|
|
|
[[Файл:Bleeding finger.jpg|right|thumb|200px|[[Бармак]]тагы [[яра]]дан чыккан [[капилляр]] каны]]
'''Кан''' – [[тән]]нең [[күзәнәк|күзәнәкләрен]]ләрен [[ихтыяҗ|кирәкле]] [[матдә]]ләр белән тәэмин итүче һәм [[организм|организмнан]]нан [[чүп]]ләрне чыгаручы [[сыекча]]. Ул [[инфекция|инфекцияләр]]ләр белән [[көрәш]]ә һәм [[зарар]] килгән [[кан күзәнәкләре|кан күзәнәкләрен]]н торгыза.
Тәндә кан [[артерия|артерияләр]]ләр, [[Вена (анатомия)|веналар]] һәм [[капилляр|капиллярлар]]лар буенча хәрәкәт итә. Ул күзәнәкләргә туклыклы матдәләр, [[кислородәче тудыргыч]] китерә, [[метаболизм]] калдыкларын чыгара. Кан тәннең [[температура|температурасын]]сын бер дәрәҗәдә тотып торырга ярдәм итә, инфекцияләр белән көрәшә һәм зарарланган [[кан тамырлары|кан тамырларын]]н тазарта.
== Канның составы ==
[[Умырткалы|Умырткалыларда]]ларда кан плазма белән кан күзәнәкләреннән тора. Канның яртысыннан артыгын тәшкил итүче плазманың зур өлеше (күләм буенча 90%) судан тора. Плазма үз эченә эрегән [[аксым|аксымнар]]нар, [[глюкоза]], минераль [[ион|ионнар]]нар, [[гормон|гормоннар]]нар, CO<sub>2</sub> (плазма – күзәнәкләрдән чүп чыгарудагы төп чара), [[тромбоцит|тромбоцитлар]]лар һәм кан күзәнәкләрен алып тора.Күләм буенча [[плазма]] канның 54.3%, [[эритроцит|эритроцитлар]]лар 45%, [[лейкоцит|лейкоцитлар]]лар 0.7% алып тора.
== Канның оюы ==
|
