Баш эзлеклелек: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Юл номеры - 1:
'''Баш эзлеклелек''' — [[Һерцшпрунг-Рассел диаграммасы]]ның өлкәсенә керүче йолдызлар, аларның энергия чыганагы - [[гелий]] һәм [[водородсу тудыргыч]] синтезы нигезендәге [[термотөш реакциясе]] булып тора. Бу йолдызлар кәрлә йолдызларга карыйлар, мәсәлән, безнең [[Кояш]] та баш эзлеклелектә урнашкан [[сары кәрлә]] була. '''Һерцшпрунг-Рассел диаграммасы:'''
{{Йолдыз сыйныфы}}
Баш эзлеклелектәге йолдызларның энергия чыганагы - водород[[су тудыргыч]] яну һәм беренче чиратта - CNO-циклы, шуңа күрә аларның яктырту сәләте һәм температурасы (спектр сыйныфы) массасы белән билгеләнә:
:''L = M''<sup>3,9</sup>, биредә L - яктырту сәләте, M - масса
 
Юл номеры - 87:
Баш эзлеклелек 50 [[Кояш]] массалы зәңгәр йолдызлар белән башлана һәм 0,0767 Кояш массалы [[кызыл кәрлә йолдыз]]лар белән тәмамлана.
 
[[ВодородСу тудыргыч]] яну дәвере күпчелек йолдызлар эволюциясенең вакыты 90% тәшкил итә, шул йолдызлар баш эзлеклелектә тора. Йолдыз төшендә водородсу тудыргыч янып бетергәннән соң, йолдыз [[кызыл гигант]]ка әйләнә һәм баш эзлеклелектән читкә чыга. [[Кызыл зур йолдыз]] чагыштырмача кыска вакыттан [[ак кәрлә]]гә , [[нейтрон йолдыз]]га яки [[кара тишек]]кә әйләнә.
 
Йолдызлар тупланмасы өчен баш эзлеклелекнең өлеше йолдызларның яшен билгели, чөнки йолдызлар эволюциясе тизлеге аларның массасына пропорциональ.