Математика: юрамалар арасында аерма

http://garap-farsy.narod.ru/r.htm</ref> яки '''Математика''' (tat. lat. '''''[http://https.tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0 Riyaziyət],''''' [[Гарәп теле|гарәп.]] ''الرياضيات'', [[Юнан теле|юнан]]. ''μάθημα'' – белем, фән) – безне чолгап алган [[дөнья]]ның [[сан]]лы [[төзелеш]]е турында [[фән]], аны һәм шул [[өлкә]]дәге барлык [[процесс]]ларны белдергән [[термин]]. Аерым фән булып [[Борынгы Греция]]дә барлыкка килә.

«Математика» сүзе [[Борынгы юнан теле|борынгы юнан]] ''μάθημα'' сүзеннән чыккан, бу «өйрәнү», «гыйлем» дигәнне аңлата, һәм ''μαθηματικός'', башта «аңлап баручы», «өлгерүче»<ref>{{Cite web|url=http://slovarus.info/grk.php|title=Большой древнегреческий словарь (αω)|publisher=slovarus.info|accessdate=2017-09-20}}</ref>, соңрак «өйрәнергә тиешле», тагы да бераз вакыттан «математикага караган». Мәсәлән, ''μαθηματικὴ τέχνη'', [[Латинлатин теле|латин телендә]]ндә ''ars mathematica'' — «математика сәнгате». Хәзерге мәганәдә бу [[истилах]] ''μᾰθημᾰτικά'' (математика) [[Аристотель]] (безнең гасырга тиклемге IV гасыр) хезмәтләрендә үк очрый. [[Фасмер]] фикеренчә урыс теленә ''matematyka'', яки ''mathematica'' аша килә<ref>{{Cite web|url=http://www.classes.ru/all-russian/russian-dictionary-Vasmer-term-7485.htm|publisher=classes.ru|accessdate=2017-09-20|title=Математика}}</ref>.

[[Рус теле|Рус телендә]]ндә «математика» ягни «маѳематика» XVII гасырдан башлап, мәсәлән, Николай Спафарийның «Книга избранной вкратце о девяти мусах и о седмих свободных художествах» (1672 ел) китабында очрый<ref>{{книга|ответственный=Гл. ред. [[Филин, Федот Петрович|Ф. П. Филин]]|заглавие=Словарь русского языка XI—XVII вв. Выпуск 9|место=М.|издательство=[[Наука (издательство)|Наука]]|год=1982|страницы=41}}</ref>

Укытуны системалаштыру өчен, гадәттә, математиканы мәктәпләрдә өйрәтелә торган элементар һәм вузларның математик булмаган белгечлекләренә укытыла торган югары математика бүлекләренә аералар. Бу бүлекләр үз эчләренә мәктәпләрдә укытыла торган [[арифметика]], элементар [[алгебраәлҗәбер]], элементар [[Геометрия|һәндәсә]], югары уку йортларында укытыла торган математик анализ, алгебраәлҗәбер, топология кебек дисциплиналарны үз эчләренә ала.