Wikipedia

«Тум өлкәсе» битенең юрамалары арасында аерма

Тум өлкәсе (үзгәртү)

17 апр 2018, 13:06 юрамасы

68 байт убрано ,  2 года назад
к
clean up
к (Робот: Төркем:Томск өлкәсе-ны Төркем:Тум өлкәсе-ка үзгәртте)
к (clean up)
{{РФ субъекты
|RuNm = ТомскТум өлкәсе
|FSCtrWhat = Административ үзәк
|FSCtrNm = [[ТомскТум]]
|AreaRnk = 16-нчы
|TotArea = {{formatnum:{{ПлощадьРегионы|Томская область}}}}
|HeadTtl = [[Губернатор]]
|HeadNm = Сергей Жвачкин
}}'''ТомскТум өлкәсе''' ({{lang-ru|Томская область}}) — [[Русия Федерациясе]]нең [[Русия Федерациясенең субъектлары|субъекты]]. [[Көнбатыш Себер]] районында урнашкан, [[Себер федераль бүлгесе]]на керә. Үзәге — [[ТомскТум]] шәһәре.
 
[[1944 ел]]ның [[13 август]]ында оештырылган.
== География ==
 
ТомскТум өлкәсе Көнбатыш Себернең көньяк-көнчыгышында, Об елгасының урта агымынды урнашкан. Территориянең төп өлешен Көнбатыш Себер тигезлегенең яссы, көчле [[сазлык|сазланган]] җирләре алып тора. Фәкать өлкәнең көньяк-көнчыгышта  Кузнецк Алтавының (биеклек 211 метргача) төньяк тармаклары үтеп кергән.
 
Об елгасының киң үзәне өлкәне сазланган Васюган түбәнлеге булган сул ярга һәм бераз күтәерлгән уң ярга бүлә. Файдалы казылмалардан тимер мәгъдәне, нефть, газ, көрән күмер, төзелеш материаллары чыганаклары һ.б. нәрсәләр табылган. Торф, җир асты сулары һәм термаль минерал сулары запаслары күп.
Климат континенталь. Кыш кырыс һәм дәвамлы. Гыйнварның уртача температурасы -19°…-21°С. Җәй җылы һәм кыска. Июльнең уртача температурасы +17…+18°С. Еллык явым 450—770 ммны тәшкил итә. Вегетация дәвере — 125 көнгә якын. Төп елгалар — [[Об]] һәм аның кушылдыклары ([[Том елгасы|Том]], [[Чулым]], Кеть, Тым, Чая, Парабел, Васюган). Күлләр күп.
 
ТомскТум өлкәсе урта һәм көньяк [[тайга]] һәм өлешчә аралаш урманнар зонасыда урнашкан.
 
Туфраклар — кәсле-көлсу һәм торф-сазлык, көньяк-көнчыгышында — [[соры төс|соры]] урман туфраклары. Урманнар (себер эрбете, акчыршы, [[чыршы]], каен, [[усак]]) өлкә территориясенең 63% ны алып тора. Бүре, [[селәүсен]], төлке, төньяк боланы, [[поши]], коралай, [[борындык]], тиен, [[кеш]], ондатр яши.
Халык исәбе 1044 мең кеше ([[2010]]), аларның 69 % шәһәрләрдә тора. [[Руслар]] — 90,8 %, [[татарлар]] — 1,9 %, [[украиннар]] — 1,6 %, [[алманнар]] — 1,3 % һ.б.
 
[[Татар халкы]] өлкәнең борынгы халыкларыннан берсе. Татарлар ТомскТум каласының нигезләүдә ([[1604]]) катнашалар. Хәзерге вакытта [[ТомскТум]]та, [[Стрежевой]]да һәм [[Зырянка районы|Зырянка]], [[Колпашево районы|Колпашево]], [[Кривошеино районы|Кривошеино]], [[ТомскТум районы|ТомскТум районнарында]] торалар. Өч татар авылы, 1 мәчет (ТомсктаТумда) бар. ТомсктаТумда «Туганлык» татар мәдәни-мәгърифәт үзәге ([[1999 ел]]дан), Татар мәдәнияте өлкә үзәге ([[1994 ел]]дан) эшли.
 
== Идарә-җир төзелеше ==
 
ТомскТум өлкәсе 4 шәһәр округына, 16 җирле үзидарә районына, 3 шәһәр һәм 118 авыл җирлегенә, 576 авыл торак пунктына бүленә.
 
'''ТомскТум өлкәсенең шәһәрләре:'''
* [[ТомскТум]]
* [[Кедровый]]
* [[Северск]]
* [[Стрежевой]]
 
'''ТомскТум өлкәсенең районнары:'''
* [[Александровское районы]]
* [[Асино районы]]
* [[Первомайское районы]]
* [[Тегульдет районы]]
* [[ТомскТум районы]]
* [[Чая районы]]
* [[Шегарка районы]]
IanraBot
Ботлар
1 215 225

правок

Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/wiki/Махсус:Сравнение_версий/2264879