Тверь: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
Перенаправление изменено с Твир на Тверь
Тамга: юнәлтү максаты үзгәртелгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
Удалено перенаправление на Тверь
Тамга: юнәлтү бетерелгән
Юл номеры - 1:
{{ТП-Русия
#ЮНӘЛТҮ [[Тверь]]
|халәт = Шәһәр
|татар исеме = Тверь
|чын исем = Тверь
|ил = Русия
|герб =
|байрак =
|герб киңлеге =
|байрак киңлеге = 150
|lat_deg=56|lat_min=51|lat_sec=28.18
|lon_deg=35|lon_min=55|lon_sec=18.94
|CoordAddon = type:city(638300)_region:RU
|CoordScale =
|ЯндексХарита = http://maps.yandex.ru/map_search.xml?map=5&lay=28&id=3271
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк төре = өлкә
|төбәк =Тверь өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә =
|район төре = Шәһәр бүлгесе
|район = Тверь
|район җәдвәлдә =
|җәмгыять төре =
|җәмгыять =
|җәмгыять таблицада =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|эчке бүленеш = 4 район
|башлык төре =
|башлык =
|нигезләү датасы = 1135
|беренче телгә алу =
|элеккеге исемнәр =
|халәт =
|мәйдан =152,22<ref>[http://www.gks.ru/scripts/db_inet2/passport/table.aspx?opt=28701000200620072008200920102011 БД ПМО Тверской области. Город Тверь]</ref>
|биеклек төре =
|ТП мәркәзе биеклеге = 146
|климат = уртача континенталь
|рәсми тел = рус теле
|халык саны = 403 606
|исәп елы = 2010
|халык тыгызлыгы =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|сәгать кушагы =
|DST =
|телефон коды =
|почта индексы =
|почта индекслары =17xxxx
|автомобил коды =
|Commons-та төркем =
|сайт =
|сайт теле =
|сайт теле 2 =
|сайт теле 3 =
|сайт теле 4 =
|сайт теле 5 =
| add1n = Бүләкләр
| add1 = {{Хезмәт Кызыл Байрагы ордены|тип=шәһәр}}
}}'''Тверь, Твир<ref>«Jaꞑalif» журналы, 1929</ref>''' ({{lang-ru|Тверь}} ({{Audio|Тверь_произношение.ogg|тыңларга}}), {{lang-krl|Tveri}}, [[1931]]—[[1990]] елларда — '''Кали́нин''') — Русия шәһәре, Тверь өлкәсе һәм Калинин районының административ үзәге. [[Идел]]гә Тверца һәм Тьмака елгалары кушылган урында, Мәскәүдән 158 километр ераклыкта урнашкан.
 
[[2010 ел]] җанисәбе буенча шәһәрдә 403 606 кеше яши<ref name="demoscope.ru">[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus10_reg2.php 2010 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref>.
== Тарих ==
 
Елъязмаларда беренче тапкыр 1135 елда телгә алына. 1247 елдан Тверь кенәзлегенең мәркәзе. Борынгы Русиянең икътисади, сәяси һәм мәдәни мәркәзләрдән бере. [[Алтын Урда]] дәверендә Русьның үзәге булу өчен Мәскәү белән көндәшлек иткән һәм монголларга каршы хәрәкәтенең үзәге булып торган. 1327 елда шәһәрдә монголларга каршы эре күтәрелеш булган. 1466 елда тверле Афанасий Никитин Һиндстанга сәяхәт кылган.
 
1485 елдан Мәскәү дәүләте составында. 1775 елдан Тверь калгайлыгы, 1796 елдан Тверь губернасы үзәге. 1941 елның октябрь-декбарь айларында алман оккупациясе астында булган.
Твердә машиналар төзү (вагоннар, экскаваторлар, электр аппаратурасы һ.б.), җиңел, химия (химия җепселләре, ясалма күн әйберләре һ.б.), полиграфия, азык-төлек сәнәгатьләре ширкәтләре бар, төзелеш материаллары да җитештерелә.
==Халык ==
{| class='standard' style='text-align: center;' width=66%
|- class='bright'
! [[1897]]<ref>http://www.gks.ru/free_doc/doc_2011/year/year2011.rar</ref> !! [[1926]]<ref>http://istmat.info/files/uploads/17629/sssr_ad-ter_delenie_1926_rsfsr.pdf</ref> !! [[1931]]<ref>http://www.mojgorod.ru/tversk_obl/tver/index.html</ref> !! [[1939]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php</ref> !! [[1959]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php</ref> !! [[1970]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1979]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[1989]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[2002]]<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны]</ref> !! [[2010]]<ref name="demoscope.ru"/>
|- class='bright'
| ~54 000 || ~108 000 || ~133 100 || 216 131 || 260 974 || 345 112 || 411 548 || 450 941 || 408 903 || 403 606
|}
Милләтләр (2010): [[урыслар]] — 93,1%, [[украиннар]] — 1,5%.
== Административ бүленеш ==
Шәһәр 4 районга бүленгән:
#Идел аръягы районы
#Мәскәү районы
#Пролетар районы
#Үзәк районы
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Русиянең зур шәһәрләре}}
 
[[Төркем:Твир]]
[[Төркем:Русия субъектлары башкалалары]]