Эндокрин система: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к →‎Әдәбият: clean up using AWB
[[]]
Юл номеры - 1:
[[Файл:Illu_endocrine_system.png|мини|Төп эчке секреция бизләре[[биз]]ләре (сулдан — [[ир]], уңнан — [[хатын-кыз]]): 1. [[Эпифиз]] (эчке эндокрин системасына карый) 2. [[Гипофиз]] 3. [[Калкансыман биз]] 4. Бугаз бизе ([[тимус]]) 5. Бөер өсте бизләре 6. [[Ашказаны асты бизе]] 7. [[Күкәйлек]] 8. [[Күкәй]].]]
'''Эндокрин система''' — гормоннар ярдәмендә эчке әгъзалар эшмәкәрлеген көйләүче система. Гормоннар эндокрин күзәнәкләр тарафыннан канга[[кан]]га чыгарыла яки күзәнәкләр[[күзәнәк]]ләр арасындагы аралык аша күрше күзәнәкләргә тарала.
 
Нейроэндокрин (эндокрин) система бар әгъзалар һәм әгъзалар системасын көйли, эчке мохит тотрыклыгын саклый, кешенең[[кеше]]нең гади эшмәкәрлеген тотып тора, алмашынучан тирәлеккә яраклашуда булышлык итә. Нейроэндокрин системасының эшмәкәрлеге иммунитетлы[[иммунитет]]лы система белән нык бәйле.
 
Эндокрин система ''гландуляр'' эндокрин системасына (гландуляр аппарат), анда эндокрин күзәнәкләр җыелып, эчке секреция бизе барлыкка китерә, һәм ''диффуз'' эндокрин системасына бүленә. Эчке секреция бизе гландуляр гормоннарны җитештерә, алар арасына стероид гормоннар, калкансыман бизе гормоннары һәм башка күпчелек пептид гормоннар. Диффуз эндокрин системасы бар [[организм]] буйлап таралган эндокрин күзәнәкләрдән тора, алар агландуляр гормоннарны — пептидларны — эшләп чыгара (кальцитриолдан башка). Организмның һәрбер [[Биологик тукыма|тукымасында]] диярлек эндокрин күзәнәкләр бар.
 
== Эндокрин системасы эшмәкәрлеге ==
* Организм эшмәкәрлеген химик яктан көйли, бар әгъзалар һәм системалар эшендә катнаша.
* Тышкы үзгәрешләр вакытында организмның эшмәкәрлеген саклый.
* [[Нерв системасы|Нерв]] һәм иммунитет системалары белән бергә:
** үсү;
** организм үсеше;
** [[җенес|җенси]], күбәю эшмәкәрлеге;
** энергиянең барлыкка килүе, куллану, саклауда катнаша.
* Нерв системасы белән гормоннар: