Модест Киттары: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Яңа бит: «{{Шәхес | исем = Модест Киттары | рәсем =Киттары Модест Яковлевич.jpg | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = <!--рәсе…» |
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 19:
| балалар =
| кул кую =
| бүләк һәм премияләр = {{Изге Владимир ордены 2 дәрәҗә}} {{1 дәрәҗә Изге Станислав ордены}} {{1 дәрәҗә Изге Станислав ордены}} {{1 дәрәҗә Изге Анна ордены}} {{1 дәрәҗә Изге Анна ордены}}
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
'''Модест Киттары''', Модест Яков улы Киттары ({{lang-ru|Модест Яковлевич Киттары}}, ''[[1825 ел]]ның [[22 ноябрь|22
== Тәрҗемәи хәле ==
Юл номеры - 30:
==== Казан чоры ====
[[Файл:М.Я.Киттары.jpg|200px|thumb|right|[[Казан дәүләт университеты|Казан чоры]] фотосурәте]]
Модест [[Пермь]]дә гимназия тәмамлагач, [[Казан дәүләт университеты|Казан император университетына]] укырга керә, анда [[химия]] фәнен кызыксынып өйрәнә (укытучысы-остазы ''профессор'' [[Николай Зинин]] (''[[1812 ел|1812]]-[[1880 ел|1880]]'')). [[1844 ел]]да [[Казан дәүләт университеты|университетны]] табигать фәннәре разряды буенча тәмамлый. [[1844 ел|1844]]-[[1848 ел]]ларда университетның химия һәм технология лабораториясендә лаборант булып хезмәт итә. [[1845 ел]]да [[зоология]] буенча (''[[мәрсиннәр]] турында'') диссертация яклап, магистрлык дәрәҗәсе ала. [[1848 ел]]да, [[үрмәкүчсыманнар]] буенча диссертация яклап, табигать фәннәре докторы дәрәҗәсе ала. [[1847 ел]]да [[Санкт-Петербург]]ка укытырга киткән [[Николай Зинин|Н.Н. Зинин]] урынына, [[Казан дәүләт университеты|Казан император университетында]] химия фәннәреннән укытучы итеп билгеләнә, [[1850 ел]]дан экстраординар, [[
Казан икътисадый җәмгыяте эшчәнлеген җанландырып җибәрә, җәмгыятнең журналын («''Записки Императорского Казанского экономического общества''») нигезли, [[1854 ел|1854]]-[[1857 ел]]ларда басманың мөхәррире дә булып тора. Әлеге басмада шәм, сабын кайнату, күн сәнәгате буенча 150 дән артык мәкаләсен бастыра<ref>[http://ksu.museum.ru/chmku/s6.htm Казан химия мәктәбе музее]</ref>. [[1854 ел]]да [[Казан]]да шәм-стеарин заводы проектын төзи. [[1855 ел]]да [[Мәскәү өлкәсе|Мәскәү астында]] киҗе-мамык фабрикасы хуҗалары булган бертуган Александр, Василий һәм Константин [[Крестовниковлар]] туплаган капиталларын (20 мең сум ) яңа җитештерү оешмасына салалар, М.Я. Киттары төзегән проекттан файдаланып, [[Казан]]ның [[Пләтән бистәсе]] Екатерина урамында (''хәзерге'' [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Тукай]] урамы) стеарин-шәм заводы (''хәзерге'' [[Нәфис]] холдингы (''[[:ru: Нэфис|ru]]'')) бинасы коралар. [[1857 ел]]да заводта 200 эшче 300 мең сумлык тауар җитештерсә, [[1880 ел]]да инде заводның 1 500 эшчесе 4 395 000 сумлык тауар җитештерә.
Юл номеры - 37:
== Мәскәү чоры ==
[[1857 ел]]да [[Мәскәү]] сәүдәгәрләре-фабрикантлары чакыруы буенча [[Казан]]нан Мәскәүгә китә, [[Мәскәү дәүләт университеты|Мәскәү университетында]] әлеге сәүдәгәрләр [[акча]]сына ачылган технология, авыл хуҗалыгы, урман хуҗалыгы һәм архитектура кафедрасын
[[1879 ел]]да [[Петербург]]ка күчә. Анда [[Россия империясе]] хәрби министрлыгының баш интендант идарәсе каршындагы техник комитет рәисе итеп билгеләнә. [[1880 ел]]ның [[28 март]]ында ([[9 апрель|9 апреле]]ндә) [[Петербург]]та вафат була. [[Мәскәү өлкәсе]]ндә хәзерге [[Солнечногорск районы]]нда җирләнгән.
| |||