Мифтахетдин Акмулла: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Котырмагыз, туганнар |
Ayratayrat (бәхәс | кертем) 176.59.110.60 кулланучысының (бәхәс) 2261879 үзгәртүеннән баш тарту Тамга: кире кайтару |
||
Юл номеры - 22:
| башка мәгълүмат =
}}
'''Мифтахетдин Мөхәммәдъяр улы Акмулла''' ([[26 декабрь]] [[1831 ел|1831]], [[Дүсән]], Бәләбәй өязе, [[Уфа губернасы]] — [[27 октябрь]] [[1895 ел|1895]], Троицки–Зылатаус юлы) — [[Башкортлар|башкорт]]<ref>http://kitap.net.ru/akmulla.php</ref> [[шагыйрь]] һәм мәгърифәтче. [[Башкорт теле|Башкорт]], [[Татар теле|татар]] һәм [[казакъ теле|казакъ]] телләрендә иҗат иткән .
== Килеп чыгышы ==
Юл номеры - 29:
Акмулла [[Туксанбай]]да башлангыч белемне ала. Аннары [[Мәнәүзтамак]], [[Әнәч (Миякә районы)|Әнәч]], [[Стәрлебаш мәдрәсәсе|Стәрлебаш]] мәдрәсәләрендә белем өсти. [[Стәрлебаш]]та шагыйрь [[Шәмсетдин Зәки]]дән дәресләр ала, соңрак [[Троицки]] мәдрәсәсендә укый. Җәйләрен казакъ ягына чыгып, балалар укыта.
== Иҗат ==
Акмулла [[Башкорт-казакъ мөнәсәбәтләре|төрле урыннарда яши, Казакъстан далаларында эшли]]. Уку–язу, белем бирүдән тыш, балта остасы, тимерчелек һөнәре белән дә шөгыльләнә; матур моңлы тавыш белән җырлый да; тыңлаучыларны мавыктырырлык итеп сөйли дә, шигырьләр дә укый.
Акмулланың безгә билгеле иҗат мирасы әлләни зур түгел. Шагыйрьнең җыентыклары [[Казан]]да берничә мәртәбә нәшер ителгән (1892, 1904, 1907 елларда). Акмулла әсәрләре [[мәрсия]], мәдхия, робагый, шигъри хат, газәл, [[мөнәҗәт]] жанрларында иҗат ителгән. Шагыйрьнең иң беренче басылган зур әсәрләреннән берсе – «Дамелла Шиһабетдин хәзрәтнең мәрсиясе» (1892) Акмулланы барлык төрки телләрдә сөйләшүче укымышлыларга таныта.
Акмулланың әсәрләре тирән һәм фәлсәфи эчтәлекле, поэтик эшләнешләре камил булу белән аеруча игътибарга лаек. Ул чын мәгънәсендә шигырь остасы, [[XX гасыр]] мәгърифәтчелек әдәбияты тарихында тирән эз калдырган, шигырь мәктәбе тудырган әдипләрнең берсе һәм күренеклесе.
== Үлеме ==
Акмулланың үлеме көтелмәгәндә һәм үкенечле була. Ул [[1895 ел]]ның [[27 октябрь|27 октябрендә]] каршы төндә Троицкидан [[Зылатаус]]ка барганда, Мияс заводыннан ерак түгел юлбасарлар тарафыннан үтерелгән.
Строка 51 ⟶ 52 :
== Шулай ук карагыз ==
* [[Мифтахетдин Акмулла премиясе]]
*[[Башкортларым, уку кирәк, уку кирәк]]
{{Портал|Шәхесләр}}
| |||