Сулыш: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к clean up |
к →Хайваннарның сулыш типлары: clean up using AWB |
||
Юл номеры - 2:
==Хайваннарның сулыш типлары==
Сулышның иң гади тибы “[[күзәнәк]] аша” сулау дип атала. Бу тип белән [[бер күзәнәкле]] хайваннар сулыйлар. Тереклек иясе үзенең бөтен тән өслеге белән суда эрегән
Кайбер күп күзәнәкле җан ияләре да (эчәккуышлылар, яссы суалчаннар) бер күзәнәкле организмннар кебек сулыйлар.
[[Саңак]]лар ярдәмендә балыклар, күп кенә [[моллюсклар]] һәм [[буынтыгаяклылар]] саңаклар ярдәмендә сулыйлар.
Саңаклар – тәннең тармакланган тире үсентеләре. Алар ике төрле була. Эчке һәм тышкы. [[Балыклар]]да эчке саңаклар. Балык авызы белән суны йотып һәм аны саңаклары аша этеп чыгарып, алар эчендә даими су агышы булдыра. Саңаклардагы капиллярлар челтәрен юучы судан
[[Бөҗәкләр]] трахеяләр ярдәмендә сулыйлар. [[Май коңгызы]]н күзәтсәгез, аның корсагының күләме я кечерәйгәнен, я зурайганын күрерсез. Бу сулыш хәрәкәтләре. Коңгыз сулый. Аларның гәүдәсенең бер буынтыгында икешәр сулышлык тишемнәре була. Алардан эчкэ таба тармакланган көпшәчекләр китә - алар трахеяләр була. Трахеяләр челтәре бөтен тәнгә тарала. Бу трахеялар буйлап бөҗәк тәненең күзәнәкләренә
Җир өсте умырткалылары үпкәләре белән сулыйлар. Сулыш системасы [[үпкә]], трахея һәм яхшы үсеш алган бронхлардан тора. Үпкәдә бронхлар күп санлы вак тармакларга бүленә. Иң вак тармаклар (бронхиолалар үпкә куыкчыклары — альвеолалар белән тәмамлана. Альвеолаларда кан тамырлары куе капиллярлар челтәре барлыкка китерә, аларда газлар алмашы бара.<ref>[http://tatar.org.ru/kurs/7-biologiya/cyr_205.php В.Б. Захаров, Н.И. Сонин. Биология, 7нче сыйныф.]</ref>
| |||