Скелет: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
Татар сүзенә приоритет бирелә
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up using AWB
Юл номеры - 2:
[[Файл:BlueWhaleSkeleton.jpg|уңда|мини|200x200пкс| Зәңгәр кит скелеты]]
[[Файл:Meyer1_Skelet.jpg|уңда|мини|200x200пкс|Атлы ([[Акыллы кеше|кеше]]) һәм ат сөлтәре]]
'''Скелет, сөлтәр''' ({{Lang-grc|σκελετός}} — киптерелгән) — тере [[Организм|организмнарныңорганизм]]нарның терәк системасын үтәүче биологик система; кеше һәм җәнлекләр тәненең тотынып торуын тәэмин иткән сөякләр берекмәсе<ref>Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З. Г. Ураксина, 2005)</ref>; организмда терәк һәм механик зарарланулардан саклау функциясен үти торган каты тукымалар<ref>Русско-башкирский толковый словарь медицинских терминов (М. Т. Азнабаев, 2007)</ref>.
 
''Coronacollina acula'' дип йөртелгән болыт сыман сөлтәре булган иң тәүге организмнар 550-560 миллион еллар элек Австралиянең көньяк ярларында яшәгән<ref>{{cite web|url=http://ucrtoday.ucr.edu/3880|author=Pittalwala, Iqbal|title=Oldest Organism With Skeleton Discovered in Australia|publisher=[[Калифорния университеты]]|published=2012-03-08|accessdate=2012-03-11|archiveurl=http://www.webcitation.org/665cQvmBf|archivedate=2012-03-11}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.lenta.ru/news/2012/03/11/skeleton/|title=Палеонтологтар боронғо скелет тапҡан|publisher=[[Lenta.ru]]|published=2012-03-11|accessdate=2012-03-11|archiveurl=http://www.webcitation.org/665crddvo|archivedate=2012-03-11}}</ref>. Борынгы сөлтәр әзерләү ысулы — кояшта яки эссе комда киптерү<ref>Анатомия человека / Привес М. Г., Лысенков Н. К. — 9-е изд., перераб. и доп. — М.: Медицина, 1985. — С. 44-45. — 672 с. — (Учебная литература для студентов медицинских институтов). — 110 000 экз.</ref>.
Юл номеры - 12:
 
=== Балыклар скелеты ===
[[Балыклар|Балыкларның]]ның кимерчәкле һәм сөяк умырткалардан торган умырткалыгы яхшы үскән. Умырткаларның югары дуга очлары тоташып арка мие урнашкан көпшәне барлыкка китерә. Читкә юнәлтелгән түбән дугалар очлары кабыргалар барлыкка китерә. Балыкларның умырткалыгы гәүдә һәм койрык бүлекләреннән тора.
 
=== Җир-су хайваннары скелеты ===
Юл номеры - 18:
 
=== Сөйрәлүчеләр скелеты ===
[[Сөйрәлүчеләр|Сөйрәлүчеләрнең]]нең умырткалыгы биш бүлектән — муен, күкрәк, бил, сигезкүз, койрык умырткаларыннан тора. Муен бүлегендәге умыртка сөякләре хәрәкәтчән тоташтырылган. Алар баш хәрәкәтчәнлеген тәэмин итәләр. Бу җирдә яшәү өчен кирәкле шарт.
 
Күкрәк һәм бил умырткаларына кабыргалар беркетелгән. Кайбер сөйрәлүчеләрнең кабыргалары күкрәк сөяге белән тоташып күкрәк читлеген барлыкка китерә. Күкрәк читлеге эчке органнарны саклый һәм үпкәләргә һава килүен тәэмин итә. Әвернә сөяге булеге ике умыртка сөягеннән тора. Койрык бүлегендә умыртка сөякләре саны төрлечә була. Еланнарның кабыргаларының икенче очы тоташмаган. Бу еланнарга эре табышны йотарга мөмкинлек бирә.
Юл номеры - 29:
 
=== Үмезүчеләр скелеты ===
[[Имезүчеләр|Имезүчеләрнең]]нең умырткалары биш бүлектән — муен, күкрәк, бил, сигезкүз һәм койрык бүлекләреннән тора.
 
==== Кеше сөлтәре ====
Юл номеры - 36:
 
== Искәрмәләр ==
 
[[Төркем:Хайваннар анатомиясе]]