car bed kap deu1.jpg|center|200px]]▼
</gallery>
|-▼
▲| align="center"|Византий Акрополь колонналары, [[Топкапа]] сарае
▲| align="center"| Константинополь кальгасенең реставрацияланган дивары
|}▼
=== Рим Империясе ===
[[324]] елда [[Византия]] императоры [[Константин]] шәһәргә [[Константинополь]] исемен бирә, Константинополь Византийнең баш шәһәре булып китә. Географик һәм стратегик яктан уңайлы урнашуы сәүдә үсешенә һәм шәһәрнең чәчәк атуына китерә. Шәһәр [[Босфор]] бугазы ярында урнашкан.
Строка 122 ⟶ 117 :
|}
{{seealso|Госманлы империясе}}▼
=== Төркия===▼
[[Файл:Istanbul panorama and skyline.jpg|800px|thumb|center| Мәрмәр диңгезенән Истамбул манзарасы.]]▼
| width="15%"|[[Файл:Is kuleleri 1.JPG|center|120px]]▼
| width="20%"|[[Файл:Atatürk Olimpiyat.jpg|center|200px]]▼
| width="20%"|[[Файл:AtaturkCulturalCenterIstanbul.jpg|center|200px]]▼
| align="center"|Isbank Tower 1 манарасы 1998—2000 елларда төзелгән.▼
| align="center"| Олимпия стадионы. ▼
| align="center"|Ататөрк мәдәни үзәге▼
| align="center"| Босфор бугазы аша беренче асылма күпер. 1970—1973 елларда төзелгән.▼
| align="center"| [[Истанбул Сапфир]]▼
Константинопольне алганнан сон, госманлылыр [[Госманлы империясе|үз империясе]], шәһәрне узләштрә башладылар. Иң зур [[православие]] гыйбадәтханәләрен, шулай ук [[Айя Суфия|Изге София]] соборын, [[мәчет]]ләргә әверелдерелә.▼
▲{{seealso|Госманлы империясе}}
▲Константинопольне алганнан сон, госманлылыр [[Госманлы империясе|үз империясе]], шәһәрне узләштрә башладылар. Иң зур [[православие]] гыйбадәтханәләрен, шулай ук [[Айя Суфия|Изге София]] соборын, [[мәчет]]ләргә әверелдерелә.
▲ [[Мехмед II|Мехмед II]] вакытыда [[Топкаплар сарае]], [[Фатих мәчете|яулаучы мәчете]], [[Гранд-базар]] төзелә.
Госманлылыр [[Мисыр|Мисырны]] яулап алганнан сон, кайбер мөһим дини ядкарьләрне [[Каһирә]]дән Константинопольгә күчерәләр.
Шәһәр ислам дөньясының үзәгенә - [[Хәлифәт]]кә - әверелә. 1520-1566 елларда
[[Сөләйман I]] чорында Константинополь өчен Алтын гасыр җитә. Яңа мәчетләр, мәдрәсә һәм башка биналар төзелә. Сөләйман мәчете төзелеше аерым урын алып тора.
1845 елда беренче даими Галат күпере төзелә, 1850 елда Босфор буенча пароходлар китә. 1871 елда трамвай линиясе, ә 1875 елда Тюнель метросының кечкенэ линиясе эшли башлыйлар. 1889 елда Париж — Константинополь («Көнчыгыш экспресс») пассажир тимер юл элемтәсе ачыла. XIX гасыр ахырында шәһәрдә заманча электр һәм су белән тәэмин итү системалары булдырыла.
XIX гасыр ахырында — XX гасыр башында берничә эре христиан гыйбадәтханәсе төзелгә, шул исәптән Падуанскийның Изге Антония католик чиркәве һәм Пердагы Изге Троица чиркәве булдырыла. Төрле конфессияләр христианнары шәһәр халкының яртысын 1910 елда тәшкил итә.
1918 елның 13 ноябрендә Константинополь Англия, Франция һәм италия гаскәрләре тарафыннан басып алына.
1922 елда Мостафа Кемал Ататюрк җитәкчелегендәге милли төрек хәрәкәте, РСФСРның большевист Хөкүмәте тарафыннан күрсәтелгән финанс һәм хәрби ярдәм булганда, Константинопольне Антантадан азат итә.
▲=== Төркия===
▲ [[Файл:Istanbul panorama and skyline.jpg|800px|thumb|center| Мәрмәр диңгезенән
▲{|class="graytable"
▲|+
▲| width="15%"|[[Файл:Is kuleleri 1.JPG|center|120px]]
▲| width="20%" |[[Файл:AtaturkCulturalCenterIstanbul.jpg|center|200px]]
▲|-
▲| align="center"|Isbank Tower 1 манарасы 1998—2000 елларда төзелгән.
▲| align="center"| Олимпия стадионы.
▲| align="center"|Ататөрк мәдәни үзәге
▲| align="center"| Босфор бугазы аша беренче асылма күпер. 1970—1973 елларда төзелгән.
▲| align="center"| [[Истанбул Сапфир]]
▲|}
== Истанбул метрополитены ==
Строка 178 ⟶ 169 :
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
== Тышкы сылтамалар ==
* [http://tatturk.tatarstan.ru/tat/aboutturkey.htm Татарстан Республикасының Төркия Республикасындагы Тулы Вәкаләтле Вәкиллеге сайтында "Төркия тарихы" сәхифәсе]
* [http://giylem.tatar/archives/1707 ''Адилә Мияссәрова.'' Төркиянең мәгариф системасы: югары белем алу. – «Гыйлем» проекты]
* [https://www.azatliq.org/a/26677474.html ''Алсу Хәсәнова.'' Төркия һәм татар дөньясы. – Азатлык Радиосы]
{{rq|stub|image}}
| |||