Фатих Әмирхан: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Timming (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Ernrernr (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 26:
== Биография ==
 
Фатих Әмирхан [[1886.]] нчы елның 1 нче гыйнварендагыйнварында [[Казан|Казанда]] туа. [[1895.]] елда әтисе аны "Мөхәммәдия" мәдрәсәсенә илтә. Мәдрәсәдән соң, [[1904.]]нче елда, Ф.Әмирхан [[Самара]]га рус телен өйрәнергә китә. 4 ай чамасы укыгач, аерым укытучылар ярдәмендә гимназия программасы буенча имтиханга әзерләнә. 1905 нче елда "[[Мөхәммәдия]]"нең алдынгы шәкертләре белән яшертен рәвештә җилем басмада "Әльислах" (гарәпчә үзгәртеп кору) исемле гәзит чыгара башлый. Ф.Әмирхан - гәзитнең җитәкчесе һәм мөхәррире.
[[1906.]] нчы елда [[Тукай]] катнашлыгында чыгарылган "Әл-гасрел-җәдит" журналында аның "Париж коммунасы тарихы" исемле тәрҗемә мәкаләсе басылып чыга. [[1907.]] нче елда Әмирхан [[Мәскәү]]дә чыга башлаган "Тәрбиятел әтфаль" (балалар тәрбиясе) балалар журналында сәркатип булып эшли.
[[1907.]] нче елның язында, ял итәргә дип, Мәскәүдән Казанга кайта. Ләкин монда бик зур бәхетсезлеккә юлыга - паралич сугып, ике аягы да йөрмәс була.
Юл номеры - 39:
1907 нче елда аның беренче күркәм хикәясе "Гарәфә кич төшемдә" языла һәм басылып чыга. 1908 нче елда "Бәйрәмнәр", шуннан соң "Хәзрәт үегтләргә килде" (1912, "Габделбасыйр гыйшкы" (1914), "Салихҗан карый" (1916), "Сәмигулла абзый" (1916) кебек күп кенә хикәяләр яза. 1908-1910 нчы елларда Ф.Әмирхан "Фәтхулла хәзрәт" исемле сатирик повесть яза. 1909 нчы елда язучының "Татар кызы" исемле әсәре, 1911 нче елда "Хәят" повесте, 1912 нче елда "Урталыкта" романы басыла.
Язучы шулай ук драматургия өлкәсендә дә иҗат итә. Ул "Яшьләр" (1909), "Тигезсезләр" (1914) пьесаларын яза.
Ф.Әмирхан күп әсәрләрендә искелекне, сыйнфый тигезсезлекне тәнкыйтьлийтәнкыйтьли. Шулай ук татар хатын-кызлары хокукларын да яклап чыга ("Татар кызы").
Әдип октябрь инкыйлабын хуплап каршы ала, әмма озакламый, ул хуҗалык һәм мәдәният өлкәсендә советһәмсовет һәм партия оешмалары үткәрә торган сәясәтнең кешегә һәм вак милләтләргә каршы булуын күреп ала, тәнкыйтьләр белән чыгыш ясый. 1929 нчы елда, гореф-гадәтләрне бозуны, аерым шәхестән культ ясауны тәнкыйтьләп, "Шәфигулла агай" исемле сатирик повесть яза.
 
[[Törkem:Татар язучылары]]