Суүсемнәр: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к clean up, replaced: [[Файл: → [[Рәсем: (3) using AWB |
к using AWB |
||
Юл номеры - 30:
Суүсемнәрнең аерым төрләре, [[бактерияләр]] белән бергә, тереклекнең билгесе дә булмаган җирлеккә эләгеп, шунда беренчеләрдән. булып яши башлыйлар. Суүсемнәр, мәсәлән [[хлорелла]]ның кайбер төрләре, [[җир]] өстендә, [[туфрак]]та һәм хәтта [[атмосфера]] һавасында да була. Күп кенә туфрак суүсемнәре туфрак ясалуда актив катнаша. Безнең илнең төньяк районнары өчен үзенчәлекле көлсу туфрак ясалганда — яшел (улотрикс) суүсемнәр, кәс ясалганда —, диатом суүсемнәр, күл һәм буалар сазланганда яшел суүсемнәр күпләп үрчи. Суның тирән катламнарында күп санлы бер күзәнәкле суүсемнәр үрчеп, [[фитопланктон]]ны ''([[үсемлек планктоны]]н)'', барлыкка китерәләр. Аның белән күп кенә су хайваннары ''(мәсәлән, буынтыгаяклылар — кыслалар, балыклардан — [[китсыман акула]], [[имезүчеләр]]дән — кайбер [[китлар]])'' туклана.
[[Рәсем:Phytoplankton Lake Chuzenji.jpg|thumb|right|250px|[[Үсемлек планктоны]]]]
Суүсемнәрнең күпчелек төрләре әйләнә-тирәгә [[фотосинтез]] вакытында хасил булган ирекле [[
[[Кеше]] үзенең хуҗалык эшчәнлегендә суүсемнәрнең кайбер төрләрен файдалана. ''Мәсәлән'', [[хлорелла]]ны, тиз үрчергә һәм ирекле [[
Көнкүрештә [[диңгез кәбестәсе]] дип йөртелүче [[ламинария]]не киң кулланалар. [[Аурупа]], [[Азия]] һәм [[Америка]]ның күп илләрендә аны ашамлык, терлек азыгы итеп һәм сәнагаттә эшкәртү өчен файдаланалар. Аннан кыйммәтле препаратлар — альгинат, маннит һәм ламинария табалар. Кайбер илләрдә ламинарияне диңгез плантацияләрендә үстерәләр. [[Кызыл суүсемнәр]] — багрянкаларның шулай ук практик әһәмияте зур. [[Төньяк диңгез]]ләрдә таралган суүсем — хондрус сулыш юллары авыруларын дәвалау өчен дару буларак элек-электән кулланыла. Башка багрянка лардан микробиология промышленностенда агар-агар табалар; [[агар-агар бактерияләр]], [[гөмбәләр]] һәм суүсемнәрне өйрәнгәндә туклыклы тирәлек булдыру өчен файдаланыла. Азык-төлек сәнагатендә исә аны ипигә һәм башка камыр ризыкларына өстиләр. Андый ризык тиз искерми.
|